Matthew 7
1 Judge not, that ye may not be judged;
୧ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ନୀହାଁୟି କିୱି ଆ଼ଅତେରି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ନୀହାଁୟି କିଆଦୁ ।
2 for with what judgment ye judge, ye shall be judged; and with what measure ye mete, it shall be measured to you.
୨ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ଲ଼କୁଣି ନୀହାଁୟି କିଦେରି, ଏଲେକିହିଁଏ ମୀରୁ ଜିକେଏ ନୀହାଁୟି କିୱିଆ଼ଦେରି; ଅ଼ଡ଼େ ଆମିନି ମା଼ଣାତଲେ ଲା଼ଚିଦେରି ଏ଼ ମା଼ଣା ତଲେ ମିଙ୍ଗେ ଲା଼ଚା ହିୟାନେରି ।
3 But why lookest thou on the mote that is in the eye of thy brother, but observest not the beam that is in thine eye?
୩ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାଆଁତାକି ମୀ ତାୟି କାନୁତି ଲାଟା ସିନିକିହିମାଞ୍ଜି, ସାମା ନୀ କାନୁତା ଆମିନି କାଜା ଲାଟା ମାନେ, ଏ଼ଦାଆଁ ଅଣ୍ପି ହିଲଅତି କି?
4 Or how wilt thou say to thy brother, Allow [me], I will cast out the mote from thine eye; and behold, the beam is in thine eye?
୪ଅ଼ଡ଼େ ନୀନୁ ଏ଼ନିକିଁ ମୀ ତାୟିଇଁ ଏଲେଇଞ୍ଜି ୱା଼ମୁ, ନୀ କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱାଇଁ, ଅ଼ଡ଼େ ମେହ୍ମୁ ନୀ କାନୁତେଏ କାଜା ଲାଟା ମାନେ!
5 Hypocrite, cast out first the beam out of thine eye, and then thou wilt see clearly to cast out the mote out of the eye of thy brother.
୫ଆଡ଼େ କୁଟୁ ଗାଟାତି ତଲିଏ ନୀ କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱା କଡାମୁ, ଆତିହିଁ ମୀ ତାୟି କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱାଲି ନେହିଁକିଁ ମେସାଲି ଆ଼ଡିଦି ।
6 Give not that which is holy to the dogs, nor cast your pearls before the swine, lest they trample them with their feet, and turning round rend you.
୬“ନେହିଁ ଆ଼ସ୍ତିତି ନେସ୍କାକି ହୀଆଦୁ, ଏ଼ୱି ୱେଣ୍ତେ ତିର୍ୱାହାଁ କାଚାନୁ ଇଞ୍ଜାଁ ବାଂଗାରା କିହାଁ ଆଗାଡ଼ା ଦାରାଗାଟି ହୀଙ୍ଗା ପାଜିୟାଁ ନ଼କିତା ମେତ୍ଆଦୁ, ଏ଼ୱି ଏ଼ଦାନି କା଼ଦତା ତୁଡ଼୍ବିନୁ ।”
7 Ask, and it shall be given to you. Seek, and ye shall find. Knock, and it shall be opened to you.
୭“ରୀହ୍ଦୁ ଆତିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ହୀପ୍କିଆ଼ନେ; ପାରାଦୁ ଆତିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ମେ଼ଡ଼ାଆୟାନେ; ଦୁୱେରିତା ୱେ଼ଦୁ, ଏଚେଟିଏ ମିଙ୍ଗେତାକି ଦୁୱେରି ଦେପିଆ଼ନେ ।
8 For every one that asks receives; and he that seeks finds; and to him that knocks it shall be opened.
୮ଇଚିହିଁ ଆମ୍ବାଆସି ରୀହ୍ନେସି, ଏ଼ୱାସି ବେଟାଆ଼ନେସି; ଆମ୍ବାଆସି ପାରିନେସି, ଏ଼ୱାସି ମେଡ଼ାଆ଼ନେସି; ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଦୁୱେରିତା ୱେ଼ନେସି ଏ଼ୱାଣାକି ଦା଼ରା ଦେପିଆ଼ନେ ।
9 Or what man is there of you who, if his son shall ask of him a loaf of bread, will give him a stone;
୯ଇଚିହିଁ ମୀ ବିତ୍ରା ଆମ୍ବାଆସି ଇଲେତି ମାଣ୍ସି ମାନେସି, ତାନି ମୀର୍ଏସି ରୂଟି ରୀସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାଣାକି ୱାଲ୍କା ହୀନେସି,
10 and if he ask a fish, will give him a serpent?
