Proverbs 30
1 The words of the Gatherer, the son of the Vomiter. The vision that the man spoke. God is with him, and he, being strengthened by God and abiding with him, said:
Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
2 “I am the most foolish among men, and the wisdom of men is not with me.
Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
3 I have not learned wisdom, and I have not known the knowledge of sanctity.
Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
4 Who has ascended to heaven and also descended? Who has grasped the wind in his hands? Who has tied the waters together, as with a garment? Who has raised all the limits of the earth? What is his name, and what is the name of his son, if you know?
Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
5 Every word of God is fire-tested. He is a bronze shield to those who hope in him.
Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
6 Do not add anything to his words, lest you be reproved and be discovered to be a liar.
Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
7 Two things I have asked of you; do not deny them to me before I die.
Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
8 Remove, far from me, vanity and lying words. Give me neither begging, nor wealth. Apportion to me only the necessities of my life,
Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
9 lest perhaps, being filled, I might be enticed into denial, and say: ‘Who is the Lord?’ Or, being compelled by destitution, I might steal, and then perjure myself in the name of my God.
Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
10 Do not accuse a servant to his lord, lest he curse you, and you fall.
Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
11 There is a generation which curses their father, and which does not bless their mother.
Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
12 There is a generation which seems pure to themselves, and yet they are not even washed from their filthiness.
Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
13 There is a generation, whose eyes have been elevated, and their eyelids are lifted on high.
Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
14 There is a generation which has swords in place of teeth, and which commands their molars to devour the indigent from the earth and the poor from among men.
Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
15 The leech has two daughters, who say, ‘Bring, bring.’ Three things are insatiable, and a fourth never says ‘Enough’:
Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
16 Hell, and the mouth of the womb, and a land that is not filled with water. And truly, fire never says, ‘Enough.’ (Sheol h7585)
Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)
17 The eye of one who mocks his father and who despises the childbearing of his mother, let the ravens of the torrent tear it out, and let the sons of the eagles consume it.
Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
18 Three things are difficult for me, and about a fourth, I am nearly ignorant:
Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
19 the way of an eagle in the sky, the way of a serpent on a rock, the way of a ship in the middle of the sea, and the way of a man in adolescence.
La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
20 Such is the way also of an adulterous woman, who eats, and wiping her mouth, says: “I have done no evil.”
Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
21 By three things, the earth is moved, and a fourth it is not able to sustain:
Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
22 by a slave when he reigns, by the foolish when he has been filled with food,
Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
23 by a hateful woman when she has been taken in matrimony, and by a handmaid when she has been heir to her mistress.
Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
24 Four things are least upon the earth, and they are wiser than the wise:
Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
25 the ants, an infirm people who provide food for themselves at the harvest,
La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
26 the rabbit, a sickened people who make their bed upon the rock.
La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
27 The locust has no king, but they all depart by their troops.
La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
28 The lizard supports itself on hands and dwells in the buildings of kings.
La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
29 There are three things that advance well, and a fourth that marches happily on:
Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
30 a lion, the strongest of beasts, who fears nothing that he meets,
La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
31 a rooster prepared at the loins, likewise a ram, and a king, whom none can resist.
Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
32 There is one who has appeared foolish, after he was lifted up on high; for if he had understood, he would have placed his hand over his mouth.
Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
33 But whoever strongly squeezes the udder to bring out the milk, presses out butter. And whoever violently blows his nose, brings out blood. And whoever provokes wrath, brings forth discord.”
Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.
