Proverbs 28

1 The wicked flee when no man pursueth; but the righteous are bold as a lion.

شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

2 By the transgression of a land many are the princes thereof; but by a man of understanding [and] of knowledge, [its] stability is prolonged.

وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

3 A poor man who oppresseth the helpless is a sweeping rain which leaveth no food.

حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

4 They that forsake the law praise the wicked; but such as keep the law contend with them.

بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

5 Evil men understand not judgment; but they that seek Jehovah understand everything.

عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

6 Better is the poor that walketh in his integrity, than he that is perverse, double in ways, though he be rich.

انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

7 Whoso observeth the law is a son that hath understanding; but he that is a companion of profligates bringeth shame to his father.

پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

8 He that by usury and unjust gain increaseth his substance gathereth it for him that is gracious to the poor.

مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

9 He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer is an abomination.

خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

10 Whoso causeth the upright to go astray in an evil way, shall himself fall into his own pit; but the perfect shall inherit good.

هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

11 A rich man is wise in his own eyes; but the poor that hath understanding searcheth him out.

ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

12 When the righteous triumph, there is great glory; but when the wicked rise, men conceal themselves.

وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

13 He that covereth his transgressions shall not prosper; but whoso confesseth and forsaketh [them] shall obtain mercy.

هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

14 Happy is the man that feareth always; but he that hardeneth his heart shall fall into evil.

خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

15 A roaring lion, and a ranging bear, is a wicked ruler over a poor people.

مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

16 The prince void of intelligence is also a great oppressor: he that hateth covetousness shall prolong [his] days.

سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

17 A man laden with the blood of [any] person, fleeth to the pit: let no man stay him.

عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

18 Whoso walketh in integrity shall be saved; but he that is perverted in [his] double ways, shall fall in one [of them].

هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

19 He that tilleth his land shall be satisfied with bread; but he that followeth the worthless shall have poverty enough.

هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

20 A faithful man aboundeth with blessings; but he that maketh haste to be rich shall not be innocent.

اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

21 To have respect of persons is not good; but for a piece of bread will a man transgress.

طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

22 He that hath an evil eye hasteth after wealth, and knoweth not that poverty shall come upon him.

آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

23 He that rebuketh a man shall afterwards find more favour than he that flattereth with the tongue.

اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

24 Whoso robbeth his father and his mother, and saith, It is no transgression, the same is the companion of a destroyer.

کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

25 He that is puffed up in soul exciteth contention; but he that relieth upon Jehovah shall be made fat.

حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

26 He that confideth in his own heart is a fool; but whoso walketh wisely, he shall be delivered.

هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

27 He that giveth unto the poor shall not lack; but he that withdraweth his eyes shall have many a curse.

اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

28 When the wicked rise, men hide themselves; but when they perish, the righteous increase.

هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.