Proverbs 26
1 In the manner of snow in the summer, and rain at the harvest, so also is glory unfit for the foolish.
Jako śnieg w lecie, i jako deszcz we żniwa; tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 Like a bird flying away to another place, and like a sparrow that hurries away freely, so also a curse uttered against someone without cause will pass away.
Jako się ptak tam i sam tuła, i jako jaskółka lata: tak przeklęstwo niezasłużone nie przyjdzie.
3 A whip is for a horse, and a muzzle is for donkey, and a rod is for the back of the imprudent.
Bicz na konia, ogłów na osła, a kij potrzebny jest na grzbiet głupiego.
4 Do not respond to the foolish according to his folly, lest you become like him.
Nie odpowiadaj głupiemu według głupstwa jego, abyś mu i ty nie był podobny.
5 Respond to the foolish according to his folly, lest he imagine himself to be wise.
Odpowiedz głupiemu według głupstwa jego, aby się sobie nie zdał być mądrym.
6 Whoever sends words by a foolish messenger has lame feet and drinks iniquity.
Jakoby nogi obciął, tak się bezprawia dopuszcza, kto się głupiemu poselstwa powierza.
7 In the manner of a lame man who has beautiful legs to no purpose, so also is a parable unfit for the mouth of the foolish.
Jako nierówne są golenie u chromego: tak jest powieść w ustach głupich.
8 Just like one who casts a stone into the pile of Mercury, so also is he who gives honor to the foolish.
Jako kiedy kto przywiązuje kamień drogi do procy: tak czyni ten, który uczciwość głupiemu wyrządza.
9 In the manner of a thorn, if it were to spring up from the hand of a drunkard, so also is a parable in the mouth of the foolish.
Jako ciernie, gdy się dostaną w rękę pijanego: tak przypowieść jest w ustach głupich.
10 Judgment determines cases. And whoever imposes silence on the foolish mitigates anger.
Wielki Pan stworzył wszystko, a daje zapłatę głupiemu, daje także zapłatę przestępcom.
11 Like a dog that returns to his vomit, so also is the imprudent who repeats his foolishness.
Jako pies wraca się do zwrócenia swego: tak głupi powtarza głupstwo swoje.
12 Have you seen a man who seems wise to himself? There will be greater hope held for the unwise than for him.
Ujrzyszli człowieka, co się sobie zda być mądrym, nadzieja o głupim lepsza jest, niżeli o nim.
13 The lazy one says, “There is a lion along the way, and a lioness in the roads.”
Leniwy mówi: lew na drodze, lew na ulicach.
14 Just as a door turns upon its hinges, so also does the lazy one turn upon his bed.
Jako się drzwi obracają na zawiasach swoich: tak leniwiec na łóżku swojem.
15 The lazy one conceals his hand under his arms, and it is a labor for him to move it to his mouth.
Leniwiec rękę kryje do zanadrzy swych, a ciężko mu jej podnosić do ust swoich.
16 The lazy one seems wiser to himself than seven men speaking judgments.
Leniwiec zda się sobie być mędrszym, niżeli siedm odpowiadających z rozsądkiem.
17 Just like one who takes hold of a dog by the ears, so also is he who crosses impatiently and meddles in the quarrels of another.
Jakoby też psa za uszy łapał, kto się mimo idąc w cudzą zwadę wdaje.
18 Just as he is guilty who let loose the arrows and the lances unto death,
Jako szalony wypuszcza iskry i strzały śmiertelne:
19 so also is the man who harms his friend by deceitfulness. And when he has been apprehended, he says, “I did it jokingly.”
Tak jest każdy, który podchodzi przyjaciela swego, a mówi: Azam ja nie żartował?
20 When the wood fails, the fire will be extinguished. And when the gossiper is taken away, conflicts will be quelled.
Gdy niestaje drew, gaśnie ogień; tak gdy nie będzie klatecznika, ucichnie zwada.
21 Just as charcoals are to burning coals, and wood is to fire, so also is an angry man who stirs up quarrels.
Jako węgiel martwy służy do rozniecenia, i drwa do ognia; tak człowiek swarliwy do rozniecenia zwady.
22 The words of a whisperer seem simple, but they penetrate to the innermost parts of the self.
Słowa obmówcy są jako słowa zranionych; a wszakże przenikają do wnętrzności żywota.
23 In the same manner as an earthen vessel, if it were adorned with impure silver, conceited lips are allied with a wicked heart.
Wargi nieprzyjacielskie i serce złe są jako srebrna piana, którą polewają naczynie gliniane.
24 An enemy is known by his lips, though it is from his heart that he draws out deceit.
Ten, co kogo nienawidzi, za inszego się udaje wargami swemi; ale w sercu swojem myśli o zdradzie.
25 When he will have lowered his voice, do not believe him, for there are seven vices in his heart.
Gdyć się ochotnym mową swą ukazuje, nie wierz mu: bo siedmioraka obrzydliwość jest w sercu jego.
26 Whoever covers hatred with deceit, his malice shall be revealed in the assembly.
Nienawiść zdradliwie bywa pokryta; ale odkryta bywa złość jej w zgromadzeniu.
27 Whoever digs a pit will fall into it. And whoever rolls a stone, it will roll back to him.
Kto drugiemu dół kopie, wpada weń; a kto kamień toczy, na niego się obraca.
28 A false tongue does not love truth. And a slippery mouth works ruin.
Człowiek języka kłamliwego ma utrapienie w nienawiści, a usta łagodne przywodzą do upadku.
