Proverbs 16
1 It is for man to prepare the soul, and for the Lord to govern the tongue.
Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
2 All the ways of a man are open to his eyes; the Lord is the one who weighs spirits.
Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
3 Open your works to the Lord, and your intentions will be set in order.
Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
4 The Lord has wrought all things because of himself. Likewise the impious is for the evil day.
Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
5 All the arrogant are an abomination to the Lord. Even if hand will be joined to hand, he is not innocent. The beginning of a good way is to do justice. And this is more acceptable with God than to immolate sacrifices.
Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
6 By mercy and truth, iniquity is redeemed. And by the fear of the Lord, one turns away from evil.
Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
7 When the ways of man will please the Lord, he will convert even his enemies to peace.
Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
8 Better is a little with justice, than many fruits with iniquity.
Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
9 The heart of man disposes his way. But it is for Lord to direct his steps.
Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
10 Foreknowledge is in the lips of the king. His mouth shall not err in judgment.
Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
11 Weights and scales are judgments of the Lord. And all the stones in the bag are his work.
Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
12 Those who act impiously are abominable to the king. For the throne is made firm by justice.
Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
13 Just lips are the will of kings. He who speaks honestly shall be loved.
Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
14 The indignation of a king is a herald of death. And the wise man will appease it.
Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
15 In the cheerfulness of the king’s countenance, there is life. And his clemency is like belated rain.
W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
16 Possess wisdom, for it is better than gold. And acquire prudence, for it is more precious than silver.
Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
17 The path of the just turns away from evils. He who guards his soul preserves his way.
Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
18 Arrogance precedes destruction. And the spirit is exalted before a fall.
Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
19 It is better to be humbled with the meek, than to divide spoils with the arrogant.
Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
20 The learned in word shall find good things. And whoever hopes in the Lord is blessed.
Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
21 Whoever is wise in heart shall be called prudent. And whoever is sweet in eloquence shall attain to what is greater.
Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
22 Learning is a fountain of life to one who possesses it. The doctrine of the foolish is senseless.
Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
23 The heart of the wise shall instruct his mouth and add grace to his lips.
Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
24 Careful words are a honeycomb: sweet to the soul and healthful to the bones.
Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
25 There is a way which seems right to a man, and its end result leads to death.
Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
26 The soul of the laborer labors for himself, because his mouth has driven him to it.
Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
27 The impious man digs up evil, and in his lips is a burning fire.
Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
28 A perverse man stirs up lawsuits. And one who is verbose divides leaders.
Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
29 A man of iniquity entices his friend, and he leads him along a way that is not good.
Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Whoever, with astonished eyes, thinks up depravities, biting his lips, accomplishes evil.
Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
31 Old age is a crown of dignity, when it is found in the ways of justice.
Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
32 A patient man is better than a strong one. And whoever rules his soul is better than one who assaults cities.
Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
33 Lots are cast into the lap, but they are tempered by the Lord.
Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
