Proverbs 23
1 When thou sittest to eat with a ruler, consider well who is before thee;
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 and put a knife to thy throat, if thou be a man given to appetite.
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 Be not desirous of his dainties; for they are deceitful food.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 Weary not thyself to become rich; cease from thine own intelligence:
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 wilt thou set thine eyes upon it, it is gone; for indeed it maketh itself wings and it flieth away as an eagle towards the heavens.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 Eat thou not the food of him that hath an evil eye, neither desire thou his dainties.
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 For as he thinketh in his soul, so is he. Eat and drink! will he say unto thee; but his heart is not with thee.
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 Thy morsel which thou hast eaten must thou vomit up, and thou wilt have wasted thy sweet words.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 Speak not in the ears of a foolish [man], for he will despise the wisdom of thy words.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 Remove not the ancient landmark; and enter not into the fields of the fatherless:
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 for their redeemer is mighty; he will plead their cause against thee.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Apply thy heart unto instruction, and thine ears to the words of knowledge.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 Withhold not correction from the child; for [if] thou beatest him with the rod, he shall not die:
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 My son, if thy heart be wise, my heart shall rejoice, even mine;
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 and my reins shall exult, when thy lips speak right things.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 Let not thy heart envy sinners, but [be thou] in the fear of Jehovah all the day;
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 for surely there is a result, and thine expectation shall not be cut off.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Thou, my son, hear and be wise, and direct thy heart in the way.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 Be not among winebibbers, among riotous eaters of flesh.
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 For the drunkard and the glutton shall come to poverty; and drowsiness clotheth with rags.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Hearken unto thy father that begat thee, and despise not thy mother when she is old.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
23 Buy the truth, and sell it not; wisdom, and instruction, and intelligence.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 The father of a righteous [man] shall greatly rejoice, and he that begetteth a wise [son] shall have joy of him:
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 let thy father and thy mother have joy, and let her that bore thee rejoice.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 My son, give me thy heart, and let thine eyes observe my ways.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 For a whore is a deep ditch; and a strange woman is a narrow pit.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 She also lieth in wait as a robber, and increaseth the treacherous among men.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 Who hath woe? Who hath sorrow? Who contentions? Who complaining? Who wounds without cause? Who redness of eyes?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 — They that tarry long at the wine; they that go to try mixed wine.
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 Look not upon the wine when it is red, when it sparkleth in the cup, and goeth down smoothly:
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 at the last it biteth like a serpent, and stingeth like an adder.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Thine eyes shall behold strange women, and thy heart shall speak froward things;
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 and thou shalt be as he that lieth down in the midst of the sea, and as he that lieth down upon the top of a mast:
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 — “They have smitten me, [and] I am not sore; they have beaten me, [and] I knew it not. When shall I awake? I will seek it yet again.”
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
