Matthew 23
1 Then Jesus spoke to the crowds and to his disciples,
Unya miingon si Jesus sa mga panon sa katawhan ug sa iyang mga tinun-an,
2 saying, The scribes and the Pharisees have set themselves down in Moses' seat:
"Ang mga escriba ug ang mga Fariseo nanaglingkod sa lingkoranan ni Moises;
3 all things therefore, whatever they may tell you, do and keep. But do not after their works, for they say and do not,
busa, buhata ug bantayi ninyo ang tanan nga ilang ginaingon kaninyo, apan ayaw ninyo pagbuhata ang ilang ginabuhat; kay sila maayo rang mosulti apan dili mobuhat.
4 but bind burdens heavy and hard to bear, and lay them on the shoulders of men, but will not move them with their finger.
Nagabugkos silag mga mabug-at nga luwan nga malisud pas-anon, ug ila kining gibutang diha sa mga abaga sa mga tawo; apan sila gayud dili gani molihok niini bisan pinaagi na lang sa ilang tudlo.
5 And all their works they do to be seen of men: for they make broad their phylacteries and enlarge the borders [of their garments],
Nagahimo sila sa ilang tanang mga binuhatan aron lamang sa pagpakita ngadto sa mga tawo; kay ginapalapad nila ang ilang mga pilakteria ug ginapataas nila ang mga borlas sa ilang mga kupo,
6 and love the chief place in feasts and the first seats in the synagogues,
ug kinaham nila ang mga halangdong dapit sa mga kombirahan ug ang labing maayong mga lingkoranan sulod sa mga sinagoga,
7 and salutations in the market-places, and to be called of men, Rabbi, Rabbi.
ug ang mga pagyukbo kanila diha sa mga tiyanggihan, ug ang pagtawag kanilag "Rabi" sa mga tawo.
8 But ye, be not ye called Rabbi; for one is your instructor, and all ye are brethren.
Apan kamo, ayaw kamo pagpatawag nga Rabi, kay kamo adunay usa lamang ka magtutudlo, ug kamong tanan mga magsoon.
9 And call not [any one] your father upon the earth; for one is your Father, he who is in the heavens.
Ug kinahanglan walay bisan kinsang tawo dinhi sa yuta nga inyong pagatawgon nga inyong amahan, kay kamo adunay usa lamang ka Amahan nga anaa sa langit.
10 Neither be called instructors, for one is your instructor, the Christ.
Ayaw usab kamo pagpatawag nga mga agalon, kay kamo adunay usa lamang ka agalon nga mao si Cristo.
11 But the greatest of you shall be your servant.
Ang labing daku kaninyo, ma-inyo siyang sulogoon;
12 And whoever shall exalt himself shall be humbled, and whoever shall humble himself shall be exalted.
bisan kinsa nga magapahitaas sa iyang kaugalingon iga-pahiubos, ug bisan kinsa nga magapaubos sa iyang kaugalingon igapahitaas.
13 But woe unto you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye shut up the kingdom of the heavens before men; for ye do not enter, nor do ye suffer those that are entering to go in.
"Apan alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginalukban ninyo ang gingharian sa langit atbang sa mga tawo; kay wala kamo mosulod ni magtugot sa pagpasulod sa mga tawo nga gusto untang managsulod.
Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginasubad ninyo ang katigayonan sa mga babayeng balo, ug aron sa pagtabontabon niini nagahimo kamo sa hatag-as nga mga pangadye; busa mahiaguman ra ninyo ang labi pa ka mabug-at nga hukom sa silot.
15 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye compass the sea and the dry [land] to make one proselyte, and when he is become [such], ye make him twofold more [the] son of hell than yourselves. (Geenna g1067)
Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginalatas-latas ninyo ang kadagatan ug kayutaan aron sa pagdanig bisan usa na lang ka kinabig, ug sa makabig na siya, inyo siyang ginahimo nga dubli pa kaninyo sa pagkaangayan sa infierno. (Geenna g1067)
16 Woe to you, blind guides, who say, Whosoever shall swear by the temple, it is nothing; but whosoever shall swear by the gold of the temple, he is a debtor.
"Alaut kamo, mga magtotultol nga buta, nga manag-ingon, `Kon may manumpa tungod sa templo, wala kanay bili; apan kon may manumpa tungod sa bulawan sa templo, obligado siya sa iyang panumpa.'
17 Fools and blind, for which is greater, the gold, or the temple which sanctifies the gold?
Kamong mga boangboang nga mga buta! Kay hain bay labaw, ang bulawan o ang templo ba nga maoy nagahimo nga balaan sa bulawan?
18 And, Whosoever shall swear by the altar, it is nothing; but whosoever shall swear by the gift that is upon it is a debtor.
Ug kamo manag-ingon, `Kon may manumpa tungod sa halaran, wala kanay bili; apan kon may manumpa tungod sa halad nga anaa sa halaran, obligado siya sa iyang panumpa.'
19 [Fools and] blind ones, for which is greater, the gift, or the altar which sanctifies the gift?
Kamong mga buta! Kay hain bay labaw, ang halad o ang halaran ba nga maoy nagahimo nga balaan sa halad?
