< Romans 2 >
1 For this reason, O man, each one of you who judges is inexcusable. For by that which you judge another, you condemn yourself. For you do the same things that you judge.
Ganja gwangu, hashi gwenga gwankuwatoza wamonga? Gwenga nakamu hapeni gujiteteyi, ata handa gwenga gwagaa, toziya paguwatoza wamonga, shakapanu gwenga gutenda vitwatira viraa vilii vyawatenda womberi, su gulitoza gumweni.
2 For we know that the judgment of God is in accord with truth against those who do such things.
Tuvimana kuwera utoza wa Mlungu kwa wantu yawatenda vitwatira gambira avi, ndo ugoloka panakaka.
3 But, O man, when you judge those who do such things as you yourself also do, do you think that you will escape the judgment of God?
Kumbiti gwenga ganja gwangu yaguwatoza wantu yawatenda vitwatira gambira yaguvitenda gwenga, hashi, gwenga gulihola kuwera hapeni gupati utoza wa Mlungu?
4 Or do you despise the riches of his goodness and patience and forbearance? Do you not know that the kindness of God is calling you to repentance?
Ama guzarawu lusungu lwakuwi lukulu, ustaimilivu wakuwi na uhepera wakuwi? Nakaka guvimana kuwera Mlungu ndo muheri, toziya yomberi kankujera kukulongoziya guleki vidoda vyagutenda.
5 But in accord with your hard and impenitent heart, you store up wrath for yourself, unto the day of wrath and of revelation by the just judgment of God.
Kumbiti gwenga gwana ukamala na ukayidi wa moyu, su gwankulinyawira azabu gumweni kwa lishaka lilii lya maya ga Mlungu na utoza wa uheri wakuwi haugubutulwi.
6 For he will render to each one according to his works:
Lishaka ali Mlungu hakamlipi kila muntu kugenderana na matendu gakuwi.
7 To those who, in accord with patient good works, seek glory and honor and incorruption, certainly, he will render eternal life. (aiōnios )
Wantu walii yawatenda gaherepa na kusakula ukwisa na ligoya lya Mlungu na kotu kuhowa, Mlungu hakawapanani ukomu wa mashaka goseri. (aiōnios )
8 But to those who are contentious and who do not acquiesce to the truth, but instead trust in iniquity, he will render wrath and indignation.
Kumbiti wantu wamonga yawawera wabinafsi, yawalema vitwatira viheri na kutenda vitwatira vidoda, Mlungu hakawamiminiri maya gakuwi.
9 Tribulation and anguish are upon every soul of man that works evil: the Jew first, and also the Greek.
Hakuweri na ntabika pamuhera na utama kwa wantu woseri yawatenda vidoda. Haviwapati Wayawudi huti na shakapanu kwa wantu yawawera ndiri Wayawudi viraa.
10 But glory and honor and peace are for all who do what is good: the Jew first, and also the Greek.
Kumbiti Mlungu hakawapanani ukwisa na ligoya na ponga kwa wantu woseri yawatenda maheri, kwa Wayawudi kwanja na viraa kwa wantu yawawera ndiri Wayawudi.
11 For there is no favoritism with God.
Toziya Mlungu hakamtozi kila muntu teratera pota na kubagula.
12 For whoever had sinned without the law, will perish without the law. And whoever had sinned in the law, will be judged by the law.
Wantu yawawera Wayawudi ndiri, walii yawahera Malagaliru ga Musa, womberi watenda vidoda na hawagamili pota na Lilagaliru. Wayawudi wawera na Lilagaliru, womberi watenda vidoda, su hawatozwi kwa Lilagaliru.
13 For it is not the hearers of the law who are just before God, but rather it is the doers of the law who shall be justified.
Toziya ndiri yawapikanira Malagaliru kuwera ndo wamfiriziya Mlungu, kumbiti woseri yawagajimira Malagaliru ndo wamfiriziya Mlungu.
14 For when the Gentiles, who do not have the law, do by nature those things which are of the law, such persons, not having the law, are a law unto themselves.
Wantu yawawera Wayawudi ndiri wahera Malagaliru ga Musa, kumbiti womberi pawatenda vilii vyavilagalirwa Mumalagaliru ga Musa, su womberi wawera malagaliru gawu weni, ata womberi pawahera Malagaliru ga Musa.
15 For they reveal the work of the law written in their hearts, while their conscience renders testimony about them, and their thoughts within themselves also accuse or even defend them,
Mgenderanu gwawu gulanguziya kuwera Malagaliru galembwa mumyoyu mwawu. Myoyu yawu viraa ilanguziya kuwera shitwatila ashi ndo shanakaka, toziya maholu gawu mala zivuwa gawatoza na mala zimonga gawalolera.
