Proverbs 15
1 A mild response shatters anger. But a harsh word stirs up fury.
Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
2 The tongue of the wise adorns knowledge. But the mouth of the senseless gushes with foolishness.
Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
3 In every place, the eyes of the Lord consider good and evil.
Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
4 A peaceful tongue is a tree of life. But that which is immoderate will crush the spirit.
Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
5 A fool laughs at the discipline of his father. But whoever preserves rebukes will become astute. In abundant justice, there is very great virtue. But the intentions of the impious will be eradicated.
Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
6 The house of the just has very great strength. And in the fruits of the impious, there is disorder.
Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
7 The lips of the wise shall disseminate knowledge. The heart of the foolish will be dissimilar.
Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
8 The sacrifices of the impious are abominable to the Lord. The vows of the just are appeasing.
Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
9 The way of the impious is an abomination to the Lord. Whoever pursues justice is loved by him.
Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
10 Doctrine is evil to those who abandon the way of life. Whoever hates correction shall die.
Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
11 Hell and perdition are in the sight of the Lord. How much more the hearts of the sons of men! (Sheol h7585)
Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol h7585)
12 He who corrupts himself does not love the one who afflicts him, nor will he step toward the wise.
Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
13 A rejoicing heart gladdens the face. But by the grief of the soul, the spirit is cast down.
Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
14 The heart of the wise seeks doctrine. And the mouth of the foolish feeds on ignorance.
Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
15 All the days of the poor are evil. A secure mind is like a continual feast.
Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
16 Better is a little with the fear of the Lord, than great treasures and dissatisfaction.
Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
17 It is better to be called to vegetables with charity, than to a fatted calf with hatred.
Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
18 A short-tempered man provokes conflicts. Whoever is patient tempers those who are stirred up.
Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
19 The way of the slothful is like a hedge of thorns. The way of the just is without offense.
Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
20 A wise son gladdens the father. But the foolish man despises his mother.
Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
21 Folly is gladness to the foolish. And the prudent man sets his own steps in order.
Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
22 Intentions dissipate where there is no counsel. Yet truly, they are confirmed where there are many counselors.
Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
23 A man rejoices in the verdict of his own mouth. And a word at the right time is best.
Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
24 The path of life is for the wise above, so that he may turn away from the end of Hell. (Sheol h7585)
Һаятлиқ йоли әқиллиқ кишини жуқуриға башлайдуки, Уни чоңқур тәһтисарадин қутқузар. (Sheol h7585)
25 The Lord will demolish the house of the arrogant. And He will make firm the borders of the widow.
Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
26 Evil intentions are an abomination to the Lord. And pure conversation, most beautiful, shall be confirmed by him.
Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
27 Whoever pursues avarice disturbs his own house. But whoever hates bribes shall live. Through mercy and faith, sins are purged. But through the fear of the Lord, each one turns aside from evil.
Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
28 The mind of the just meditates on obedience. The mouth of the impious overflows with evils.
Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
29 The Lord is distant from the impious. And he will heed the prayers of the just.
Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
30 The light of the eyes rejoices the soul. A good reputation fattens the bones.
Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
31 The ear that listens to the reproofs of life shall abide in the midst of the wise.
Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
32 Whoever rejects discipline despises his own soul. But whoever agrees to correction is a possessor of the heart.
Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
33 The fear of the Lord is the discipline of wisdom. And humility precedes glory.
Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