20 He therefore that swears by the altar swears by it and by all things that are upon it.
Busa ang manumpa tungod sa halaran, nagapanumpa tungod niini ug sa tanang anaa niini;
21 And he that swears by the temple swears by it and by him that dwells in it.
ug ang manumpa tungod sa templo, nagapanumpa tungod niini ug tungod sa nagapuyo sulod niini;
22 And he that swears by heaven swears by the throne of God and by him that sits upon it.
ug ang manumpa tungod sa langit, nagapanumpa tungod sa trono sa Dios ug tungod sa nagalingkod niini.
23 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye pay tithes of mint and anise and cummin, and ye have left aside the weightier matters of the law, judgment and mercy and faith: these ye ought to have done and not have left those aside.
"Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay nagahatag kamog ikapulo sa yerbabuyna ug sa anis ug sa komino, apan wala ninyo buhata ang labi pang hinungdanong mga butang sa kasugoan, nga mao ang hustisya, ug kaluoy, ug pagtoo; kining mga butanga kinahanglan gayud unta nga inyong pagabuhaton, sa walay pagbiya sa uban.
24 Blind guides, who strain out the gnat, but drink down the camel.
Kamong mga magtotultol nga buta, ginasala ninyo ang usa ka buok nga tagnok ug ginalamoy ninyo ang usa ka buok nga kamelyo!
25 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye make clean the outside of the cup and of the dish, but within they are full of rapine and intemperance.
"Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginahinloan ninyo ang gawas nga bahin sa baso ug sa pinggan, apan sa sulod kini sila napuno sa panikas ug sa labihang pag-pangilog.
26 Blind Pharisee, make clean first the inside of the cup and of the dish, that their outside also may become clean.
Fariseo nga buta! hinloi una ang sa sulod nga bahin sa baso ug sa pinggan aron ang gawas nga bahin niini magamahinlo usab.
27 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye are like whited sepulchres, which appear beautiful outwardly, but within are full of dead men's bones and all uncleanness.
"Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay sama kamo sa pinaputi nga mga pantiyon nga sa gawas managpakita sa katahum, apan sa sulod kini sila puno sa mga bukog sa mga patay ug sa tanang kahugawan.
28 Thus also ye, outwardly ye appear righteous to men, but within are full of hypocrisy and lawlessness.
Sa ingon usab niini, sa gawas ninyo kamo nagapakita nga daw mga matarung sa atubangan sa mga tawo, apan sa sulod ninyo natugob kamo sa kamaut ug sa kadautan.
29 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye build the sepulchres of the prophets and adorn the tombs of the just,
"Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginabuhatan ninyog mga pantiyon ang mga profeta ug inyong ginadayandayanan ang mga bungdo sa mga matarung,
30 and ye say, If we had been in the days of our fathers we would not have been partakers with them in the blood of the prophets.
ug magkanayon kamo, `Kon nakaabut pa kami sa mga adlaw sa among mga ginikanan, dili gayud kami moapil uban kanila sa pag-ula sa dugo sa mga profeta.'
31 So that ye bear witness of yourselves that ye are sons of those who slew the prophets:
Sa ingon niini nagamatuod kamo batok ra sa inyong kaugalingon nga kamo mga anak diay niadtong mga nanagpatay sa mga profeta.
32 and ye, fill ye up the measure of your fathers.
Hala, pun-a pa gayud ninyo ang taksanan sa inyong mga ginikanan.
Kamong mga halas, kamong kaliwat sa mga bitin, unsaon ugod ninyo paghilingkawas gikan sa pagkahinukman ngadto sa infierno? (Geenna g1067)
34 Therefore, behold, I send unto you prophets, and wise men, and scribes; and [some] of them ye will kill and crucify, and [some] of them ye will scourge in your synagogues, and will persecute from city to city;
Tungod niini, padad-an ko kamog mga profeta ug mga makinaadmanon ug mga escriba, nga ang uban kanila inyong pagapatyon ug igalansang sa krus, ug ang uban inyong pagahampakon sa sulod sa inyong mga sinagoga ug inyong pagalutoson gikan sa usa ka lungsod ngadto sa usa,
35 so that all righteous blood shed upon the earth should come upon you, from the blood of righteous Abel to the blood of Zacharias son of Barachias, whom ye slew between the temple and the altar.
aron nga diha kaninyo pagapanilngon ang tanang dugo sa mga matarung nga naula sa ibabaw sa yuta, sukad pa sa dugo ni Abel nga matarung hangtud sa dugo ni Zacarias nga anak ni Baraquias, nga inyong gipatay diha sa kinatung-an sa templo ug sa halaran.
36 Verily I say unto you, All these things shall come upon this generation.
Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, kining tanan moabut niining kaliwatana.
37 Jerusalem, Jerusalem, [the city] that kills the prophets and stones those that are sent unto her, how often would I have gathered thy children as a hen gathers her chickens under her wings, and ye would not!
"O Jerusalem, Jerusalem, nga nagapatay sa mga profeta ug nagabato sa mga sinugo nganha kanimo! Sa makadaghan gipangandoy ko ang pagtigum unta sa imong mga anak, maingon sa himungaan nga nagatigum sa iyang mga piso ilalum sa iyang mga pako, apan nagadumili kamo!
38 Behold, your house is left unto you desolate;
Tan-awa, mabiniyaan ug magamingaw ang inyong balay.
39 for I say unto you, Ye shall in no wise see me henceforth until ye say, Blessed [be] he that comes in the name of [the] Lord.
Kay sultihan ko kamo, nga dili na kamo makakita kanako pag-usab, hangtud makaingon na kamo, `Dalaygon ang nagaanhi sa ngalan sa Ginoo'."
