Proverbs 16
1 The purposes of the heart are of man, but the answer of the tongue is from Jehovah.
Көңүлдики нийәтләр инсанға тәвәдур; Бирақ тилниң җавави Пәрвәрдигарниң илкидидур.
2 All the ways of a man are clean in his own eyes; but Jehovah weigheth the spirits.
Инсан өзиниң һәммә қилған ишини пак дәп биләр; Лекин қәлбдики нийәтләрни Пәрвәрдигар таразиға селип тартип көрәр.
3 Commit thy works unto Jehovah, and thy thoughts shall be established.
Нийәт қилған ишлириңни Пәрвәрдигарға тапшурғин, Шундақ қилғанда планлириң пишип чиқар.
4 Jehovah hath wrought everything on his own account, yea, even the wicked for the day of evil.
Пәрвәрдигар барлиқ мәвҗудийәтниң һәр бирини мәлум мәхсәт билән апиридә қилған; Һәтта яманларниму балаю-апәт күни үчүн яратқандур.
5 Every proud heart is an abomination to Jehovah: hand for hand, he shall not be held innocent.
Тәкәббурлуққа толған көңүлләрниң һәр бири Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Қол тутушуп бирләшсиму, җазасиз қалмас.
6 By loving-kindness and truth iniquity is atoned for; and by the fear of Jehovah [men] depart from evil.
Муһәббәт-шәпқәт вә һәқиқәт билән гуналар кафарәт қилинип йепилар; Пәрвәрдигардин әйминиш адәмләрни яманлиқтин халий қилар.
7 When a man's ways please Jehovah, he maketh even his enemies to be at peace with him.
Адәмниң ишлири Пәрвәрдигарни хурсән қилса, У һәтта дүшмәнлириниму униң билән енақлаштурар.
8 Better is a little with righteousness, than great revenues without right.
Һалал алған аз, Һарам алған көптин әвзәлдур.
9 The heart of man deviseth his way, but Jehovah directeth his steps.
Инсан көңлидә өз йолини тохтитар; Амма қәдәмлирини тоғрилайдиған Пәрвәрдигардур.
10 An oracle is on the lips of the king: his mouth will not err in judgment.
Һәтта падишаниң ләвлиригә қаритип әпсун оқулсиму, Униң ағзи тоғра һөкүмдин чәтнимәс.
11 The just balance and scales are Jehovah's; all the weights of the bag are his work.
Адил тараза-мизанлар Пәрвәрдигарға хастур; Тараза ташлириниң һәммисини У ясиғандур.
12 It is an abomination to kings to commit wickedness; for the throne is established by righteousness.
Падиша рәзиллик қилса жиркиничликтур, Чүнки тәхт һәққанийәт биләнла мәһкәм турар.
13 Righteous lips are the delight of kings, and they love him that speaketh aright.
Һәққаний сөзлигән ләвләр падишаларниң хурсәнлигидур; Улар дурус сөзлигүчиләрни яхши көрәр.
14 The fury of a king is [as] messengers of death; but a wise man will pacify it.
Падишаһниң қәһри гоя өлүмниң әлчисидур; Бирақ дана киши [униң ғәзивини] тиничландурар.
15 In the light of the king's countenance is life, and his favour is as a cloud of the latter rain.
Падишаһниң чирайиниң нури кишигә җан киргүзәр; Униң шәпқити вақтида яққан «кейинки ямғур»дур.
16 How much better is it to get wisdom than fine gold, and the getting of intelligence to be preferred to silver!
Даналиқ елиш алтун елиштин нәқәдәр әвзәлдур; Йорутулушни таллаш күмүчни таллаштин шунчә үстүндур!
17 The highway of the upright is to depart from evil: he that taketh heed to his way keepeth his soul.
Дурус адәмниң егиз көтирилгән йоли яманлиқтин айрилиштур; Өз йолиға еһтият қилған киши җенини сақлап қалар.
18 Pride [goeth] before destruction, and a haughty spirit before a fall.
Мәғрурлуқ һалак болуштин авал келәр, Тәкәббурлуқ жиқилиштин авал келәр.
19 Better is it to be of a humble spirit with the meek, than to divide the spoil with the proud.
Кәмтәр болуп мискинләр билән барди-кәлдидә болуш, Тәкәббурлар билән һарам мал бөлүшкәндин әвзәлдур.
20 He that giveth heed to the word shall find good; and whoso confideth in Jehovah, happy is he.
Кимки ишни пәм-парасәт билән қилса пайда тапар; Пәрвәрдигарға таянған болса, бәхит-саадәт көрәр.
21 The wise in heart is called intelligent, and the sweetness of the lips increaseth learning.
Көңли дана киши сәгәк атилар; Йеқимлиқ сөзләр адәмләрниң билимини ашурар.
22 Wisdom is a fountain of life for him that hath it; but the instruction of fools is folly.
Пәм-парасәт өзигә егә болғанларға һаятлиқниң булиқидур; Әқилсизләргә тәлим бәрмәкниң өзи әқилсизликтур.
23 The heart of the wise maketh his mouth intelligent, and upon his lips increaseth learning.
Ақиланә кишиниң қәлби ағзидин әқил чиқирар; Униң ләвзигә билимни зиядә қилар.
24 Pleasant words are [as] a honeycomb, sweet to the soul, and health for the bones.
Йеқимлиқ сөзләр гоя һәсәлдур; Көңүлләрни хуш қилип тәнгә давадур.
25 There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof is the ways of death.
Адәм балисиға тоғридәк көрүнидиған бир йол бар, Лекин ақивити һалакәткә баридиған йоллардур.
26 The appetite of the labourer laboureth for him, for his mouth urgeth him on.
Ишлигүчиниң иштийи уни ишқа салар; Униң қарни униңға һайдакчилик қилар.
27 A man of Belial diggeth up evil, and on his lips there is as a scorching fire.
Муттәһәм киши яман гәпни колап жүрәр; Униң ләвлири лавулдап турған отқа охшар.
28 A false man soweth contention; and a talebearer separateth very friends.
Әгир адәм җедәл-маҗира туғдурғучидур; Ғәйвәтчи йеқин достларни айриветәр.
29 A violent man enticeth his neighbour, and leadeth him into a way that is not good.
Зораван киши йеқин адимини аздурар; Уни яман йолға башлап кирәр.
30 He that shutteth his eyes, [it is] to devise froward things; biting his lips, he bringeth evil to pass.
Көзини жумувалған киши яман нийәтни ойлар; Левини чишлигән киши яманлиққа тәйярдур.
31 The hoary head is a crown of glory, [if] it is found in the way of righteousness.
Һәққанийәт йолида ақарған чач, Адәмниң шөһрәт таҗидур.
32 He that is slow to anger is better than the mighty, and he that ruleth his spirit than he that taketh a city.
Асан аччиқлимайдиған киши палвандин әвзәлдур; Өзини тутувалған шәһәр алғандинму үстүндур.
33 The lot is cast into the lap; but the whole decision is of Jehovah.
Чәк етәккә ташланғини билән, Лекин нәтиҗиси пүтүнләй Пәрвәрдигардиндур.
