Proverbs 29

1 He that being often reproved hardeneth his neck, shall suddenly be destroyed, and without remedy.

کسی که بعد از تنبیه بسیار، باز سرسختی کند، ناگهان خرد خواهد شد و دیگر علاجی نخواهد داشت.

2 When the righteous increase, the people rejoice; but when the wicked beareth rule, the people mourn.

وقتی قدرت در دست نیکان است مردم شادند، اما قدرت که به دست بدان بیفتد مردم می‌نالند.

3 Whoso loveth wisdom rejoiceth his father; but he that is a companion of harlots destroyeth [his] substance.

پسر عاقل پدرش را خوشحال می‌کند، اما پسری که به دنبال زنان بدکاره می‌رود اموالش را بر باد می‌دهد.

4 A king by just judgment establisheth the land; but he that taketh gifts overthroweth it.

پادشاه عاقل به مملکتش ثبات می‌بخشد، اما آنکه رشوه می‌گیرد مملکت خود را نابود می‌کند.

5 A man that flattereth his neighbour spreadeth a net for his steps.

شخص متملق با چاپلوسی‌های خود به دوستش صدمه می‌زند.

6 In the transgression of an evil man there is a snare; but the righteous shall sing and rejoice.

بدکاران در دام گناه خود گرفتار می‌شوند، اما شادی نصیب درستکاران می‌گردد.

7 The righteous taketh knowledge of the cause of the poor; the wicked understandeth not knowledge.

شخص درستکار نسبت به فقرا با انصاف است، اما آدم بدکار به فکر آنها نیست.

8 Scornful men set the city in a flame; but the wise turn away anger.

شخص نادانی که همه را مسخره می‌کند می‌تواند شهری را به آشوب بکشاند، اما شخص دانا تلاش می‌کند صلح و آرامش برقرار نماید.

9 If a wise man contendeth with a fool, whether he rage or laugh, [he] hath no rest.

اگر شخص عاقل با آدم نادان به دادگاه بروند، نادان یا خشمگین می‌شود یا مسخره می‌کند، و هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.

10 The bloodthirsty hate the perfect, but the upright care for his soul.

افرادی که تشنهٔ خون هستند از اشخاص درستکار متنفرند و قصد جانشان را دارند.

11 A fool uttereth all his mind; but a wise [man] keepeth it back.

آدم نادان خشم خود را فوری بروز می‌دهد، اما شخص دانا جلوی خشم خود را می‌گیرد.

12 If a ruler hearken to lying words, all his servants are wicked.

اگر حاکم به حرفهای دروغ گوش کند، تمام افرادش دروغگو خواهند شد.

13 The indigent and the oppressor meet together; Jehovah lighteneth the eyes of them both.

فقیر و ثروتمند در یک چیز مثل هم هستند: خداوند به هر دو آنها چشم بینا داده است.

14 A king that faithfully judgeth the poor, his throne shall be established for ever.

پادشاهی که نسبت به فقرا با انصاف باشد، سلطنتش همیشه پا برجا خواهد ماند.

15 The rod and reproof give wisdom; but a child left [to himself] bringeth his mother to shame.

برای تربیت بچه، چوب تأدیب لازم است. اگر او را به حال خود واگذاری و ادب نکنی، باعث سرافکندگی مادرش خواهد شد.

16 When the wicked increase, transgression increaseth; but the righteous shall see their fall.

وقتی اشخاص بدکار به قدرت می‌رسند، فساد زیاد می‌شود؛ ولی قدرت آنها دوامی نخواهد داشت و نیکان سقوط آنها را به چشم خواهند دید.

17 Chasten thy son, and he shall give thee rest, and shall give delight unto thy soul.

فرزند خود را تأدیب کن تا باعث شادی و آرامش فکر تو شود.

18 Where there is no vision the people cast off restraint; but happy is he that keepeth the law.

در جایی که پیام خدا نیست، مردم سرکش می‌شوند. خوشا به حال قومی که احکام خدا را به جا می‌آورند.

19 A servant is not corrected by words: he understandeth indeed, but he will not answer.

خدمتکار را نمی‌توان تنها با نصیحت اصلاح کرد، زیرا او هر چند حرفهای تو را بفهمد ولی به آنها توجه نخواهد کرد.

20 Hast thou seen a man hasty in his words? there is more hope of a fool than of him.

شخصی که بدون فکر کردن و با عجله جواب می‌دهد از نادان هم بدتر است.

21 He that delicately bringeth up his servant from a child, shall in the end have him as a son.

غلامی که اربابش او را از کودکی به نازپرورده باشد، برای اربابش غلامی نخواهد کرد.

22 An angry man exciteth contention; and a furious man aboundeth in transgression.

شخص تندخو نزاع به پا می‌کند و باعث ناراحتی می‌شود.

23 A man's pride bringeth him low; but the humble in spirit shall obtain honour.

تکبر، انسان را به زمین می‌زند، ولی فروتنی منجر به سربلندی می‌شود.

24 Whoso shareth with a thief hateth his own soul: he heareth the adjuration, and declareth not.

کسی که با دزد رفیق می‌شود، دشمن جان خویش است، زیرا شهادت دروغ می‌دهد و به این ترتیب خود را زیر لعنت قرار می‌دهد.

25 The fear of man bringeth a snare; but whoso putteth his confidence in Jehovah is protected.

کسی که از انسان می‌ترسد گرفتار می‌شود، اما شخصی که به خداوند توکل می‌کند در امان می‌ماند.

26 Many seek the ruler's face; but a man's right judgment is from Jehovah.

بسیاری از مردم از حاکم انتظار لطف دارند غافل از اینکه خداوند است که به داد مردم می‌رسد.

27 An unjust man is an abomination to the righteous; and he that is of upright way is an abomination to the wicked [man].

درستکاران از بدکاران نفرت دارند و بدکاران از درستکاران.