Genesis 43
1 And the famine was grievous in the land.
Hilabihan na kaayo ang kagutom sa yuta.
2 And it came to pass, when they had finished eating the grain which they had brought from Egypt, that their father said to them, Go again, buy us a little food.
Niabot ang higayon sa dihang ila nang nahurot ug kaon ang mga trigo nga ilang gidala gikan sa Ehipto, miingon kanila ang ilang amahan, “Lakaw pag-usab; pagpalit ug pagkaon alang kanato.”
3 And Judah spoke to him, saying, The man did positively testify to us, saying, Ye shall not see my face, unless your brother be with you.
Miingon si Juda kaniya, “Ang tawo nagpasidaan pag-ayo kanamo, 'Dili kamo makakita sa akong dagway gawas kung kauban ninyo ang inyong igsoong lalaki.'
4 If thou wilt send our brother with us, we will go down and buy thee food;
Kung imong ipauban ang among igsoong lalaki kanamo, molugsong kami ug palitan ka namo ug pagkaon.
5 but if thou do not send [him], we will not go down, for the man said to us, Ye shall not see my face, unless your brother be with you.
Apan kung dili mo siya ipauban, dili kami molugsong. Kay miingon kanamo ang tawo, 'Dili kamo makakita sa akong dagway gawas kung inyong kauban ang inyong igsoong lalaki.'”
6 And Israel said, Why did ye deal [so] ill with me [as] to tell the man whether ye had yet a brother?
Miingon si Israel, “Nganong dili man maayo ang inyong pagtagad kanako pinaagi sa pag-ingon sa tawo nga aduna pa kamoy usa pa ka igsoong lalaki?”
7 And they said, The man asked very closely after us, and after our kindred, saying, Is your father yet alive? have ye a brother? And we told him according to the tenor of these words. Could we at all know that he would say, Bring your brother down?
Miingon sila, “Nangutana pag-ayo ang tawo mahitungod kanamo ug sa atong pamilya. Miingon siya, 'Buhi pa ba ang inyong amahan? Aduna pa ba kamoy igsoong lalaki?' Gitubag namo siya sumala niini nga mga pangutana. Unsaon man namo pagkasayod nga moingon siya, 'Dad-a palugsong ang inyong igsoong lalaki?”'
8 And Judah said to Israel his father, Send the lad with me, and we will arise and go, that we may live, and not die, both we and thou and our little ones.
Miingon si Juda kang Israel nga iyang amahan, “Ipadala uban kanako ang batang lalaki. Motindog kami ug molakaw aron mabuhi kita ug dili mangamatay, kami, ikaw, ug ang among mga kabataan usab.
9 I will be surety for him: of my hand shalt thou require him; if I bring him not to thee, and set him before thy face, then shall I be guilty toward thee for ever.
Magpasalig ako alang kaniya. Manubag ako kanimo. Kung dili ko siya madala balik kanimo ug mapakita siya diha sa imong atubangan, unya ipapas-an kanako ang pagbasol hangtod sa hangtod.
10 For had we not lingered, we should now certainly have returned already twice.
Kay kung wala kita maglangay, sa pagkatinuod lang nakabalik na unta kami karon dinhi sa ikaduhang higayon.”
11 And their father Israel said to them, If it is then so, do this: take of the best fruits in the land in your vessels, and carry down the man a gift: a little balsam and a little honey, tragacanth and ladanum, pistacia-nuts and almonds.
Ang ilang amahan nga si Israel miingon kanila, “Kung mao kana, himoa kini karon. Pagkuha ug pipila ka pinakamaayong abot sa yuta ug ibutang sa inyong panudlanan. Pagdala palugsong ug gasa ngadto sa tawo: pipila nga lana ug dugos, mga lamas ug mira, mga pistasio nga mani ug mga almendras nga mani.
12 And take other money in your hand, and the money that was returned to you in the mouth of your sacks, carry back in your hand: perhaps it is an oversight.
