Proverbs 3
1 My son, forget not my teaching, and let thy heart observe my commandments;
Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
2 for length of days, and years of life, and peace shall they add to thee.
Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
3 Let not loving-kindness and truth forsake thee; bind them about thy neck, write them upon the tablet of thy heart:
Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
4 and thou shalt find favour and good understanding in the sight of God and man.
Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
5 Confide in Jehovah with all thy heart, and lean not unto thine own intelligence;
Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
6 in all thy ways acknowledge him, and he will make plain thy paths.
We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
7 Be not wise in thine own eyes; fear Jehovah, and depart from evil:
Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
8 it shall be health for thy navel, and moisture for thy bones.
To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
9 Honour Jehovah with thy substance, and with the first-fruits of all thine increase;
Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
10 so shall thy barns be filled with plenty, and thy vats shall overflow with new wine.
A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
11 My son, despise not the instruction of Jehovah, neither be weary of his chastisement;
Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
12 for whom Jehovah loveth he chasteneth, even as a father the son in whom he delighteth.
Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
13 Blessed is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
14 For the gain thereof is better than the gain of silver, and her revenue than fine gold.
Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
15 She is more precious than rubies; and all the things thou canst desire are not equal unto her.
Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
16 Length of days is in her right hand; in her left hand riches and honour.
Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
17 Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
18 She is a tree of life to them that lay hold upon her; and happy is he that retaineth her.
Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
19 Jehovah by wisdom founded the earth; by understanding he established the heavens.
Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
20 By his knowledge the deeps were broken up, and the skies drop down the dew.
Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
21 My son, let them not depart from thine eyes; keep sound wisdom and discretion:
Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 so shall they be life unto thy soul, and grace unto thy neck.
I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
23 Then shalt thou walk in thy way securely, and thy foot shall not stumble;
Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
24 when thou liest down, thou shalt not be afraid, but thou shalt lie down and thy sleep shall be sweet.
Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
25 Be not afraid of sudden fear, neither of the destruction of the wicked, when it cometh;
Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
26 for Jehovah shall be thy confidence, and he will keep thy foot from being taken.
Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
27 Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thy hand to do it.
Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
28 Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to-morrow I will give, when thou hast it by thee.
Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
29 Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
30 Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
31 Envy not the man of violence, and choose none of his ways.
Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
32 For the perverse is an abomination to Jehovah; but his secret is with the upright.
Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
33 The curse of Jehovah is in the house of the wicked; but he blesseth the habitation of the righteous.
Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
34 He indeed scorneth the scorners; but he giveth grace unto the lowly.
Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
35 The wise shall inherit glory; but shame shall be the promotion of the foolish.
Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
