Luke 22
1 Now the feast of unleavened bread, which [is] called the passover, drew nigh,
Zbliżała się Pascha—doroczne święto Żydów, w czasie którego jedzą oni chleb pieczony z niekwaszonego ciasta.
2 and the chief priests and the scribes sought how they might kill him; for they feared the people.
Najwyżsi kapłani i inni przywódcy religijni nadal szukali okazji, aby zabić Jezusa. Chcieli to jednak zrobić potajemnie, obawiali się bowiem reakcji tłumów.
3 And Satan entered into Judas, who was surnamed Iscariote, being of the number of the twelve.
Właśnie wtedy szatan zwiódł Judasza z Kariotu, jednego z Dwunastu.
4 And he went away and spoke with the chief priests and captains as to how he should deliver him up to them.
Udał się on do najwyższych kapłanów i dowódców straży świątynnej, aby omówić najdogodniejszy sposób wydania im Jezusa.
5 And they were rejoiced, and agreed to give him money.
Ucieszeni tą propozycją, kapłani obiecali mu nagrodę.
6 And he came to an agreement to do it, and sought an opportunity to deliver him up to them away from the crowd.
Judasz zgodził się na taki układ i czekał już tylko na sprzyjającą okazję, aby wydać Jezusa w chwili, gdy nie będzie wokół Niego tłumu ludzi.
7 And the day of unleavened bread came, in which the passover was to be killed.
Gdy nadszedł pierwszy dzień Paschy, w którym zgodnie ze zwyczajem zabijano i spożywano baranka,
8 And he sent Peter and John, saying, Go and prepare the passover for us, that we may eat [it].
Jezus wysłał Piotra i Jana mówiąc: —Idźcie przygotować dla nas kolację paschalną.
9 But they said to him, Where wilt thou that we prepare [it]?
—Gdzie to mamy zrobić?—zapytali.
10 And he said to them, Behold, as ye enter into the city a man will meet you, carrying an earthen pitcher of water; follow him into the house where he goes in;
—Gdy tylko wejdziecie do miasta—odrzekł Jezus—spotkacie mężczyznę z dzbanem wody. Pójdźcie za nim do domu, do którego się uda,
11 and ye shall say to the master of the house, The Teacher says to thee, Where is the guest-chamber where I may eat the passover with my disciples?
i powiedzcie właścicielowi: „Nasz Nauczyciel prosi, abyśmy obejrzeli pokój przygotowany dla nas na świąteczną kolację”.
12 And he will shew you a large upper room furnished: there make ready.
Wtedy zaprowadzi was na górę, do dużego, wysprzątanego pomieszczenia. Tam przygotujcie posiłek.
13 And having gone they found it as he had said to them; and they prepared the passover.
Poszli więc i zastali wszystko tak, jak powiedział Jezus. I zajęli się przygotowaniem kolacji.
14 And when the hour was come, he placed himself at table, and the [twelve] apostles with him.
Gdy nadszedł czas, Jezus zajął miejsce przy stole. Przyszli również apostołowie.
15 And he said to them, With desire I have desired to eat this passover with you before I suffer.
Wtedy rzekł: —Tak bardzo pragnąłem spożyć z wami tę kolację paschalną, zanim będę cierpiał.
16 For I say unto you, that I will not eat any more at all of it until it be fulfilled in the kingdom of God.
Wiedzcie, że nie będę jej już spożywał aż do czasu, gdy odbędzie się w królestwie Bożym.
17 And having received a cup, when he had given thanks he said, Take this and divide it among yourselves.
Następnie wziął kielich z winem, podziękował za nie Bogu i rzekł: —Podajcie sobie ten kielich i pijcie.
18 For I say unto you, that I will not drink at all of the fruit of the vine until the kingdom of God come.
Nie będę bowiem więcej pił tego wina, aż do czasu, gdy nadejdzie królestwo Boże.
19 And having taken a loaf, when he had given thanks, he broke [it], and gave [it] to them, saying, This is my body which is given for you: this do in remembrance of me.