16 unto the day when God shall judge the hidden things of men, through Jesus Christ, according to my Gospel.
Su kulawirana na Shisoweru Shiwagira shanushibwera, ndo ntambu hayiweri mulishaka Mlungu pakatoza vitwatira vya ubada vya wantu kupitira Yesu Kristu.
17 But if you are called by name a Jew, and you rest upon the law, and you find glory in God,
Ntambu gaa kuusu gwenga? Gumweni gulishema Myawudi, gulitumbira Lilagaliru lya Musa na gulitumbira kuwera gwa Mlungu,
18 and you have known his will, and you demonstrate the more useful things, having been instructed by the law:
gushimana shakafira Mlungu gutendi na gulifunditi Mulilagaliru kusyagula shitwatira shiheri.
19 you become confident within yourself that you are a guide to the blind, a light to those who are in darkness,
Gwenga gwana unakaka kuwera gwa mlonguziya gwa lwisi na guwera ulangala kwa wantu woseri yawawera muluwindu,
20 an instructor to the foolish, a teacher to children, because you have a type of knowledge and truth in the law.
guwera mfunda gwa wazyigizyigi na yawahera mahala. Gwana unakaka kuwera Mulilagaliru lya Musa gwana mfanu gwa mahala gakamilika.
21 As a result, you teach others, but you do not teach yourself. You preach that men should not steal, but you yourself steal.
Su gwenga guwafunda wamonga, iwera hashi gulifunda ndiri gumweni? Guwabwelera wamonga nawiwa, kumbiti gumweni gwiwa.
22 You speak against adultery, but you commit adultery. You abominate idols, but you commit sacrilege.
Gulonga, “Namtenda uhumba,” kumbiti gumweni gwankutenda uhumba. Guvikalalira vinyagu, kumbiti gwenga gulitulira ulunda kwa kwiwa mnumba zya vinyagu.
23 You would glory in the law, but through a betrayal of the law you dishonor God.
Gwenga gulitumbira gwana Lilagaliru lya Mlungu, kumbiti gumzarawu Mlungu kwa kugalema Malagaliru gakuwi.
24 (For because of you the name of God is being blasphemed among the Gentiles, just as it was written.)
Malembu Mananagala galembwa, “Toziya ya mwenga Wayawudi, wantu yawawera Wayawudi ndiri waligilanga litawu lya Mlungu.”
25 Certainly, circumcision is beneficial, if you observe the law. But if you are a betrayer of the law, your circumcision becomes uncircumcision.
Handa pamulijimila Lilagaliru lya Musa, kwingiziwa jandu kwamwenga hakuweri na mana, kumbiti pamjimila ndiri Lilagaliru lya Musa mbaka memleki kwingira jandu.
26 And so, if the uncircumcised keep the justices of the law, shall not this lack of circumcision be counted as circumcision?
Handa muntu yakawera ndiri Myawudi, ndomweni kashemitwi kayingiziwitwi ndiri jandu, pakalijimira lyalifiruwa Mulilagaliru lya Musa, Mlungu hakamuholi kuwera kayingiziwa jandu.
27 And that which is by nature uncircumcised, if it fulfills the law, should it not judge you, who by the letter and by circumcision are a betrayer of the law?
Wantu yawawera Wayawudi ndiri, hawakutozi gwenga Myawudi toziya gulilema Lilagaliru lya Musa, ata paguwera na malembu ga Lilagaliru lya Musa na gwingiziwa jandu, kumbiti womberi walijimira Lilagaliru lya Musa, ata pawawayingiziwitwi ndiri jandu.
28 For a Jew is not he who seems so outwardly. Neither is circumcision that which seems so outwardly, in the flesh.
Huti ndiri kila muntu yakawoneka kwa masu kuwera Muyawudi ndo Muyawudi gwanakaka, ama muntu hapeni kaweri Muyawudi gwanakaka toziya kingiziwa jandu.
29 But a Jew is he who is so inwardly. And circumcision of the heart is in the spirit, not in the letter. For its praise is not of men, but of God.
Myawudi gwanakaka ndo ulii yakaweriti Myawudi mngati, ndomweni yakayingiziwa jandu mumoyu na ali ndo lihengu lya Rohu gwa Mlungu, ndo shitwatila ndiri sha malembu ga Lilagaliru. Muntu gwa ntambu ayi kapananitwi uzyumi, kulawa ndiri kwa wantu kumbiti kulawa kwa Mlungu.