< Matthew 23 >
1 Then Jesus spoke to the crowds and to his disciples,
Wówczas Jezus zwrócił się do tłumu i do swoich uczniów:
2 saying, The scribes and the Pharisees have set themselves down in Moses' seat:
—Przywódcy religijni i faryzeusze zajęli miejsce samego Mojżesza.
3 all things therefore, whatever they may tell you, do and keep. But do not after their works, for they say and do not,
Dlatego postępujcie zgodnie z ich nauką, lecz nie bierzcie z nich przykładu. Bo nauczają, ale sami tego nie przestrzegają.
4 but bind burdens heavy and hard to bear, and lay them on the shoulders of men, but will not move them with their finger.
Wymyślają bowiem niewykonalne obowiązki i narzucają je innym, a sami nie kiwną nawet palcem, aby im pomóc.
5 And all their works they do to be seen of men: for they make broad their phylacteries and enlarge the borders [of their garments],
To, co robią, czynią tylko na pokaz. Starają się pobożnie wyglądać—zakładają na ramiona szkatułki z tekstami modlitw i chodzą w szatach z długimi frędzlami.
6 and love the chief place in feasts and the first seats in the synagogues,
Oczekują zaszczytnych miejsc na przyjęciach i w synagogach
7 and salutations in the market-places, and to be called of men, Rabbi, Rabbi.
oraz wyrazów szacunku ze strony innych ludzi. Lubią, gdy inni zwracają się do nich: „nauczycielu”.
8 But ye, be not ye called Rabbi; for one is your instructor, and all ye are brethren.
Lecz wy nie pozwalajcie, by was tak nazywano. Macie tylko jednego Nauczyciela, a wy jesteście sobie równi jak bracia.
9 And call not [any one] your father upon the earth; for one is your Father, he who is in the heavens.
I do nikogo na ziemi nie zwracajcie się „ojcze”, bo macie tylko jednego Ojca, w niebie.
10 Neither be called instructors, for one is your instructor, the Christ.
Nie pozwalajcie też, aby nazywano was „mistrzami”, gdyż macie tylko jednego Mistrza—Mesjasza.
11 But the greatest of you shall be your servant.
Największy z was niech będzie waszym sługą.
12 And whoever shall exalt himself shall be humbled, and whoever shall humble himself shall be exalted.
Kto sam siebie wywyższa, zostanie poniżony. A kto się uniża, zostanie wywyższony.
13 But woe unto you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye shut up the kingdom of the heavens before men; for ye do not enter, nor do ye suffer those that are entering to go in.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Zamykacie ludziom dostęp do królestwa niebieskiego! Sami nie wchodzicie i innym nie pozwalacie wejść!
15 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye compass the sea and the dry [land] to make one proselyte, and when he is become [such], ye make him twofold more [the] son of hell than yourselves. (Geenna )
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Obchodzicie cały świat, aby nawrócić jednego człowieka. A gdy już się tak stanie, robicie z niego syna piekła, dwa razy gorszego niż wy sami. (Geenna )
16 Woe to you, blind guides, who say, Whosoever shall swear by the temple, it is nothing; but whosoever shall swear by the gold of the temple, he is a debtor.
Marny wasz los, ślepi przewodnicy! Mówicie: „Kto przysięga na świątynię Bożą, do niczego nie jest zobowiązany. Ale kto składa przysięgę na złoto w świątyni, musi ją wypełnić”.
17 Fools and blind, for which is greater, the gold, or the temple which sanctifies the gold?
Głupi ślepcy! Co jest ważniejsze: złoto czy świątynia, która uświęca złoto?
18 And, Whosoever shall swear by the altar, it is nothing; but whosoever shall swear by the gift that is upon it is a debtor.
Twierdzicie też: „Przysięga na ołtarz do niczego nie zobowiązuje. Ale przysięga na dar na ołtarzu jest wiążąca”.
19 [Fools and] blind ones, for which is greater, the gift, or the altar which sanctifies the gift?
Ślepcy! Co jest ważniejsze; dar czy ołtarz, który uświęca złożony na nim dar?
20 He therefore that swears by the altar swears by it and by all things that are upon it.
Kto przysięga „na ołtarz”, przysięga na wszystko, co się na nim znajduje.
21 And he that swears by the temple swears by it and by him that dwells in it.
A kto przysięga „na świątynię”, przysięga na nią i na Boga, który w niej mieszka.