Potem wziął do rąk chleb, podziękował za niego Bogu, połamał go na kawałki, i podał uczniom mówiąc: —To jest moje ciało, które oddaję za was. Spożywajcie go, pamiętając o Mnie.
20 In like manner also the cup, after having supped, saying, This cup [is] the new covenant in my blood, which is poured out for you.
Po posiłku podał im następny kielich z winem i rzekł: —Ten kielich jest nowym przymierzem. Przypieczętuję je przelewając własną krew, abyście otrzymali przebaczenie grzechów.
21 Moreover, behold, the hand of him that delivers me up [is] with me on the table;
Ten, który Mnie zdradzi—dodał Jezus—siedzi teraz razem ze Mną przy stole.
22 and the Son of man indeed goes as it is determined, but woe unto that man by whom he is delivered up.
Ja, Syn Człowieczy, muszę umrzeć, zgodnie z Bożym planem. Marny jednak los tego, kto Mnie wyda.
23 And they began to question together among themselves who then it could be of them who was about to do this.
Wtedy uczniowie starali się odgadnąć, który z nich miałby to zrobić.
24 And there was also a strife among them which of them should be held to be [the] greatest.
W trakcie posiłku zaczęli się również sprzeczać ze sobą o to, kto z nich jest najważniejszy.
25 And he said to them, The kings of the nations rule over them, and they that exercise authority over them are called benefactors.
Lecz Jezus powiedział im: —Wielcy tego świata nadużywają swojej władzy nad ludźmi, a rządzący chcą aby ich uznawano za „dobroczyńców ludu”.
26 But ye [shall] not [be] thus; but let the greater among you be as the younger, and the leader as he that serves.
Lecz wśród was powinno być inaczej. Najważniejszy niech postępuje jak najmniej ważny, a przywódca niech służy innym.
27 For which [is] greater, he that is at table or he that serves? [Is] not he that is at table? But I am in the midst of you as the one that serves.
Kto waszym zdaniem jest ważniejszy: ten, który zasiada przy stole, czy ten, który mu służy? Czy nie ten pierwszy? Ja jestem wśród was tym, który służy.
28 But ye are they who have persevered with me in my temptations.
Pozostaliście Mi wierni w tych ciężkich dla Mnie dniach.
29 And I appoint unto you, as my Father has appointed unto me, a kingdom,
Dlatego tak jak Ojciec postanowił dać mi królestwo, tak teraz ja postanawiam,
30 that ye may eat and drink at my table in my kingdom, and sit on thrones judging the twelve tribes of Israel.
że będziecie w nim jeść i pić przy moim stole i zasiądziecie na tronach, sądząc dwanaście rodów Izraela.
31 And the Lord said, Simon, Simon, behold, Satan has demanded to have you, to sift [you] as wheat;
Następnie Jezus rzekł do Szymona Piotra: —Szymonie, szatan domagał się, aby was przesiać jak pszenicę i odrzucić plewy.
32 but I have besought for thee that thy faith fail not; and thou, when once thou hast been restored, confirm thy brethren.
Ja jednak modliłem się, abyś nie załamał się w wierze. Gdy się więc opamiętasz, umacniaj wiarę innych wierzących we Mnie.
33 And he said to him, Lord, with thee I am ready to go both to prison and to death.
—Panie, jestem gotów iść z Tobą do więzienia, a nawet na śmierć!—odpowiedział Szymon.
34 And he said, I tell thee, Peter, [the] cock shall not crow to-day before that thou shalt thrice deny that thou knowest me.
—Posłuchaj, Piotrze!—odparł Jezus. —Zanim jutro rano zapieje kogut, aż trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz.
35 And he said to them, When I sent you without purse and scrip and sandals, did ye lack anything? And they said, Nothing.
Potem zapytał wszystkich: —Czy brakowało wam czegoś, gdy bez pieniędzy, bez torby i butów na zmianę wysłałem was, abyście głosili ludziom dobrą nowinę? —Nie, niczego—odpowiedzieli.
