Leviticus 19
1 The Lord spoke to Moses, saying:
१परमेश्वर मोशेला म्हणाला,
2 Speak to the entire assembly of the sons of Israel, and you shall say to them: Be holy, for I, the Lord your God, am holy.
२सर्व इस्राएलाच्या मंडळीतील लोकांस सांग की, मी तुमचा देव परमेश्वर पवित्र आहे, म्हणून तुम्हीही पवित्र असलेच पाहिजे.
3 Let each one fear his father and his mother. Observe my Sabbaths. I am the Lord your God.
३तुमच्यातील प्रत्येकाने आपली आई व आपला बाप ह्यांचा मान राखलाच पाहिजे आणि माझा शब्बाथ पाळलाच पाहिजे; मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
4 Do not be willing to convert to idols, neither should you make molten gods for yourselves. I am the Lord your God.
४तुम्ही मूर्तीपूजा करु नका, आपल्यासाठी ओतीव देव करु नका. मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
5 If you immolate a victim of peace offerings to the Lord, so that he may be appeased,
५तुम्ही परमेश्वरासाठी शांत्यर्पणाचा यज्ञ कराल तेव्हा तो असा करा की त्यामुळे तुम्ही मला मान्य व्हाल.
6 you shall eat it on the same day as when it was immolated, and the next day. Then whatever will remain on the third day you shall burn with fire.
६त्या अर्पणाचे मांस यज्ञाच्या दिवशी व त्याच्या दुसऱ्या दिवशी खावे, पण तिसऱ्या दिवशी जर त्यातून काही उरले तर ते अग्नीत जाळून टाकावे.
7 If anyone, after two days, will have eaten from it, he shall be profane and guilty of impiety.
७तिसऱ्या दिवशी त्यातील खाणे भयंकर पाप आहे; ते अर्पण मान्य होणार नाही.
8 And he shall bear his iniquity, for he has polluted what is holy to the Lord. And that soul shall perish from his people.
८कोणी तसे करील तर ते पाप केल्यामुळे तो अपराधी ठरेल, कारण त्याने परमेश्वराच्या पवित्र वस्तूचा मान न राखता ती दूषित केली असे होईल; त्या मनुष्यास आपल्या लोकातून बाहेर टाकावे.
9 When you will have harvested the grain fields of your land, you shall not cut it down to the surface of the land, even to the ground, nor shall you gather the remaining ears of grain.
९तुम्ही हंगामाच्या वेळी आपल्या शेतातील पिकाची कापणी कराल तेव्हा, आपल्या शेताच्या कोनाकोपऱ्यातील झाडून सारेच पीक काढू नका व पीक काढून घेतल्यावर सरवा वेचू नका.
10 Neither shall you gather the clusters or individual grapes which fall down in your vineyard, but you shall leave them for paupers and travelers to take. I am the Lord your God.
१०आपला द्राक्षमळाही झाडून सारा खुडू नका, तसेच द्राक्षमळयात खाली पडलेली फळे गोळा करु नका; गोरगरीबांसाठी व तुमच्या देशातून प्रवास करणाऱ्या उपरी लोकांसाठी ती राहू द्यावी; मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
11 You shall not steal. You shall not lie. Neither shall anyone deceive his neighbor.
११तुम्ही चोरी करु नये. कोणाला फसवू नये. एकमेकाशी कपटाने बोलू नये.
12 You shall not commit perjury in my name, nor shall you pollute the name of your God. I am the Lord.
१२तुम्ही माझ्या नावाने खोटी शपथ वाहून आपल्या देवाच्या नावाला कलंक लावू नये. मी परमेश्वर आहे!
13 You shall not slander your neighbor, nor shall you oppress him by violence. The wages of a hired hand, you shall not delay with you until tomorrow.
१३आपल्या शेजाऱ्यावर जुलूम करु नका व त्यास लुबाडू नका; मजुराची मजुरी रात्रभर दिवस उजाडेपर्यंत आपल्याजवळ ठेवू नका.
14 You shall not speak evil of the deaf, nor shall you place a stumbling block before the blind, but you shall fear the Lord your God, for I am the Lord.
