Proverbs 26

1 In the manner of snow in the summer, and rain at the harvest, so also is glory unfit for the foolish.

۱ چنانکه برف در تابستان و باران درحصاد، همچنین حرمت برای احمق شایسته نیست.

2 Like a bird flying away to another place, and like a sparrow that hurries away freely, so also a curse uttered against someone without cause will pass away.

۲ لعنت، بی‌سبب نمی آید، چنانکه گنجشک در طیران و پرستوک در پریدن.

3 A whip is for a horse, and a muzzle is for donkey, and a rod is for the back of the imprudent.

۳ شلاق به جهت اسب و لگام برای الاغ، وچوب از برای پشت احمقان است.

4 Do not respond to the foolish according to his folly, lest you become like him.

۴ احمق را موافق حماقتش جواب مده، مباداتو نیز مانند او بشوی.

5 Respond to the foolish according to his folly, lest he imagine himself to be wise.

۵ احمق را موافق حماقتش جواب بده، مباداخویشتن را حکیم بشمارد.

6 Whoever sends words by a foolish messenger has lame feet and drinks iniquity.

۶ هر‌که پیغامی به‌دست احمق بفرستد، پایهای خود را می‌برد و ضرر خود را می‌نوشد.

7 In the manner of a lame man who has beautiful legs to no purpose, so also is a parable unfit for the mouth of the foolish.

۷ ساقهای شخص لنگ بی‌تمکین است، ومثلی که از دهان احمق برآید همچنان است.

8 Just like one who casts a stone into the pile of Mercury, so also is he who gives honor to the foolish.

۸ هر‌که احمق را حرمت کند، مثل کیسه جواهر در توده سنگها است.

9 In the manner of a thorn, if it were to spring up from the hand of a drunkard, so also is a parable in the mouth of the foolish.

۹ مثلی که از دهان احمق برآید، مثل خاری است که در دست شخص مست رفته باشد.

10 Judgment determines cases. And whoever imposes silence on the foolish mitigates anger.

۱۰ تیرانداز همه را مجروح می‌کند، همچنان است هر‌که احمق را به مزد گیرد و خطاکاران رااجیر نماید.

11 Like a dog that returns to his vomit, so also is the imprudent who repeats his foolishness.

۱۱ چنانکه سگ به قی خود برمی گردد، همچنان احمق حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 Have you seen a man who seems wise to himself? There will be greater hope held for the unwise than for him.

۱۲ آیا شخصی را می‌بینی که در نظر خودحکیم است، امید داشتن بر احمق از امید بر اوبیشتر است.

13 The lazy one says, “There is a lion along the way, and a lioness in the roads.”

۱۳ کاهل می‌گوید که شیر در راه است، و اسددر میان کوچه‌ها است.

14 Just as a door turns upon its hinges, so also does the lazy one turn upon his bed.

۱۴ چنانکه در بر پاشنه‌اش می‌گردد، همچنان کاهل بر بستر خویش.

15 The lazy one conceals his hand under his arms, and it is a labor for him to move it to his mouth.

۱۵ کاهل دست خود را در قاب فرو می‌برد و ازبرآوردن آن به دهانش خسته می‌شود.

16 The lazy one seems wiser to himself than seven men speaking judgments.

۱۶ کاهل در نظر خود حکیمتر است از هفت مرد که جواب عاقلانه می‌دهند.

17 Just like one who takes hold of a dog by the ears, so also is he who crosses impatiently and meddles in the quarrels of another.

۱۷ کسی‌که برود و در نزاعی که به او تعلق ندارد متعرض شود، مثل کسی است که گوشهای سگ را بگیرد.

18 Just as he is guilty who let loose the arrows and the lances unto death,

۱۸ آدم دیوانه‌ای که مشعلها و تیرها و موت رامی اندازد،

19 so also is the man who harms his friend by deceitfulness. And when he has been apprehended, he says, “I did it jokingly.”

۱۹ مثل کسی است که همسایه خود را فریب دهد، و می‌گوید آیا شوخی نمی کردم؟

20 When the wood fails, the fire will be extinguished. And when the gossiper is taken away, conflicts will be quelled.

۲۰ از نبودن هیزم آتش خاموش می‌شود، و ازنبودن نمام منازعه ساکت می‌گردد.

21 Just as charcoals are to burning coals, and wood is to fire, so also is an angry man who stirs up quarrels.

۲۱ زغال برای اخگرها و هیزم برای آتش است، و مرد فتنه انگیز به جهت برانگیختن نزاع.

22 The words of a whisperer seem simple, but they penetrate to the innermost parts of the self.

۲۲ سخنان نمام مثل خوراک لذیذ است، که به عمقهای دل فرو می‌رود.

23 In the same manner as an earthen vessel, if it were adorned with impure silver, conceited lips are allied with a wicked heart.

۲۳ لبهای پرمحبت با دل شریر، مثل نقره‌ای پردرد است که بر ظرف سفالین اندوده شود.

24 An enemy is known by his lips, though it is from his heart that he draws out deceit.

۲۴ هر‌که بغض دارد با لبهای خود نیرنگ می‌نماید، و در دل خود فریب را ذخیره می‌کند.

25 When he will have lowered his voice, do not believe him, for there are seven vices in his heart.

۲۵ هنگامی که سخن نیکو گوید، او را باور مکن زیرا که در قلبش هفت چیز مکروه است.

26 Whoever covers hatred with deceit, his malice shall be revealed in the assembly.

۲۶ هر‌چند بغض او به حیله مخفی شود، اماخباثت او در میان جماعت ظاهر خواهد گشت.

27 Whoever digs a pit will fall into it. And whoever rolls a stone, it will roll back to him.

۲۷ هر‌که حفره‌ای بکند در آن خواهد افتاد، وهر‌که سنگی بغلطاند بر او خواهد برگشت.

28 A false tongue does not love truth. And a slippery mouth works ruin.

۲۸ زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد، و دهان چاپلوس هلاکت را ایجاد می‌کند.