36 He said therefore to them, But now he that has a purse let him take [it], in like manner also a scrip, and he that has none let him sell his garment and buy a sword;
—Teraz jednak—powiedział—kto z was ma pieniądze lub torbę, niech je weźmie. A kto nie ma pieniędzy, niech sprzeda swój płaszcz i kupi sobie miecz.
37 for I say unto you, that this that is written must yet be accomplished in me, And he was reckoned with [the] lawless: for also the things concerning me have an end.
Zapewniam was, że niebawem wypełni się proroctwo: „Zaliczono Go do grona przestępców”. Spełnią się również inne proroctwa o Mnie.
38 And they said, Lord, behold here are two swords. And he said to them, It is enough.
—Panie!—odpowiedzieli. —Mamy tutaj dwa miecze. —Wystarczy—odrzekł Jezus.
39 And going forth he went according to his custom to the mount of Olives, and the disciples also followed him.
Po kolacji, w towarzystwie uczniów, Jezus udał się jak zwykle na Górę Oliwną.
40 And when he was at the place he said to them, Pray that ye enter not into temptation.
Gdy tam dotarli, powiedział im: —Módlcie się, abyście się nie poddali pokusie!
41 And he was withdrawn from them about a stone's throw, and having knelt down he prayed,
Potem oddalił się na pewną odległość, ukląkł i tak się modlił:
42 saying, Father, if thou wilt remove this cup from me: — but then, not my will, but thine be done.
—Ojcze! Jeśli chcesz, oddal ode Mnie ten „kielich cierpienia”. Jednak to Twoja wola niech się stanie, a nie to, czego Ja chcę.
43 And an angel appeared to him from heaven strengthening him.
W tym momencie zstąpił z nieba anioł, by podnieść Go na duchu.
44 And being in conflict he prayed more intently. And his sweat became as great drops of blood, falling down upon the earth.
Przeżywając ogromną udrękę, Jezus tak gorliwie się modlił, że Jego pot kapał na ziemię jak wielkie krople krwi.
45 And rising up from his prayer, coming to the disciples, he found them sleeping from grief.
W końcu podniósł się, wrócił do uczniów i zastał ich śpiących, byli bowiem bardzo przygnębieni.
46 And he said to them, Why sleep ye? rise up and pray that ye enter not into temptation.
—Dlaczego śpicie?!—zapytał. —Wstańcie i módlcie się, abyście się nie poddali pokusie!
47 As he was yet speaking, behold, a crowd, and he that was called Judas, one of the twelve, went on before them, and drew near to Jesus to kiss him.
Ledwie skończył mówić, nadeszła zgraja ludzi prowadzona przez Judasza, jednego z Dwunastu. Ten zbliżył się do Jezusa i przywitał Go pocałunkiem.
48 And Jesus said to him, Judas, deliverest thou up the Son of man with a kiss?
—Judaszu, pocałunkiem zdradzasz Mnie, Syna Człowieczego?—zapytał Jezus.
49 And they who were around him, seeing what was going to follow, said [to him], Lord, shall we smite with [the] sword?
Widząc, na co się zanosi, pozostali uczniowie krzyknęli: —Mistrzu, czy mamy użyć miecza?
50 And a certain one from among them smote the bondman of the high priest and took off his right ear.
W tej samej chwili jeden z nich zamachnął się mieczem i odciął prawe ucho słudze najwyższego kapłana.
51 And Jesus answering said, Suffer thus far; and having touched his ear, he healed him.
—Nie stawiajcie im oporu!—odpowiedział Jezus, po czym dotknął rany i uleczył ucho.
52 And Jesus said to the chief priests and captains of the temple and elders, who were come against him, Have ye come out as against a robber with swords and sticks?
Następnie zwrócił się do najwyższych kapłanów, dowódców straży świątynnej oraz starszych, którzy przyszli na to miejsce: —Czy jestem jakimś groźnym przestępcą, że przyszliście po Mnie aż tak uzbrojeni?
53 When I was day by day with you in the temple ye did not stretch out your hands against me; but this is your hour and the power of darkness.
