< John 3 >
1 But there was a man from among the Pharisees, his name Nicodemus, a ruler of the Jews;
Wśród faryzeuszy był pewien człowiek imieniem Nikodem, który był żydowskim przywódcą.
2 he came to him by night, and said to him, Rabbi, we know that thou art come a teacher from God, for none can do these signs that thou doest unless God be with him.
Pewnej nocy przyszedł do Jezusa i powiedział: —Nauczycielu! Wiemy, że zostałeś posłany przez Boga, bo nikt nie mógłby czynić takich cudów, jakie Ty czynisz, gdyby On go nie posłał.
3 Jesus answered and said to him, Verily, verily, I say unto thee, Except any one be born anew he cannot see the kingdom of God.
—Zapewniam cię—rzekł Jezus—że jeśli się ktoś nie narodzi na nowo, nie ujrzy królestwa Bożego.
4 Nicodemus says to him, How can a man be born being old? can he enter a second time into the womb of his mother and be born?
—Urodzić się na nowo?—zdumiał się Nikodem. —Będąc starcem? Czy można powtórnie wejść do łona matki i urodzić się?
5 Jesus answered, Verily, verily, I say unto thee, Except any one be born of water and of Spirit, he cannot enter into the kingdom of God.
—Jeszcze raz cię zapewniam—powtórzył Jezus—że jeśli człowiek nie narodzi się z wody i z Ducha, nie wejdzie do królestwa Bożego.
6 That which is born of the flesh is flesh; and that which is born of the Spirit is spirit.
Kto się narodził fizycznie, żyje tylko fizycznie. Kto się jednak narodził z Ducha, żyje także duchowo!
7 Do not wonder that I said to thee, It is needful that ye should be born anew.
Nie dziw się więc, że powiedziałem, iż trzeba się narodzić na nowo.
8 The wind blows where it will, and thou hearest its voice, but knowest not whence it comes and where it goes: thus is every one that is born of the Spirit.
Wiatr wieje, gdzie chce. Słyszysz go, ale nie wiesz, skąd i dokąd wieje. Podobnie jest z narodzeniem z Ducha—widzisz skutki, ale nie widzisz przyczyny.
9 Nicodemus answered and said to him, How can these things be?
—Ale jak to się dzieje?—pytał dalej Nikodem.
10 Jesus answered and said to him, Thou art the teacher of Israel and knowest not these things!
—Jesteś nauczycielem narodu i nie wiesz tego?—odparł Jezus.
11 Verily, verily, I say unto thee, We speak that which we know, and we bear witness of that which we have seen, and ye receive not our witness.
—Zapewniam cię, że mówię o tym, co dobrze znam i co sam widziałem, ale wy nie uznajecie tego.
12 If I have said the earthly things to you, and ye believe not, how, if I say the heavenly things to you, will ye believe?
Jeśli nie wierzycie w to, co mówię o sprawach ziemskich, to jak uwierzycie w to, co powiem o sprawach niebiańskich?
13 And no one has gone up into heaven, save he who came down out of heaven, the Son of man who is in heaven.
Nikt jednak nie wstąpił do nieba oprócz Mnie, Syna Człowieczego. Stamtąd bowiem przyszedłem.
14 And as Moses lifted up the serpent in the wilderness, thus must the Son of man be lifted up,
Podobnie jak wąż, który na pustyni został podniesiony w górę przez Mojżesza, tak i Ja, Syn Człowieczy, również muszę zostać podniesiony w górę,
15 that every one who believes on him may [not perish, but] have life eternal. (aiōnios )
aby każdy, kto Mi uwierzy, otrzymał życie wieczne. (aiōnios )
16 For God so loved the world, that he gave his only-begotten Son, that whosoever believes on him may not perish, but have life eternal. (aiōnios )
Tak bowiem Bóg ukochał świat, że oddał swojego jedynego Syna, aby każdy, kto Mu uwierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. (aiōnios )
17 For God has not sent his Son into the world that he may judge the world, but that the world may be saved through him.
Bóg nie posłał Syna, aby potępił świat, lecz aby go zbawił.
18 He that believes on him is not judged: but he that believes not has been already judged, because he has not believed on the name of the only-begotten Son of God.
Ten, kto Mu wierzy, nie podlega potępieniu. Ale ten, kto Mu nie wierzy, już został osądzony, bo nie uwierzył jedynemu Synowi Bożemu.
