Proverbs 25
1 These are also proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah transcribed.
Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
2 It is the glory of God to conceal a thing; but the glory of kings is to search out a thing.
Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
3 The heavens for height, and the earth for depth, and the heart of kings is unsearchable.
La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
4 Take away the dross from the silver, and there cometh forth a vessel for the refiner:
Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
5 take away the wicked from before the king, and his throne shall be established in righteousness.
Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
6 Put not thyself forward in the presence of the king, and stand not in the place of the great;
Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
7 for better it is that it be said unto thee, Come up hither, than that thou shouldest be put lower in the presence of the prince whom thine eyes see.
Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
8 Go not forth hastily to strive, lest [thou know not] what to do in the end thereof, when thy neighbour hath put thee to shame.
Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
9 Debate thy cause with thy neighbour, but reveal not the secret of another;
Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
10 lest he that heareth [it] disgrace thee, and thine evil report turn not away.
Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
11 [As] apples of gold in pictures of silver, is a word spoken in season.
Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
12 An ear-ring of gold, and an ornament of fine gold, is a wise reprover upon an attentive ear.
Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
13 As the cold of snow in the time of harvest, [so] is a faithful messenger to them that send him: for he refresheth the soul of his masters.
Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
14 Clouds and wind without rain, [so] is a man that boasteth himself of a false gift.
Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
15 By long forbearing is a ruler persuaded, and a soft tongue breaketh the bone.
Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
16 Hast thou found honey? Eat so much as is sufficient for thee, lest thou be surfeited therewith, and vomit it.
Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
17 Let thy foot be seldom in thy neighbour's house; lest he be weary of thee and hate thee.
Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
18 A maul, and a sword, and a sharp arrow, is a man that beareth false witness against his neighbour.
Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
19 A broken tooth, and a tottering foot, is confidence in an unfaithful [man] in the day of trouble.
Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
20 [As] he that taketh off a garment in cold weather, [and as] vinegar upon nitre, so is he that singeth songs to a sad heart.
Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
21 If thine enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink:
Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
22 for thou shalt heap coals of fire upon his head, and Jehovah shall reward thee.
Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
23 The north wind bringeth forth rain, and the angry countenance a backbiting tongue.
Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
24 It is better to dwell in a corner of the housetop, than with a contentious woman, and a house in common.
Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
25 [As] cold waters to a thirsty soul, so is good news from a far country.
Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
26 A troubled fountain, and a defiled well, is a righteous [man] that giveth way before the wicked.
Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
27 It is not good to eat much honey; and to search into weighty matters is [itself] a weight.
Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
28 He that hath no rule over his own spirit is [as] a city broken down, without walls.
Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