Pagdala ug doble nga salapi ug dad-a pag-usab ang salapi nga gibalik sa sulod sa inyong mga sako. Basin sayop lamang kini.
13 And take your brother, and arise, go again to the man.
Dad-a usab ang inyong igsoong lalaki. Tindog ug lakaw pag-usab ngadto sa tawo.
14 And the Almighty God give you mercy before the man, that he may send away your other brother and Benjamin! And I, if I be bereaved of children, am bereaved.
Hinaot pa nga ang Dios nga Makagagahom maghatag kaninyo ug kaluoy sa atubangan sa tawo, aron iyang buhian ang usa pa ninyo ka igsoong lalaki ug si Benjamin. Kung ako mawad-an sa akong mga anak, mawad-an gayod ako.”
15 And the men took that gift, and took double money in their hand, and Benjamin, and rose up, and went down to Egypt, and came before Joseph.
Gikuha sa mga tawo kini nga mga gasa, ug gidoble nila ang kantidad sa salapi, ug gidala si Benjamin. Migikan sila ug milugsong paingon sa Ehipto ug mibarog atubangan kang Jose.
16 And Joseph saw Benjamin with them, and said to the [man] who was over his house, Bring the men into the house, and slaughter cattle, and make ready; for the men shall eat with me at noon.
Sa dihang nakita ni Jose si Benjamin uban kanila, miingon siya sa piniyalan sa iyang balay, “Dad-a ang mga tawo didto sa balay, pag-ihaw ug hayop ug andama kini, kay ang mga tawo mokaon uban kanako sa paniudto.”
17 And the man did as Joseph had said; and the man brought the men into Joseph's house.
Gihimo sa piniyalan kung unsa ang gisulti ni Jose. Iyang gidala ang mga tawo didto sa balay ni Jose.
18 And the men were afraid because they were brought into Joseph's house, and said, Because of the money that was returned to us in our sacks at the beginning are we brought in, that he may turn against us, and fall upon us and take us for bondmen, and our asses.
Nangahadlok ang mga tawo tungod kay gidala man sila didto sa balay ni Jose. Miingon sila, “Tungod kini sa salapi nga gibalik sa atong mga sako sa unang higayon nga gidala kita dinhi, aron makakita siya ug higayon batok kanato. Basin ug iya kitang dakpon ug kuhaon kita aron mahimong ulipon, ug kuhaon ang atong mga asno.”
19 And they came up to the man that was over Joseph's house, and they spoke to him at the door of the house,
Miduol sila sa piniyalan sa balay ni Jose, ug nakigsulti sila kaniya diha sa pultahan sa balay,
20 and said, Ah! my lord, we came indeed down at the first to buy food.
nga naga-ingon, “Among agalon, milugsong kami dinhi sa unang higayon aron mopalit ug pagkaon.
21 And it came to pass when we came to the inn, that we opened our sacks, and behold, [every] man's money was in the mouth of his sack, our money according to its weight; and we have brought it again in our hand.
Ug nahitabo kini, nga sa dihang nahiabot kami sa dapit nga among gipahulayan, nga among giablihan ang among mga sako, ug, tan-awa, ang matag salapi sa tawo anaa sa sulod sa iyang sako, ang among salapi anaa sa sakto nga kantidad. Gidala namo kini pagbalik.
22 And other money have we brought down in our hand to buy food. We do not know who put our money in our sacks.
Nagdala na usab kami palugsong ug dugang nga salapi aron pagpalit ug pagkaon. Wala kami masayod kung si kinsa ang nagsulod sa among salapi sa among mga sako.”
23 And he said, Peace be to you, fear not: your God, and the God of your father, has given you treasure in your sacks; your money came to me. And he brought Simeon out to them.
Miingon ang piniyalan, “Magmalinawon kamo, ayaw kamo kahadlok. Ang inyong Dios ug ang Dios sa inyong amahan mao ang nagsulod sa inyong salapi sa inyong mga sako.” Akong nadawat ang inyong salapi.” Unya gidala pagawas sa piniyalan si Simeon ngadto kanila.
