Matthew 22
1 And Jesus answering spoke to them again in parables, saying,
Ug kanila misulti si Jesus pag-usab pinaagi sa mga sambingay, nga nag-ingon,
2 The kingdom of the heavens has become like a king who made a wedding feast for his son,
"Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki,
3 and sent his bondmen to call the persons invited to the wedding feast, and they would not come.
ug nagsugo sa iyang mga ulipon sa pagtawag sa mga dinapitsa kombira sa kasal; apan nanagdumili sila sa pagtambong.
4 Again he sent other bondmen, saying, Say to the persons invited, Behold, I have prepared my dinner; my oxen and my fatted beasts are killed, and all things ready; come to the wedding feast.
Ug nagpaadto na usab siyag uban pang mga ulipon nga iyang giingnan, `Ingna ang mga dinapit, Tan-awa, nahikay ko na ang akong kombira, naihaw na ang akong mga baka ug ang akong mga nati nga pinatambok, ug andam na ang tanan; busa, pangadto na kamo sa kombira.'
5 But they made light of it, and went, one to his own land, and another to his commerce.
Apan ang mga dinapit wala lang manumbaling niini ug nanglakaw hinoon sila, usa paingon sa iyang uma, ug usa paingon sa iyang patigayon,
6 And the rest, laying hold of his bondmen, ill-treated and slew [them].
samtang ang uban nanagdakop sa iyang mga ulipon, ug ilang gidagmalan ug gipamatay sila.
7 And [when] the king [heard of it he] was wroth, and having sent his forces, destroyed those murderers and burned their city.
Ug ang hari nasuko, ug gipaadtoan niya sa iyang mga sundalo ug gipapatay ang maong mga mamumuno ug gipasunog ang ilang siyudad.
8 Then he says to his bondmen, The wedding feast is ready, but those invited were not worthy;
Ug siya miingon sa iyang mga ulipon, `Andam na ang kombira sa kasal, apan dili takus kadtong mga dinapit.
9 go therefore into the thoroughfares of the highways, and as many as ye shall find invite to the wedding feast.
Busa pangadto hinoon kamo sa kadalanan, ug bisan kinsay inyong ihibalag didto, dapita ninyo sila sa kombira.'
10 And those bondmen went out into the highways, and brought together all as many as they found, both evil and good; and the wedding feast was furnished with guests.
Ug ang mga ulipon miadto sa kadalanan ug ilang gitigum ang tanan nga ilang gihibalag, mga dautan ug mga maayo; ug ang kombirahan sa kasal napuno sa mga dinapit.
11 And the king, having gone in to see the guests, beheld there a man not clothed with a wedding garment.
"Apan sa pagsulod sa hari aron sa pagtan-aw sa mga dinapit, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala magsul-ob ug bisti alang sa kombira sa kasal;
12 And he says to him, [My] friend, how camest thou in here not having on a wedding garment? But he was speechless.
ug siya miingon kaniya, `Migo, naunsa ba nga misulod ka man dinhi nga wala magsul-ob ug bisti nga angay sa kasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
13 Then said the king to the servants, Bind him feet and hands, and take him away, and cast him out into the outer darkness: there shall be the weeping and the gnashing of teeth.
Ug ang hari miingon sa iyang mga sulogoon, `Gapusa ninyo siya sa tiil ug kamot, ug ilabay ninyo siya ngadto sa labawng kangitngitan sa gowa; didto ang mga tawo managpanghilak ug managkagot sa ilang mga ngipon.'
14 For many are called ones, but few chosen ones.
Kay daghan ang gipanagtawag apan diyutay ra ang pagapilion."
15 Then went the Pharisees and held a council how they might ensnare him in speaking.
Ug milakaw ang mga Fariseo ug nanagsabut sila kon unsaon nila sa pagbitik kang Jesus pinaagi sa iyang isulti.
16 And they send out to him their disciples with the Herodians, saying, Teacher, we know that thou art true and teachest the way of God in truth, and carest not for any one, for thou regardest not men's person;
Ug ilang gipaadtoan siya sa ilang mga tinun-an, kinuyogan sa mga Herodianhon, sa pag-ingon kaniya, "Magtutudlo, nasayud kami nga ikaw maminatud-on, ug nga ikaw sa minatuod nagatudlo sa dalan sa Dios, ug nga wala ka magsapayan sa tawo sanglit wala ka man magtan-aw sa panagway sa mga tawo.
17 tell us therefore what thou thinkest: Is it lawful to give tribute to Caesar, or not?
Busa tug-ani kami unsay imong paghunahuna niini. Uyon ba sa balaod ang pagbayad ug buhis kang Cesar, o dila ba?"
18 But Jesus, knowing their wickedness, said, Why tempt ye me, hypocrites?
Apan si Jesus, sa naila niya ang ilang pagkamadinauton, miingon kanila "Mga maut, nganong inyo man akong sulayan?
19 Shew me the money of the tribute. And they presented to him a denarius.
Pakitai akog kuwarta nga igbubuhis." Ug ilang gidala kaniya ang kuwarta nga usa ka denario.
20 And he says to them, Whose [is] this image and superscription?
Ug si Jesus miingon kanila, "Kang kinsa man kining dagway ug kining nahisulat?"
