Proverbs 27
1 Boast not thyself of to-morrow, for thou knowest not what a day will bring forth.
Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Let another praise thee, and not thine own mouth; a stranger, and not thine own lips.
Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
3 A stone is heavy, and the sand weighty; but a fool's vexation is heavier than them both.
Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
4 Fury is cruel, and anger is outrageous; but who is able to stand before jealousy?
Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
5 Open rebuke is better than hidden love.
Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
6 Faithful are the wounds of a friend; but the kisses of an enemy are profuse.
Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
7 The full soul trampleth on a honeycomb; but to the hungry soul every bitter thing is sweet.
Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
8 As a bird that wandereth from her nest, so is a man that wandereth from his place.
Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
9 Ointment and perfume rejoice the heart; and the sweetness of one's friend is [the fruit] of hearty counsel.
Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
10 Thine own friend, and thy father's friend, forsake not; and go not into thy brother's house in the day of thy calamity: better is a neighbour that is near than a brother far off.
Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
11 Be wise, my son, and make my heart glad, that I may have wherewith to answer him that reproacheth me.
Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
12 A prudent [man] seeth the evil, [and] hideth himself; the simple pass on, [and] are punished.
Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
13 Take his garment that is become surety [for] another, and hold him in pledge for a strange woman.
Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
14 He that blesseth his friend with a loud voice, rising early in the morning, it shall be reckoned a curse to him.
Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
15 A continual dropping on a very rainy day and a contentious woman are alike:
Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
16 whosoever will restrain her restraineth the wind, and his right hand encountereth oil.
Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
17 Iron is sharpened by iron; so a man sharpeneth the countenance of his friend.
Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
18 Whoso keepeth the fig-tree shall eat the fruit thereof; and he that guardeth his master shall be honoured.
Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
19 As [in] water face [answereth] to face, so the heart of man to man.
Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
Mắt đầy tham vọng, chẳng bao giờ chán; âm ty nuốt người không hề thỏa mãn. (Sheol h7585)
21 The fining-pot is for silver, and the furnace for gold; so let a man be to the mouth that praiseth him.
Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
22 If thou shouldest bray a fool in a mortar among wheat with a pestle, yet will not his folly depart from him.
Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
23 Be well acquainted with the appearance of thy flocks; look well to thy herds:
Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
24 for wealth is not for ever; and doth the crown [endure] from generation to generation?
vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
25 The hay is removed, and the tender grass sheweth itself, and herbs of the mountains are gathered in.
Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
26 The lambs are for thy clothing, and the goats are the price of a field;
thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
27 and there is goats' milk enough for thy food, for the food of thy household, and sustenance for thy maidens.
Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