१४बहिऱ्याला शिव्याशाप देऊ नका; आंधळ्याने ठोकर लागून पडावे म्हणून एखाद्या वस्तूचे अडखळण त्याच्या वाटेत ठेवू नका; पण आपल्या देवाचा मान राखा त्याचे भय बाळगा. मी परमेश्वर आहे!
15 You shall not do what is unjust, nor shall you judge unjustly. You shall not consider the reputation of the poor, nor shall you honor the countenance of the powerful. Judge your neighbor justly.
१५न्यायनिवाडा करताना कोणावर अन्याय करु नका तर योग्य न्याय द्या. न्यायदान करताना गरीब लोक व वजनदार लोक ह्याना विशेष मर्जी दाखवू नका. आपल्या शेजाऱ्याचा न्याय करताना योग्य तोच न्याय द्या.
16 You shall not be a detractor, nor a whisperer, among the people. You shall not stand against the blood of your neighbor. I am the Lord.
१६आपल्या लोकांमध्ये चहाड्या करीत इकडे तिकडे फिरू नका, आपल्या शेजाऱ्याचा जीव धोक्यात येईल असे काही करु नका. मी परमेश्वर आहे!
17 You shall not hate your brother in your heart, but reprove him openly, lest you have sin over him.
१७आपल्या मनात आपल्या भावाचा द्वेष बाळगू नका; आपल्या शेजाऱ्याने चुकीचे काही कृत्य केल्यास त्याची कान उघडणी करावी, परंतु त्याच्या अपराधामध्ये सहभागी होऊ नये.
18 Do not seek revenge, neither should you be mindful of the injury of your fellow citizens. You shall love your friend as yourself. I am the Lord.
१८लोकांनी तुमचे वाईट केलेले विसरून जावे, त्याबद्दल सूड घेण्याचा प्रयत्न करु नका तर आपल्या शेजाऱ्यावर स्वत: सारखी प्रीती करा. मी परमेश्वर आहे!
19 Observe my laws. You shall not cause your cattle to breed with other kinds of animals. You shall not sow your field with diverse seeds. You shall not be clothed with a garment which has been woven from two things.
१९तुम्ही माझे नियम पाळा. आपल्या पशूंचा भिन्न जातीच्या पशूंशी संकर करु नका. दोन जातीचे बी मिसळून ते आपल्या शेतात पेरू नका. भिन्न सूत एकत्र करून विणलेला कपडा अंगात घालू नका.
20 If a man will have slept in sexual intercourse with a woman, who is a servant and who is also able to be married, and yet he has not redeemed her with a price, nor paid to set her free, they both shall be beaten, but they shall not die, for she was not a free woman.
२०एखाद्या पुरुषाची स्त्री गुलाम, ती विकत घेतलेली नसेल किंवा खंडणी भरून मुक्त झाली नसेल, अशा स्त्रीशी कोणी शरीरसंबंध केल्यास त्या दोघांना शिक्षा व्हावी; परंतु तिची मुक्तता झाली नसल्यामुळे त्यांना जिवे मारू नये.
21 But, for his offense, he shall offer a ram to the Lord at the door of the tabernacle of the testimony.
२१हे पाप केलेल्या मनुष्याने आपले दोषार्पण म्हणून एक मेंढा दोषार्पणासाठी, दर्शनमंडपाच्या दारापाशी परमेश्वरासमोर आणावा;
22 And the priest shall pray for him, and for his sin, before the Lord, and he shall win his favor again for him, and the sin shall be forgiven.
२२आणि त्याने केलेल्या पापाबद्दल दोषार्पणाच्या मेंढ्याद्वारे त्याच्यासाठी याजकाने परमेश्वरासमोर प्रायश्चित करावे; म्हणजे त्याने केलेल्या पापाची त्यास क्षमा होईल.
23 When you will have entered into the land, and will have planted in it fruit trees, you shall take away their first-fruits; the fruit that germinates shall be unclean to you, neither shall you eat from these.
२३तुम्ही आपल्या देशात जाऊन पाहोचल्यावर खाण्यासाठी निरनिराळ्या प्रकारची फळझाडे लावाल, तेव्हा फळझाडे लावल्यावर तुम्ही तीन वर्षे थांबाबे, त्यांची फळे खाऊ नयेत.
