Proverbs 18
1 Whoever has a will to withdraw from a friend, seeks occasions; he shall be reproached at all times.
Człowiek swej myśli, szuka tego, co mu się podoba, a w każdą rzecz wtrąca się.
2 The foolish do not accept words of prudence, unless you say what is already turning in his heart.
Nie kocha się głupi w roztropności, ale w tem, co mu objawia serce jego.
3 The impious, when he has arrived within the depths of sin, thinks little of it. But ill repute and disgrace follow him.
Gdy przychodzi niezbożny, przychodzi też wzgarda, a z mężem lekkomyślnym urąganie.
4 Words from the mouth of a man are deep waters. And the fountain of wisdom is a torrent overflowing.
Słowa ust męża mądrego są jako wody głębokie, a źródło mądrości jako potok wylewający.
5 It is not good to accept the character of the impious, so as to turn away from true judgment.
Nie dobra to, mieć wzgląd na osobę niezbożnego, aby był podwrócony sprawiedliwy w sądzie.
6 The lips of the foolish meddle in disputes. And his mouth provokes conflicts.
Wargi głupiego zmierzają do swaru, a usta jego do bitwy wyzywają.
7 The mouth of the foolish is his destruction, and his own lips are the ruin of his soul.
Usta głupiego są upadkiem jego, a wargi jego sidłem duszy jego.
8 The words of the double-tongued seem simple. And they reach even to the interior of the gut. Fear casts down the lazy, but the souls of the effeminate shall go hungry.
Słowa obmówcy są jako słowa zranionych, a wszakże przenikają do wnętrzności żywota.
9 Whoever is dissolute and slack in his work is the brother of him who wastes his own works.
Kto niedbały w sprawach swoich, bratem jest utratnika.
10 The name of the Lord is a very strong tower. The just one rushes to it, and he shall be exalted.
Imię Pańskie jest mocną wieżą; sprawiedliwy się do niej uciecze, a wywyższony będzie.
11 The substance of the wealthy is the city of his strength, and it is like a strong wall encircling him.
Majętność bogatego jest miastem jego mocnem, a jako mur wysoki w myśli jego.
12 The heart of a man is exalted before it is crushed and humbled before it is glorified.
Przed upadkiem podnosi się serce człowiecze, a sławę uprzedza poniżenie.
13 Whoever responds before he listens, demonstrates himself to be foolish and deserving of confusion.
Kto odpowiada, pierwej niż wysłucha, głupstwo to jego i zelżywość.
14 The spirit of a man sustains his weakness. Yet who can sustain a spirit that is easily angered?
Duch męża znosi niemoc swoję; ale ducha utrapionego któż zniesie?
15 A prudent heart shall possess knowledge. And the ear of the wise seeks doctrine.
Serce rozumne nabywa umiejętności, a ucho mądrych szuka jej.
16 A man’s gift expands his way and makes space for him before leaders.
Dar człowieczy plac mu czyni, i przed wielmożnych przywodzi go.
17 The just is the first accuser of himself; his friend arrives and shall investigate him.
Sprawiedliwym zda się ten, kto pierwszy w sprawie swojej; ale gdy przychodzi bliźni jego, dochodzi go.
18 Casting a lot suppresses contentions and passes judgment, even among the powerful.
Los uśmierza zwady, i między możnymi rozsądek czyni.
19 A brother who is helped by a brother is like a reinforced city, and judgments are like the bars of cities.
Brat krzywdą urażony trudniejszy nad miasto niedobyte, a swary są jako zawory u pałacu.
20 From the fruit of a man’s mouth shall his belly be filled. And the harvest of his own lips shall satisfy him.
Z owocu ust każdego nasycon bywa żywot jego; urodzajem warg swych będzie nasycony.
21 Death and life are in the power of the tongue. Whoever values it shall eat from its fruits.
Śmierć i żywot jest w mocy języka, a kto go miłuje, będzie jadł owoce jego.
22 He who has found a good wife has found goodness, and he shall draw contentment from the Lord. He who expels a good wife expels goodness. But he who holds on to an adulteress is foolish and impious.
Kto znalazł żonę, znalazł rzecz dobrą, i dostąpił łaski od Pana.
23 The poor will speak with supplications. And the rich will express themselves roughly.
Ubogi pokornie mówi; ale bogaty odpowiada surowie.
24 A man amiable to society shall be more friendly than a brother.
Człowiek, który ma przyjaciół, ma się obchodzić po przyjacielsku, ponieważ przyjaciel bywa przychylniejszy nad brata.
