Proverbs 13
1 A wise son is the doctrine of his father. But he who ridicules does not listen when he is reproved.
Дана оғул атисиниң тәрбийисигә көңүл қояр; Мәсқирә қилғучи тәнбиһкә қулақ салмас.
2 From the fruit of his own mouth, a man shall be satisfied with good things. But the soul of betrayers is iniquity.
Адәм дурус еғизиниң мевисидин һозурлинар; Тузкорлар зораванлиққа һәвәс қилип зораванлиққа учрар.
3 Whoever guards his mouth guards his soul. But whoever gives no consideration to his speech shall experience misfortunes.
Сөздә еһтиятчан киши җенини сақлап қалар; Ағзи иштик һалакәткә учрар.
4 The lazy one is willing and then not willing. But the soul of he who labors shall be made fat.
Һорунниң арзу-тилиги бар, лекин еришәлмәс; Лекин тиришчан әтлинәр.
5 The just shall detest a lying word. But the impious confound and will be confounded.
Һәққаний адәм ялғанчилиқтин жиркинәр; Қәбиһ болса сесип, шәрмәндә болар.
6 Justice guards the way of the innocent. But impiety undermines the sinner.
Йоли дурусни һәққанийәт қоғдар; Лекин гунакарни рәзиллик жиқитар.
7 One is like the rich, though he has nothing. And another is like the poor, though he has many riches.
Бәзиләр өзини бай көрсәткини билән әмәлийәттә қуруқ сөләттур; Бәзиләр өзини йоқсул көрсәткини билән зор байлиқлири бардур.
8 The redemption of a man’s life is his riches. But he who is poor cannot tolerate correction.
Өз байлиғи гөрүгә тутулған байниң җениға ара турар; Бирақ йоқсуллар һеч вәһимини аңлимас.
9 The light of the just enriches. But the lamp of the impious will be extinguished.
Һәққаний адәмниң нури шатлинип парлар; Бирақ яман адәмниң чириғи өчүрүләр.
10 Among the arrogant, there are always conflicts. But those who do everything with counsel are ruled by wisdom.
Кибирликтин пәқәт җедәл-маҗирала чиқар; Даналиқ болса несиһәтни аңлиғанлар билән биллидур.
11 Substance obtained in haste will be diminished. But what is collected by hand, little by little, shall be multiplied.
Ишлимәй тапқан һарам байлиқ бәрикәтсиздур; Тәр төкүп һалал тапқан гүллинәр.
12 Hope, when it is delayed, afflicts the soul. The arrival of the desired is a tree of life.
Тәлмүргинигә күтүп еришәлмәслик көңүлни сунуқ қилар, Лекин тәшналиқта еришкини «һаятлиқ дәриғи»дур.
13 Whoever denounces something obligates himself for the future. But whoever fears a lesson shall turn away in peace. Deceitful souls wander into sins. The just are merciful and compassionate.
[Худаниң] калам-сөзигә писәнт қилмиған адәм гунаниң төлимигә қәриздар болар; Лекин пәрманни қәдирлигән адәм яхшилиқ көрәр.
14 The law of the wise is a fountain of life, so that he may turn aside from the ruin of death.
Ақиланиниң тәлими һаятлиқ бәргүчи булақтур, У сени өлүм қапқанлиридин қутулдурар.
15 Good doctrine bestows grace. In the way of the contemptuous, there is a chasm.
Ақиланилик адәмни илтипатқа ериштүрәр; Бирақ тузкорларниң йоли әгир-бүгри, җапалиқ болар.
16 The discerning do everything with counsel. But whoever is senseless discloses his stupidity.
Пәм-парасәтлик адәм билими билән иш көрәр; Һамақәт өз наданлиғини ашкарилар.
17 The messenger of the impious will fall into evil. But a faithful ambassador shall prosper.
Рәзил алақичи бала-қазаға учрар; Садиқ әлчи болса дәрдкә дәрмандур.
18 Destitution and disgrace are for those who abandon discipline. But whoever agrees with a reproof shall be glorified.
Тәрбийәни рәт қилған адәм намратлишип уятқа қалар; Амма тәнбиһни қобул қилған һөрмәткә еришәр.
19 The desired, when perfected, shall delight the soul. The foolish detest those who flee from evils.
Әмәлгә ашқан арзу кишигә шерин туюлар; Лекин ахмақлар яманлиқни ташлашни яман көрәр.
20 Whoever keeps step with the wise shall be wise. A friend of the foolish will become like them.
Ақиланиләр билән биллә жүргән Дан. болар; Бирақ ахмақларға һәмраһ болған налә-пәрядта қалар.
21 Evil pursues sinners. And good things shall be distributed to the just.
Балайиқаза гунакарларниң кәйнидин бесип маңар; Лекин һәққанийлар яхшилиқниң әҗрини тапар.
22 The good leave behind heirs: children and grandchildren. And the substance of the sinner is preserved for the just.
Яхши адәм пәрзәнтлириниң пәрзәнтлиригә мирас қалдурар; Гунакарларниң жиққан мал-дуниялири һәққанийлар үчүн топлинар.
23 Much nourishment is in the fallow land of the fathers. But for others, it is gathered without judgment.
Йоқсулниң ташландуқ йери мол һосул берәр, Лекин адаләтсизликтин у вәйран болар.
24 He who spares the rod hates his son. But he who loves him urgently instructs him.
Таяқни айиған киши оғлини яхши көрмәс; Балини сөйгән киши уни әстайидил тәрбийиләп җазалар.
25 The just eats and fills his soul. But the belly of the impious is never satisfied.
Һәққаний адәм көңли қанаәт тапқичә озуқ йәр; Яманниң қосиғи ач қалар.