୧୦ଅ଼ଡ଼େ ମୀନୁ ରୀସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାଣାକି ରା଼ଚୁ ହୀନେସି?
11 If therefore ye, being wicked, know [how] to give good gifts to your children, how much rather shall your Father who is in the heavens give good things to them that ask of him?
୧୧ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏତି ଲ଼କୁ ଆ଼ତିଜିକେଏ ମୀ ମୀର୍କା ମା଼ସ୍କାକି ନେହାଁଣି ହୀହିମାଞ୍ଜେରି, ଆତିହିଁ ମୀ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ନ଼କିତା ରୀହ୍ନି ଲ଼କୁକି ଏଚେକା ନେହା ନେହାଁଣି ହୀଅସି!”
12 Therefore all things whatever ye desire that men should do to you, thus do ye also do to them; for this is the law and the prophets.
୧୨“ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଲ଼କୁ ମିଙ୍ଗେ ତାକି ଏ଼ନିକିଁ ଲେ଼ମ୍ବାପେରି ଇଞ୍ଜିଁ ମୀରୁ ଅଣ୍ପିମାଞ୍ଜେରି, ମୀରୁ ଜିକେଏ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେକିହିଁ କିଦୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ଈଦିଏ ମ଼ସାତି ମେ଼ରା ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନି ଦାର୍ମୁ ପତିତି କାତା ।”
13 Enter in through the narrow gate, for wide the gate and broad the way that leads to destruction, and many are they who enter in through it.
୧୩ଜାକ୍ଣି ଦୁୱେରିଟି ହାଜୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ନର୍କତା ହାନି ଜିରୁ ଅ଼ସାରା ଅ଼ଡ଼େ ଊସାସା, ଏ଼ ଜିରୁ ନା଼ସା ଆ଼ନିୱାକି ଅ଼ନାୟି, ଏ଼ ଜିରୁଟି ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ହାନେରି ।
14 For narrow the gate and straitened the way that leads to life, and they are few who find it.
୧୪ଅ଼ଡ଼େ ଜୀୱୁତା ଅ଼ନି ଦୁୱେରି ଜାକ୍ଣି ଇଞ୍ଜାଁ ଏମ୍ବାଆଁ ହାନି ଜିରୁ କସ୍ତଗାଟାୟି ଏ଼ ଜିରୁଟି ହାନି ଲ଼କୁ ହା଼ରେକା ଊଣା ।
15 But beware of false prophets, which come to you in sheep's clothing, but within are ravening wolves.
୧୫“ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାତମି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେସାନା ମିଚି କାତା ୱେହ୍ନାରି ତା଼ଣାଟି ଜାଗ୍ରାତା; ଏ଼ୱାରି ମେ଼ଣ୍ତାୟାଁ ୱା଼ଣା ଆସାନା ମୀ ତା଼ଣା ୱା଼ନେରି, ସାମା ଏ଼ୱାରି ହିୟାଁତା କାର୍ବି ଆ଼ତି କ୍ଡାଃନି!
16 By their fruits ye shall know them. Do [men] gather a bunch of grapes from thorns, or from thistles figs?
୧୬ଏ଼ୱାରି କାମା ମେସାନା ମୀରୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିଦେରି, ଲ଼କୁ ହା଼ପ୍କା ମା଼ର୍ନୁତା ଅଙ୍ଗୁରି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ଆତିହିଁ ଅଣ୍ଙ୍ଗ ମା଼ର୍ନୁତା ତ଼ୟା ପା଼ଡ଼େୟି ଏହ୍ନେରି?
17 So every good tree produces good fruits, but the worthless tree produces bad fruits.
୧୭ଏଲେକିହିଁଏ ନେହିଁ ମା଼ର୍ନୁତା ବାରେ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏତି ମା଼ର୍ନୁତା ବାରେ ଲାଗେଏତି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟିନେ ।
18 A good tree cannot produce bad fruits, nor a worthless tree produce good fruits.
୧୮ନେହିଁ ମା଼ର୍ନୁ ଲାଗେଏତି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟାଲି ଆ଼ଡେଏ, ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏତି ମା଼ର୍ନୁ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟାଲି ଆ଼ଡେଏ ।
19 Every tree not producing good fruit is cut down and cast into the fire.
୧୯ଆମିନି ମା଼ର୍ନୁ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟେଏ, ଏ଼ଦାନି ଟୂଣ୍ୱି ଆ଼ହାନା ହିଚୁତା ମେତ୍ପି ଆ଼ନେ ।
20 By their fruits then surely ye shall know them.
୨୦ଏଲେକିହିଁଏ ମିଚି ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାରାଇଁ ତାମା କାମା ତଲେ ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିନାୟି ।”
21 Not every one who says to me, Lord, Lord, shall enter into the kingdom of the heavens, but he that does the will of my Father who is in the heavens.