21 They say to him, Caesar's. Then he says to them, Pay then what is Caesar's to Caesar, and what is God's to God.
Sila mitubag nga nag-ingon, "Kang Cesar." Ug siya miingon kanila, "Nan, bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar, ug ang Dios sa mga butang nga iya sa Dios."
22 And when they heard [him], they wondered, and left him, and went away.
Ug sa ilang pagkadungog niini, nahitingala sila; ug ilang gibiyaan siya ug nanglakaw sila.
23 On that day came to him Sadducees, who say there is no resurrection; and they demanded of him,
Ug sa maong adlaw giadto siyag mga Saduceo, mga tawo nga nanag-ingon nga walay pagkabanhaw; ug gipangutana siya nila
24 saying, Teacher, Moses said, If any one die, not having children, his brother shall marry his wife and shall raise up seed to his brother.
nga nanag-ingon, "Magtutudlo, si Moises nag-ingon, `Kon ang usa ka lalaki mamatay nga walay anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan mangasawa sa balo ug magpaliwat ug mga anak alang sa iyang igsoon.'
25 Now there were with us seven brethren; and the first having married died, and not having seed, left his wife to his brother.
Karon, diha kanamoy pito ka mga magsoong lalaki; ang nahauna nagminyo ug unya namatay, ug tungod kay wala man siya mga anak, ang asawa niya gipangasawa sa iyang igsoon.
26 In like manner also the second and the third, unto the seven.
Mao usab ang nahitabo sa ikaduha ug sa ikatulo, ug hangtud sa ikapito.
27 And last of all the woman also died.
Tapus nilang tanan, ang babaye namatay usab.
28 In the resurrection therefore of which of the seven shall she be wife, for all had her?
Nan, sa pagkabanhaw ni kinsa man sa pito maasawa siya? Kay silang tanan nakahupot man kaniya."
29 And Jesus answering said to them, Ye err, not knowing the scriptures nor the power of God.
Apan kanila mitubag si Jesus nga nag-ingon, "Nangasayop kamo kay wala kamo makasabut sa kasulatan o sa gahum sa Dios.
30 For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are as angels of God in heaven.
Kay sa pagkabanhaw dili na sila magapangasawa o magapamana, kondili mahisama na sila sa mga manolunda didto sa langit.
31 But concerning the resurrection of the dead, have ye not read what was spoken to you by God, saying,
Ug mahitungod sa pagbanhaw sa mga patay, wala ba ninyo hibasahi ang gisulti kaninyo sa Dios nga nag-ingon,
32 I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? God is not God of [the] dead, but of [the] living.
`Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Siya dili Dios sa mga patay, kondili sa mga buhi."
33 And when the crowds heard [it] they were astonished at his doctrine.
Ug sa pagkadungog niini sa panon sa katawhan, nahitingala sila sa iyang pagpanudlo.
34 But the Pharisees, having heard that he had put the Sadducees to silence, were gathered together.
Apan sa pagkadungog sa mga Fariseo nga napahilum niya ang mga Saduceo, sila nanagtapok.
35 And one of them, a lawyer, demanded, tempting him, and saying,
Ug usa kanila, nga batid sa kasugoan, may gipangutana kaniya aron sa pagsulay kaniya.
36 Teacher, which is the great commandment in the law?
Miingon siya, "Magtutudlo, unsa man ang dakung sugo sa kasugoan?"
37 And he said to him, Thou shalt love [the] Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy understanding.
Ug si Jesus miingon kaniya, "Higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabutan.
38 This is [the] great and first commandment.
Mao kana ang daku ug unang sugo.
39 And [the] second is like it, Thou shalt love thy neighbour as thyself.
Ug ang ikaduha sulosama ra, nga mao kini, Higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.
40 On these two commandments the whole law and the prophets hang.
Niining duha ka mga sugo nagasukad ang tibuok nga kasugoan ug ang mga profeta."
41 And the Pharisees being gathered together, Jesus demanded of them,
Ug samtang nagkatapok ang mga Fariseo, kanila si Jesus may gipangutana,
42 saying, What think ye concerning the Christ? whose son is he? They say to him, David's.
nga nag-ingon, "Unsa may inyong paghunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa man siyang anak?" Sila mitubag kaniya, "Anak siya ni David."
43 He says to them, How then does David in Spirit call him Lord, saying,
Siya miingon kanila, "Nan, ngano man lagi nga si David, dinasig sa Espiritu, nagtawag man kaniya nga Ginoo, sa iyang pag-ingon:
44 The Lord said to my Lord, Sit on my right hand until I put thine enemies under thy feet?
`Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too, hangtud igabutang ko ang imong mga kaaway diha sa ilalum sa imong mga tiil?
45 If therefore David call him Lord, how is he his son?
Kon si David nagtawag kaniya nga Ginoo, unsaon man niya pagkahimong anak ni David?"
46 And no one was able to answer him a word, nor did any one dare from that day to question him any more.
Ug walay nakatubag kaniyag bisan usa na lang ka pulong, ug sukad niadtong adlawa wala nay nangahas pa sa paghimog mga pagpa-ngutana kaniya.