22 And he that swears by heaven swears by the throne of God and by him that sits upon it.
Ten zaś, kto przysięga „na niebo”, przysięga na tron Boży i na Tego, który na nim zasiada.
23 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye pay tithes of mint and anise and cummin, and ye have left aside the weightier matters of the law, judgment and mercy and faith: these ye ought to have done and not have left those aside.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Skrupulatnie dajecie Bogu dziesiątą część swoich najdrobniejszych nawet dochodów, a lekceważycie to, co w Prawie Mojżesza jest najważniejsze: prawość, miłość i wiarę. A jednego i drugiego nie należy zaniedbywać!
24 Blind guides, who strain out the gnat, but drink down the camel.
Ślepi przewodnicy! Odcedzacie komara, a połykacie wielbłąda.
25 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye make clean the outside of the cup and of the dish, but within they are full of rapine and intemperance.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Usilnie dbacie o zewnętrzną czystość naczyń, ale wasze brudne wnętrze aż się lepi od chciwości i pożądania.
26 Blind Pharisee, make clean first the inside of the cup and of the dish, that their outside also may become clean.
Ślepy faryzeuszu! Oczyść najpierw wnętrze kubka, to i na zewnętrz będzie czysty!
27 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye are like whited sepulchres, which appear beautiful outwardly, but within are full of dead men's bones and all uncleanness.
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Przypominacie odnowione grobowce—z zewnątrz piękne, a w środku pełne rozkładających się szczątków!
28 Thus also ye, outwardly ye appear righteous to men, but within are full of hypocrisy and lawlessness.
Robicie przed ludźmi wrażenie świętych, lecz w środku jesteście pełni obłudy i nieprawości!
29 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye build the sepulchres of the prophets and adorn the tombs of the just,
Marny wasz los, przywódcy religijni i faryzeusze! Jesteście obłudnikami! Stawiacie i zdobicie grobowce prorokom oraz innym ludziom, którzy kochali Boga,
30 and ye say, If we had been in the days of our fathers we would not have been partakers with them in the blood of the prophets.
mówiąc: „Gdybyśmy my żyli w czasach naszych przodków, nie mordowalibyśmy proroków tak jak oni”.
31 So that ye bear witness of yourselves that ye are sons of those who slew the prophets:
W ten sposób przyznajecie, że jesteście potomkami morderców.
32 and ye, fill ye up the measure of your fathers.
Dorównajcie im!
33 Serpents, offspring of vipers, how should ye escape the judgment of hell? (Geenna )
Czy tacy podli ludzie mogą uniknąć kary piekła? (Geenna )
34 Therefore, behold, I send unto you prophets, and wise men, and scribes; and [some] of them ye will kill and crucify, and [some] of them ye will scourge in your synagogues, and will persecute from city to city;
Wyślę do was proroków, mędrców i nauczycieli, ale jednych zabijecie, krzyżując ich, innych ubiczujecie w swoich synagogach i będziecie prześladować po miastach.
35 so that all righteous blood shed upon the earth should come upon you, from the blood of righteous Abel to the blood of Zacharias son of Barachias, whom ye slew between the temple and the altar.
Spadnie na was wina za przelaną krew wszystkich, którzy kochali Boga! Począwszy od prawego Abla, aż po Zachariasza, syna Barachiasza, którego zabiliście między ołtarzem a miejscem świętym.
36 Verily I say unto you, All these things shall come upon this generation.
Zapewniam was, że kara za to wszystko spadnie na głowy tego pokolenia.
37 Jerusalem, Jerusalem, [the city] that kills the prophets and stones those that are sent unto her, how often would I have gathered thy children as a hen gathers her chickens under her wings, and ye would not!
Jerozolimo, Jerozolimo!—zawołał Jezus. —Zabijasz proroków i obrzucasz kamieniami Bożych posłańców! Ileż to razy chciałem przygarnąć twoje dzieci, tak jak kura, która pod skrzydłami chroni swoje pisklęta. Ale nie pozwoliłaś!
38 Behold, your house is left unto you desolate;
Zbliża się czas, w którym twój dom opustoszeje.
39 for I say unto you, Ye shall in no wise see me henceforth until ye say, Blessed [be] he that comes in the name of [the] Lord.
Mówię wam: Nie zobaczycie Mnie do chwili, gdy zawołacie: „Błogosławiony, który przychodzi w imieniu samego Pana!”.