୨୧“ନାଙ୍ଗେ ‘ପ୍ରବୁ, ପ୍ରବୁ’ ଇଞ୍ଜିଁ ହା଼ଟାନେରି, ଏଲେତି ବାରେଜା଼ଣା ଲାକପୂରୁ ରା଼ଜିତା ହାଲଅରି, ସାମା ଆମ୍ବାଆରି ନା଼ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ୱେସ୍ତି କାତା ମା଼ନୱି ଆ଼ନେରି, ଏ଼ୱାରି ହାଜାଲି ଆ଼ଡିନେରି ।
22 Many shall say to me in that day, Lord, Lord, have we not prophesied through thy name, and through thy name cast out demons, and through thy name done many works of power?
୨୨ଏ଼ ଦିନା ହା଼ରେକା ନାଙ୍ଗେ ଏଲେଇଞ୍ଜାନେରି, ଏ଼ ପ୍ରବୁ ଏ଼ ପ୍ରବୁ ମା଼ମ୍ବୁ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ଆତମି କି? ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ବୂତୁୟାଁଇଁ ପିସ୍ପି କିଆତମି କି? ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ହା଼ରେକା କାବାଆ଼ନି କାମା କିଆତମି କି?
23 and then will I avow unto them, I never knew you. Depart from me, workers of lawlessness.
୨୩ଏଚିବେ଼ଲା ନା଼ନୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ତୀରେତଲେ ଏଲେଇଇଁ ‘ଏ଼ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏ ଗାଟାତେରି, ନା଼ ତା଼ଣାଟି ହେକ ଆ଼ଦୁ, ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ଏଚେଲାୱା ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜଅଁ ।’”
24 Whoever therefore hears these my words and does them, I will liken him to a prudent man, who built his house upon the rock;
୨୪“ଇଞ୍ଜାଁ ଆମ୍ବାଆସି ଈ ନା଼ ହା଼ଡା ୱେନେସି ଅ଼ଡ଼େ ମା଼ନୱି ଆ଼ନେସି, ଏ଼ୱାସି ପା଼କା ୱାଲି ଲାକ ଇଲୁ କିନି ର଼ ବୁଦିଗାଟି ଲ଼କୁ ଲେହେଁତାସି ।
25 and the rain came down, and the streams came, and the winds blew and fell upon that house, and it did not fall, for it had been founded upon the rock.
୨୫ଗାଡି ପିୟୁ ରୀତେ ୱା଼ରୁ ୱା଼ତେ ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଲି ଆ଼ତେ, ଏ଼ ଇଲୁତି ଗୁପିତେ, ସାମା ଏ଼ ଇଲୁ ରିଆତେ, ଇଚିହିଁ ଏ଼ଦି ପା଼କାତା କାନ୍ଦା କା଼ର୍ହାନା ପୁନାଦି ଦସାମାଚାୟି ।”
26 And every one who hears these my words and does not do them, he shall be likened to a foolish man, who built his house upon the sand;
୨୬“ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଈ ନା଼ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାନା ମା଼ନୱି ଆ଼ଅସି ଏ଼ୱାସି ବାଃଲି ଲାକ ଇଲୁ କେ଼ପା ଡ଼ୟିନି ବୁଦି ହିଲାଆଗାଟି ଲ଼କୁ ଲେହେଁତାସି ।
27 and the rain came down, and the streams came, and the winds blew and beat upon that house, and it fell, and its fall was great.
୨୭ଗାଡି ପିୟୁ ରୀତେ, ୱା଼ରୁ ୱା଼ତେ ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଲି ଆ଼ତେ, ଏ଼ ଇଲୁତି ଗୁପିତେ ଏମ୍ବାଟିଏ ଇଲୁ ତର୍ଗାହାଜା ବୂମିତା ଆଣ୍ତିତେ ।”
28 And it came to pass, when Jesus had finished these words, the crowds were astonished at his doctrine,
୨୮ଜୀସୁ ଈ ବାରେ କାତା ରା଼ପ୍ହି ଜେ଼ଚ ତାନି କାତା ୱେଚାରି କାବା ଆ଼ତେରି ।
29 for he taught them as having authority, and not as their scribes.
୨୯ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ତାମି ବୁଦି ଗାଟାରିଲେହେଁ ଜା଼ପ୍ଆନା ଅଦିକାରା ବେଟାଆ଼ହାମାନି ମାଣ୍ସିଲେହେଁ ଜା଼ପ୍ହି ମାଚେସି ।