19 And this is the judgment, that light is come into the world, and men have loved darkness rather than light; for their works were evil.
Wyrok taki zapadł dlatego, że chociaż na świat przyszło światło, ludzie bardziej pokochali ciemność, bo ich czyny były złe.
20 For every one that does evil hates the light, and does not come to the light that his works may not be shewn as they are;
Ten, kto czyni zło, nienawidzi światła i nie zbliża się do niego, aby nie wyszły na jaw jego czyny.
21 but he that practises the truth comes to the light, that his works may be manifested that they have been wrought in God.
Kto zaś postępuje zgodnie z prawdą, zbliża się do światła, aby ujawniły się jego czyny, które podobają się Bogu.
22 After these things came Jesus and his disciples into the land of Judaea; and there he abode with them and baptised.
Jakiś czas później Jezus wraz z uczniami udał się na tereny Judei. Zatrzymał się tam i udzielał ludziom chrztu.
23 And John also was baptising in Aenon, near Salim, because there was a great deal of water there; and they came to [him] and were baptised:
Niedaleko Salim, w Ainon, przebywał również Jan Chrzciciel. On także chrzcił, bo w tych okolicach było dużo wody i wielu ludzi przychodziło do niego, aby ich w niej zanurzył.
24 for John was not yet cast into prison.
W tym czasie Jan był bowiem jeszcze na wolności.
25 There was therefore a reasoning of the disciples of John with a Jew about purification.
Pewnego dnia ktoś posprzeczał się z uczniami Jana o sprawy dotyczące rytualnych oczyszczeń.
26 And they came to John and said to him, Rabbi, he who was with thee beyond the Jordan, to whom thou barest witness, behold, he baptises, and all come to him.
Przyszli więc do Jana i zapytali: —Nauczycielu! Ten, którego spotkałeś na drugim brzegu Jordanu i o którym powiedziałeś, że jest Mesjaszem, także chrzci i teraz wszyscy idą do Niego.
27 John answered and said, A man can receive nothing unless it be given him out of heaven.
—Nikt nie może wziąć czegoś, czego nie otrzymał z nieba—odpowiedział Jan.
28 Ye yourselves bear me witness that I said, I am not the Christ, but, that I am sent before him.
—Sami możecie potwierdzić, że powiedziałem: „Nie jestem Mesjaszem. Zostałem tylko wysłany przed Nim”.
29 He that has the bride is the bridegroom; but the friend of the bridegroom, who stands and hears him, rejoices in heart because of the voice of the bridegroom: this my joy then is fulfilled.
Panna młoda należy przecież do pana młodego. A przyjaciel pana młodego cieszy się z tego, że może przy nim stać i słuchać go. Obecnie w całej pełni doświadczam takiej właśnie radości.
30 He must increase, but I must decrease.
Teraz On będzie się stawał coraz ważniejszy, ja zaś muszę schodzić ze sceny.
31 He who comes from above is above all. He who has his origin in the earth is of the earth, and speaks [as] of the earth. He who comes out of heaven is above all,
Ten, kto przychodzi z góry, przewyższa wszystkich. Ten zaś, kto pochodzi z ziemi, jest ograniczony do rzeczy ziemskich.
32 [and] what he has seen and has heard, this he testifies; and no one receives his testimony.
Ten, kto przybywa z nieba, mówi o tym, co widział i słyszał w niebie. Ludzie nie chcą Go słuchać,
33 He that has received his testimony has set to his seal that God is true;
ci jednak, którzy Mu uwierzyli, uznali, że Bóg mówi prawdę.
34 for he whom God has sent speaks the words of God, for God gives not the Spirit by measure.
Ten bowiem, kto został wysłany przez Boga, przemawia w Jego imieniu. A Bóg w pełni obdarza Go swoim Duchem.
35 The Father loves the Son, and has given all things [to be] in his hand.
Ojciec kocha Syna i wszystko Mu powierzył.
36 He that believes on the Son has life eternal, and he that is not subject to the Son shall not see life, but the wrath of God abides upon him. (aiōnios )
Ten, kto wierzy Synowi Bożemu, ma życie wieczne. Ten zaś, kto Mu nie wierzy, nawet nie ujrzy tego życia—przeciwnie: zobaczy gniew Boga. (aiōnios )