Proverbs 26
1 In the manner of snow in the summer, and rain at the harvest, so also is glory unfit for the foolish.
Vinh dự đến với người khờ dại, cũng hiếm như mưa ngày mùa, như tuyết tháng hạ.
2 Like a bird flying away to another place, and like a sparrow that hurries away freely, so also a curse uttered against someone without cause will pass away.
Lời nguyền rủa vô cớ chẳng tới đâu, như chim sẻ bay đi, chim én liệng lại.
3 A whip is for a horse, and a muzzle is for donkey, and a rod is for the back of the imprudent.
Roi dành cho ngựa, cương cho lừa, đòn vọt cho lưng đứa ngu si.
4 Do not respond to the foolish according to his folly, lest you become like him.
Đừng đối đáp người khờ dại như sự khờ dại của nó, kẻo con cũng giống như nó.
5 Respond to the foolish according to his folly, lest he imagine himself to be wise.
Phải dùng lý luận ngớ ngẩn đáp người khờ dại, để nó đừng thấy như là nó khôn.
6 Whoever sends words by a foolish messenger has lame feet and drinks iniquity.
Dùng một đần truyền tin tức, chẳng khác gì tự đầu độc, tự chặt chân.
7 In the manner of a lame man who has beautiful legs to no purpose, so also is a parable unfit for the mouth of the foolish.
Châm ngôn trong miệng người khờ dại, khác nào chân bại trong thân thể người què.
8 Just like one who casts a stone into the pile of Mercury, so also is he who gives honor to the foolish.
Ca tụng người khờ dại như cột đá vào ná.
9 In the manner of a thorn, if it were to spring up from the hand of a drunkard, so also is a parable in the mouth of the foolish.
Châm ngôn trong miệng người ngu dại, như cành gai trong tay người say.
10 Judgment determines cases. And whoever imposes silence on the foolish mitigates anger.
Mướn người dại, người lang thang làm lụng, họ sẽ như người cầm cung bắn phá tứ tung.
11 Like a dog that returns to his vomit, so also is the imprudent who repeats his foolishness.
Người ngu lặp lại điều khờ dại nó đã trót làm, như chó mửa ra rồi liếm lại.
12 Have you seen a man who seems wise to himself? There will be greater hope held for the unwise than for him.
Một người tự phụ cho mình là khôn, còn tệ hại hơn một người đần độn.
13 The lazy one says, “There is a lion along the way, and a lioness in the roads.”
Người lười biếng nói rằng: “Có con sư tử ngoài đường! Một con sư tử gầm thét ngoài phố!”
14 Just as a door turns upon its hinges, so also does the lazy one turn upon his bed.
Cửa xoay trên bản lề thể nào, người lười biếng cũng xoay trở trên giường thể ấy.
15 The lazy one conceals his hand under his arms, and it is a labor for him to move it to his mouth.
Người biếng nhác đặt tay mình vào đĩa, nhưng rồi thôi, không đưa lên miệng mình.
16 The lazy one seems wiser to himself than seven men speaking judgments.
Tuy nhiên, hắn tự cho rằng mình khôn ngoan hơn bảy người thông sáng khác.
17 Just like one who takes hold of a dog by the ears, so also is he who crosses impatiently and meddles in the quarrels of another.
Người đi ngoài đường thấy đám cãi nhau, vô cớ mà can thiệp, khác nào kéo tai con chó vậy.
18 Just as he is guilty who let loose the arrows and the lances unto death,
Người nào lừa gạt bạn mình rồi nói rằng: “Tôi chỉ đùa thôi.”
19 so also is the man who harms his friend by deceitfulness. And when he has been apprehended, he says, “I did it jokingly.”
Cũng như người điên ném than lửa, bắn tên gây chết chóc.
20 When the wood fails, the fire will be extinguished. And when the gossiper is taken away, conflicts will be quelled.
Không có lửa nếu không củi, không dầu, không bất bình nếu không nói hành, nói xấu.
21 Just as charcoals are to burning coals, and wood is to fire, so also is an angry man who stirs up quarrels.
Người nhanh giận nhạy chuyện rầy rà, như than, như củi, mau cháy bùng ra.
22 The words of a whisperer seem simple, but they penetrate to the innermost parts of the self.
Lời rỉ tai như của ngon vật lạ, nuốt vào, thỏa lòng mát dạ.
23 In the same manner as an earthen vessel, if it were adorned with impure silver, conceited lips are allied with a wicked heart.
Lời hoa mỹ che đậy lòng độc ác, như lớp men bóng bẩy bao ngoài bình đất rẻ tiền.
24 An enemy is known by his lips, though it is from his heart that he draws out deceit.
Người quỷ quyệt dùng lời xảo trá, nhưng trong lòng chất chứa gian manh.
25 When he will have lowered his voice, do not believe him, for there are seven vices in his heart.
Khi nó nói lời dịu ngọt đừng tin, vì lòng nó chứa bảy điều gớm ghiếc.
26 Whoever covers hatred with deceit, his malice shall be revealed in the assembly.
Chúng nói nhân nói nghĩa đủ điều, nhưng bộ mặt thật sẽ phô bày nơi công chúng.
27 Whoever digs a pit will fall into it. And whoever rolls a stone, it will roll back to him.
Ai gài bẫy sẽ rơi vào bẫy, lăn đá hại người, lại bị đá đè nát thân.
28 A false tongue does not love truth. And a slippery mouth works ruin.
Nói dối, nói nịnh người nó chẳng thương, gây nên tai hại khôn lường?