Dlaczego nie zatrzymaliście Mnie w świątyni? Przecież codziennie byłem tam wśród was! Teraz jednak nadszedł wasz czas—czas władcy ciemności!
54 And having laid hold on him, they led him [away], and they led [him] into the house of the high priest. And Peter followed afar off.
Aresztowano więc Jezusa i zaprowadzono Go do rezydencji najwyższego kapłana. Piotr zaś szedł za Jezusem, trzymając się z daleka.
55 And they having lit a fire in the midst of the court and sat down together, Peter sat among them.
Na środku dziedzińca rozpalono ognisko i wszyscy usiedli przy nim. Przysiadł się tam również Piotr.
56 And a certain maid, having seen him sitting by the light, and having fixed her eyes upon him, said, And this [man] was with him.
Nagle, w blasku płomieni, jakaś służąca dostrzegła jego twarz. Uważnie mu się przyjrzała i powiedziała: —Ten człowiek był z Jezusem!
57 But he denied [him], saying, Woman, I do not know him.
—Kobieto, nawet Go nie znam!—zaprzeczył Piotr.
58 And after a short time another seeing him said, And thou art of them. But Peter said, Man, I am not.
Po chwili ktoś inny spojrzał na niego i rzekł: —Jesteś jednym z jego uczniów! —Człowieku! Nie jestem!—odparł Piotr.
59 And after the lapse of about one hour another stoutly maintained it, saying, In truth this [man] also was with him, for also he is a Galilaean.
Mniej więcej po godzinie ktoś inny stwierdził: —On jest jednym z nich. Przecież pochodzi z Galilei.
60 And Peter said, Man, I know not what thou sayest. And immediately, while he was yet speaking, [the] cock crew.
—Człowieku! Nie wiem, o czym mówisz!—zaprzeczył Piotr. W tej samej chwili, gdy jeszcze to mówił, zapiał kogut.
61 And the Lord, turning round, looked at Peter; and Peter remembered the word of the Lord, how he said to him, Before [the] cock crow thou shalt deny me thrice.
Jezus odwrócił się i spojrzał na Piotra, a on przypomniał sobie Jego słowa: „Zanim jutro rano zapieje kogut, aż trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz”.
62 And Peter, going forth without, wept bitterly.
Natychmiast opuścił dziedziniec i z żalu gorzko zapłakał.
63 And the men who held him mocked him, beating [him];
Tymczasem strażnicy, pilnujący Jezusa, śmiali się z Niego.
64 and covering him up, asked him saying, Prophesy, who is it that struck thee?
Zawiązali Mu oczy i bili Go, pytając: —Prorokuj! Zgadnij, kto Cię teraz uderzył?
65 And they said many other injurious things to him.
Obrzucali Go też wieloma wyzwiskami.
66 And when it was day, the elderhood of the people, both [the] chief priests and scribes, were gathered together, and led him into their council, saying,
Następnego dnia, wczesnym rankiem, zebrała się Wysoka Rada złożona ze starszych, najwyższych kapłanów i przywódców religijnych. Gdy wprowadzono przed nich Jezusa,
67 If thou art the Christ, tell us. And he said to them, If I tell you, ye will not at all believe;
powiedzieli: —Jeśli jesteś Mesjaszem, powiedz nam to wprost. —Jeśli wam to powiem, nie uwierzycie Mi.
68 and if I should ask [you], ye would not answer me at all, nor let me go;
A jeśli zapytam o powód, nie odpowiecie—odrzekł.
69 but henceforth shall the Son of man be sitting on the right hand of the power of God.
—Lecz nadszedł czas, abym Ja, Syn Człowieczy, zasiadł na tronie z Bogiem.
70 And they all said, Thou then art the Son of God? And he said to them, Ye say that I am.
—Jesteś więc Synem Bożym?—zapytali. —Sami to potwierdzacie! Jestem Nim—odpowiedział.
71 And they said, What need have we any more of witness, for we have heard ourselves out of his mouth?
—Czego więcej trzeba? Po co nam dowody? Sami słyszeliście, co powiedział!—zawołali.