24 And the man brought the men into Joseph's house, and gave water, and they washed their feet; and he gave their asses food.
Gidala sa piniyalan ang mga tawo didto sa balay ni Jose. Gihatagan niya sila ug tubig, ug nanghugas sila sa ilang mga tiil. Gihatagan niya ug pagkaon ang ilang mga asno.
25 And they made ready the gift for Joseph's coming at noon; for they had heard that they should eat bread there.
Ug giandam nila ang mga gasa kay moabot si Jose sa pagka-udto, kay nadungog nila nga mokaon sila didto.
26 When Joseph came home, they brought him the gift that was in their hand, into the house, and bowed themselves to him to the earth.
Sa dihang nahiabot si Jose sa iyang panimalay, gidala nila ang mga gasa nga anaa kanila didto sa balay, ug miyukbo sa iyang atubangan.
27 And he asked them of their welfare, and said, Is your father well — the old man of whom ye spoke? Is he yet alive?
Nangutana siya mahitungod sa ilang kahimtang ug miingon, “Maayo ba ang kahimtang sa inyong amahan, kadtong tigulang na nga lalaki nga inyong giingon? Buhi pa ba siya?”
28 And they said, Thy servant our father is well; he is yet alive. And they bowed, and made obeisance.
Miingon sila, “Ang imong sulugoon nga among amahan anaa sa maayong kahimtang. Buhi pa siya.” Unya mihapa ug miyukbo.
29 And he lifted up his eyes and saw his brother Benjamin, his mother's son, and said, Is this your younger brother of whom ye spoke to me? And he said, God be gracious to thee, my son!
Sa dihang giyahat niya ang iyang mga mata iyang nakita si Benjamin nga iyang igsoon, ang anak nga lalaki sa iyang inahan, ug siya miingon, “Mao ba kini ang inyong kinamanghorang igsoon nga inyong gisugilon kanako?” Ug unya miingon siya, “Hinaot nga ang Dios maluoy kanimo, akong anak.”
30 And Joseph made haste, for his bowels burned for his brother; and he sought [a place] to weep, and he went into the chamber, and wept there.
Nagdali si Jose nga migawas sa lawak, kay naluoy siya pag-ayo sa iyang igsoong lalaki. Nangita siya ug luna aron mohilak. Miadto siya sa iyang lawak ug mihilak didto.
31 And he washed his face, and came out, and controlled himself, and said, Set on bread.
Nanghilam-os siya ug migawas. Gipugngan niya ang iyang kaugalingon, nga nag-ingon, “Idalit ang pagkaon.”
32 And they set on for him by himself, and for them by themselves, and for the Egyptians who ate with him by themselves; because the Egyptians might not eat bread with the Hebrews, for that is an abomination unto the Egyptians.
Gidalit sa mga sulugoon ang pagkaon nga alang lamang kang Jose ug alang usab sa iyang mga igsoong lalaki. Nangaon usab didto ang mga Ehiptohanon uban kang Jose tungod kay dili man sila makakaon ug tinapay kauban sa mga Hebreo, kay makauulaw kana alang sa mga Ehiptohanon.
33 And they sat before him, the firstborn according to his birthright, and the youngest according to his youth; and the men marvelled one at another.
Naglingkod ang mga managsoong lalaki sa iyang atubangan, sa pinaka- kamagulangan sumala sa iyang katungod sa pagkamagulang, ug sa pinaka-kamanghoran sumala sa ilang pagkabatan-on. Nahibulong ang mga tawo.
34 And he had portions carried to them from before him. And Benjamin's portion was five times greater than the portions of them all. And they drank, and made merry with him.
Nagpadala si Jose kanila ug bahin sa mga pagkaon nga anaa sa iyang atubangan. Apan ang bahin ni Benjamin adunay kalimahon ang kadaghan kaysa sa iyang mga igsoong lalaki. Miinom sila ug nagmalipayon uban kaniya.
