Proverbs 6
1 My son, if thou hast become surety for thy friend, if thou hast stricken thy hand for a stranger,
И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
2 thou art snared with the words of thy mouth, thou art taken with the words of thy mouth.
Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
3 Do this now, my son, and deliver thyself, since thou hast come into the hand of thy friend: go, humble thyself, and be urgent with thy friend.
У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids:
Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
5 deliver thyself as a gazelle from the hand [of the hunter], and as a bird from the hand of the fowler.
6 Go to the ant, thou sluggard; consider her ways and be wise:
И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
7 which having no chief, overseer, or ruler,
Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
8 provideth her bread in the summer, [and] gathereth her food in the harvest.
Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
9 How long, sluggard, wilt thou lie down? When wilt thou arise out of thy sleep?
И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest!
Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
11 So shall thy poverty come as a roving plunderer, and thy penury as an armed man.
Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
12 A man of Belial, a wicked person, is he that goeth about with a perverse mouth;
Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
13 he winketh with his eyes, he speaketh with his feet, he teacheth with his fingers;
У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
14 deceits are in his heart; he deviseth mischief at all times, he soweth discords.
Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
15 Therefore shall his calamity come suddenly: in a moment shall he be broken, and without remedy.
Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
16 These six [things] doth Jehovah hate, yea, seven are an abomination unto him:
Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
17 haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
18 a heart that deviseth wicked imaginations; feet that are swift in running to mischief;
Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
19 a false witness that uttereth lies, and he that soweth discords among brethren.
Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
20 My son, observe thy father's commandment, and forsake not the teaching of thy mother;
И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
21 bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck:
Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
22 when thou walkest, it shall lead thee; when thou sleepest, it shall keep thee; and [when] thou awakest, it shall talk with thee.
Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
23 For the commandment is a lamp, and the teaching a light, and reproofs of instruction are the way of life:
Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
24 to keep thee from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
25 Lust not after her beauty in thy heart, neither let her take thee with her eyelids;
Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
26 for by means of a whorish woman [a man is brought] to a loaf of bread, and another's wife doth hunt for the precious soul.
Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
27 Can a man take fire in his bosom, and his garments not be burned?
Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
28 Can one go upon hot coals, and his feet not be scorched?
Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
29 So he that goeth in to his neighbour's wife: whosoever toucheth her shall not be innocent.
Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
30 They do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry:
Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
31 and if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
32 Whoso committeth adultery with a woman is void of understanding: he that doeth it destroyeth his own soul.
Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
33 A wound and contempt shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
34 For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance;
Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
35 he will not regard any ransom, neither will he rest content though thou multipliest [thy] gifts.
Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
