Proverbs 6
1 My son, if thou hast become surety for thy friend, if thou hast stricken thy hand for a stranger,
Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
2 thou art snared with the words of thy mouth, thou art taken with the words of thy mouth.
Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
3 Do this now, my son, and deliver thyself, since thou hast come into the hand of thy friend: go, humble thyself, and be urgent with thy friend.
hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids:
Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
5 deliver thyself as a gazelle from the hand [of the hunter], and as a bird from the hand of the fowler.
Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
6 Go to the ant, thou sluggard; consider her ways and be wise:
Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
7 which having no chief, overseer, or ruler,
Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
8 provideth her bread in the summer, [and] gathereth her food in the harvest.
nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
9 How long, sluggard, wilt thou lie down? When wilt thou arise out of thy sleep?
Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest!
Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
11 So shall thy poverty come as a roving plunderer, and thy penury as an armed man.
cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
12 A man of Belial, a wicked person, is he that goeth about with a perverse mouth;
Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
13 he winketh with his eyes, he speaketh with his feet, he teacheth with his fingers;
nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
14 deceits are in his heart; he deviseth mischief at all times, he soweth discords.
Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
15 Therefore shall his calamity come suddenly: in a moment shall he be broken, and without remedy.
Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
16 These six [things] doth Jehovah hate, yea, seven are an abomination unto him:
Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
17 haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
18 a heart that deviseth wicked imaginations; feet that are swift in running to mischief;
lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
19 a false witness that uttereth lies, and he that soweth discords among brethren.
làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
20 My son, observe thy father's commandment, and forsake not the teaching of thy mother;
Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
21 bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck:
Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
22 when thou walkest, it shall lead thee; when thou sleepest, it shall keep thee; and [when] thou awakest, it shall talk with thee.
Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
23 For the commandment is a lamp, and the teaching a light, and reproofs of instruction are the way of life:
Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
24 to keep thee from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
25 Lust not after her beauty in thy heart, neither let her take thee with her eyelids;
Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
26 for by means of a whorish woman [a man is brought] to a loaf of bread, and another's wife doth hunt for the precious soul.
Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
27 Can a man take fire in his bosom, and his garments not be burned?
Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
28 Can one go upon hot coals, and his feet not be scorched?
Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
29 So he that goeth in to his neighbour's wife: whosoever toucheth her shall not be innocent.
Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
30 They do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry:
Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
31 and if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
32 Whoso committeth adultery with a woman is void of understanding: he that doeth it destroyeth his own soul.
Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
33 A wound and contempt shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
34 For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance;
Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
35 he will not regard any ransom, neither will he rest content though thou multipliest [thy] gifts.
Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
