Proverbs 23
1 When thou sittest to eat with a ruler, consider well who is before thee;
Bir önderle yemeğe oturduğunda Önüne konulana dikkat et.
2 and put a knife to thy throat, if thou be a man given to appetite.
İştahına yenilecek olursan, Daya bıçağı kendi boğazına.
3 Be not desirous of his dainties; for they are deceitful food.
Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın, Böyle yemeğin ardında hile olabilir.
4 Weary not thyself to become rich; cease from thine own intelligence:
Zengin olmak için didinip durma, Çıkar bunu aklından.
5 wilt thou set thine eyes upon it, it is gone; for indeed it maketh itself wings and it flieth away as an eagle towards the heavens.
Servet göz açıp kapayana dek yok olur, Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.
6 Eat thou not the food of him that hath an evil eye, neither desire thou his dainties.
Cimrinin verdiği yemeği yeme, Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.
7 For as he thinketh in his soul, so is he. Eat and drink! will he say unto thee; but his heart is not with thee.
Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar, “Ye, iç” der sana, Ama yüreği senden yana değildir.
8 Thy morsel which thou hast eaten must thou vomit up, and thou wilt have wasted thy sweet words.
Yediğin azıcık yemeği kusarsın, Söylediğin güzel sözler de boşa gider.
9 Speak not in the ears of a foolish [man], for he will despise the wisdom of thy words.
Akılsıza öğüt vermeye kalkma, Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.
10 Remove not the ancient landmark; and enter not into the fields of the fatherless:
Eski sınır taşlarının yerini değiştirme, Öksüzlerin toprağına el sürme.
11 for their redeemer is mighty; he will plead their cause against thee.
Çünkü onların Velisi güçlüdür Ve onların davasını sana karşı O yürütür.
12 Apply thy heart unto instruction, and thine ears to the words of knowledge.
Uyarıları zihnine işle, Bilgi dolu sözlere kulak ver.
13 Withhold not correction from the child; for [if] thou beatest him with the rod, he shall not die:
Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma, Onu değnekle dövsen de ölmez.
Onu değnekle döversen, Canını ölüler diyarından kurtarırsın. (Sheol h7585)
15 My son, if thy heart be wise, my heart shall rejoice, even mine;
Oğlum, bilge yürekli olursan, Benim yüreğim de sevinir.
16 and my reins shall exult, when thy lips speak right things.
Dudakların doğru konuştuğunda Gönlüm de coşar.
17 Let not thy heart envy sinners, but [be thou] in the fear of Jehovah all the day;
Günahkârlara imrenmektense, Sürekli RAB korkusunda yaşa.
18 for surely there is a result, and thine expectation shall not be cut off.
Böylece bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.
19 Thou, my son, hear and be wise, and direct thy heart in the way.
Oğlum, dinle ve bilge ol, Yüreğini doğru yolda tut.
20 Be not among winebibbers, among riotous eaters of flesh.
Aşırı şarap içenlerle, Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.
21 For the drunkard and the glutton shall come to poverty; and drowsiness clotheth with rags.
Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır, Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.
22 Hearken unto thy father that begat thee, and despise not thy mother when she is old.
Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver, Yaşlandığı zaman anneni hor görme.
23 Buy the truth, and sell it not; wisdom, and instruction, and intelligence.
Gerçeği satın al ve satma; Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.
24 The father of a righteous [man] shall greatly rejoice, and he that begetteth a wise [son] shall have joy of him:
Doğru kişinin babası coştukça coşar, Bilgece davranan oğulun babası sevinir.
25 let thy father and thy mother have joy, and let her that bore thee rejoice.
Annenle baban seninle coşsun, Seni doğuran sevinsin.
26 My son, give me thy heart, and let thine eyes observe my ways.
Oğlum, beni yürekten dinle, Gözünü gittiğim yoldan ayırma.
27 For a whore is a deep ditch; and a strange woman is a narrow pit.
Çünkü fahişe derin bir çukur, Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.
28 She also lieth in wait as a robber, and increaseth the treacherous among men.
Evet, soyguncu gibi pusuda bekler Ve birçok erkeği yoldan çıkarır.
29 Who hath woe? Who hath sorrow? Who contentions? Who complaining? Who wounds without cause? Who redness of eyes?
Ah çeken kim? Vah çeken kim? Kimdir çekişip duran? Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim? Gözleri kanlı olan kim?
30 — They that tarry long at the wine; they that go to try mixed wine.
İçmeye oturup kalkamayanlar, Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.
31 Look not upon the wine when it is red, when it sparkleth in the cup, and goeth down smoothly:
Şarabın kızıl rengine, Kadehte ışımasına, Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.
32 at the last it biteth like a serpent, and stingeth like an adder.
Sonunda yılan gibi ısırır, Engerek gibi sokar.
33 Thine eyes shall behold strange women, and thy heart shall speak froward things;
Gözlerin garip şeyler görür, Aklından ahlaksızlıklar geçer.
34 and thou shalt be as he that lieth down in the midst of the sea, and as he that lieth down upon the top of a mast:
Kendini kâh denizin ortasında, Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.
35 — “They have smitten me, [and] I am not sore; they have beaten me, [and] I knew it not. When shall I awake? I will seek it yet again.”
“Dövdüler beni ama incinmedim, Vurdular ama farketmedim” dersin, “Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?”
