Proverbs 6
1 My son, if thou hast become surety for thy friend, if thou hast stricken thy hand for a stranger,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 thou art snared with the words of thy mouth, thou art taken with the words of thy mouth.
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Do this now, my son, and deliver thyself, since thou hast come into the hand of thy friend: go, humble thyself, and be urgent with thy friend.
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids:
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 deliver thyself as a gazelle from the hand [of the hunter], and as a bird from the hand of the fowler.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Go to the ant, thou sluggard; consider her ways and be wise:
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 which having no chief, overseer, or ruler,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 provideth her bread in the summer, [and] gathereth her food in the harvest.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 How long, sluggard, wilt thou lie down? When wilt thou arise out of thy sleep?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest!
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 So shall thy poverty come as a roving plunderer, and thy penury as an armed man.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 A man of Belial, a wicked person, is he that goeth about with a perverse mouth;
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 he winketh with his eyes, he speaketh with his feet, he teacheth with his fingers;
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 deceits are in his heart; he deviseth mischief at all times, he soweth discords.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Therefore shall his calamity come suddenly: in a moment shall he be broken, and without remedy.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 These six [things] doth Jehovah hate, yea, seven are an abomination unto him:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 a heart that deviseth wicked imaginations; feet that are swift in running to mischief;
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 a false witness that uttereth lies, and he that soweth discords among brethren.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 My son, observe thy father's commandment, and forsake not the teaching of thy mother;
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck:
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 when thou walkest, it shall lead thee; when thou sleepest, it shall keep thee; and [when] thou awakest, it shall talk with thee.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 For the commandment is a lamp, and the teaching a light, and reproofs of instruction are the way of life:
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 to keep thee from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Lust not after her beauty in thy heart, neither let her take thee with her eyelids;
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 for by means of a whorish woman [a man is brought] to a loaf of bread, and another's wife doth hunt for the precious soul.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Can a man take fire in his bosom, and his garments not be burned?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Can one go upon hot coals, and his feet not be scorched?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 So he that goeth in to his neighbour's wife: whosoever toucheth her shall not be innocent.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 They do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry:
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 and if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Whoso committeth adultery with a woman is void of understanding: he that doeth it destroyeth his own soul.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 A wound and contempt shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance;
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 he will not regard any ransom, neither will he rest content though thou multipliest [thy] gifts.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