24 But in the fourth year, all their fruit shall be sanctified for the praise of the Lord.
२४पण चौथ्या वर्षी त्यांची सर्व फळे परमेश्वराची होतील; ती परमेश्वराच्या उपकारस्मरणाच्या यज्ञासाठी पवित्र समजावी.
25 And in the fifth year you shall eat the produce, gathering the fruits which are brought forth. I am the Lord your God.
२५मग पाचव्या वर्षी तुम्ही त्यांची फळे खावी. असे केल्याने त्यांना तुमच्यासाठी अधिक फळे येतील. मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
26 You shall not eat with blood. You shall not practice divination, nor the observation of dreams.
२६तुम्ही कोणतेही मांस रक्तासह खाऊ नका. तुम्ही काही जादूटोणा, मंत्रतंत्र व शकूनमुहूर्त ह्याच्याद्वारे भविष्य पाहण्याचा प्रयत्न करु नका.
27 And you shall not cut the hair of your head circularly, nor shave your beard.
२७आपल्या डोक्याला घेर ठेवू नका; आपल्या दाढीचे कोपरे छाटू नका.
28 You shall not cut your flesh for the dead, and you shall not make other figures or marks on yourself. I am the Lord.
२८मृताची आठवण म्हणून अंगावर जखम करून घेऊ नका. आपले अंग गोंदवून घेऊ नका. मी परमेश्वर आहे!
29 Do not prostitute your daughter, lest the land be contaminated and filled with crimes.
२९तू आपल्या मुलीला वेश्या करुन भ्रष्ट होऊ देऊ नको, त्यामुळे तू तिच्या पावित्र्याचा मान राखीत नाहीस असे दिसेल. तुमच्या देशात वेश्या होऊ देऊ नका त्या प्रकारच्या पापाने तुमचा देश भ्रष्ट होऊ देऊ नका.
30 Observe my Sabbaths, and be apprehensive toward my Sanctuary. I am the Lord.
३०तुम्ही माझे शब्बाथ, काम न करता विसाव्याचे दिवस म्हणून पाळावे. तुम्ही माझ्या पवित्रस्थानाविषयी आदर बाळगावा. मी परमेश्वर आहे!
31 Do not turn aside to astrologers, nor consult with soothsayers, so as to be polluted through them. I am the Lord your God.
३१सल्लामसलत विचारण्यासाठी पंचाक्षऱ्याकडे किंवा चेटक्याकडे जाऊ नका; त्यांच्यामागे लागू नका; ते तुम्हास अशुद्ध करतील. मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
32 Rise up in the presence of a gray-haired head, and honor the reputation of an elder, and fear the Lord your God. I am the Lord.
३२वडीलधाऱ्या मनुष्यांना मान द्या; वृद्ध मनुष्य घरात आल्यास उठून उभे राहा; आपल्या देवाचे भय बाळगा. मी परमेश्वर आहे!
33 If a newcomer lives in your land and abides among you, do not reproach him,
३३कोणी परदेशीय तुमच्या देशात तुमच्याबरोबर राहत असेल तर त्याच्याशी वाईट वागू नका.
34 but let him be among you like one native born. And you shall love him as yourselves. For you were also newcomers in the land of Egypt. I am the Lord your God.
३४तुमच्याबरोबर राहणाऱ्या परदेशीय मनुष्यास स्वदेशीय मनुष्यासारखेच माना; आणि त्याच्यावर स्वत: सारखीच प्रीती करा; कारण तुम्हीही एकेकाळी मिसरदेशात परदेशीय होता. मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
35 Do not be willing to accomplish iniquity in judgment, in lengths, in weights, in quantities.
३५लोकांचा न्याय करताना तुम्ही योग्य न्याय करावा; मोजण्यामापण्यात व तोलण्यात तुम्ही अन्याय करु नका.
36 Let the scales be just and the weights equal, let the dry measure be just and the liquid measure be equal. I am the Lord your God, who led you away from the land of Egypt.
३६तुमच्यापाशी खरी मापे, खरी वजने, खरे तराजू, खरा एफा व खरा हिन असावा. मी परमेश्वर तुमचा देव आहे! मीच तुम्हास मिसर देशातून बाहेर आणले!
37 Keep all my precepts, and all my judgments, and accomplish them. I am the Lord.
३७“म्हणून तुम्ही माझे विधी व नियम यांची आठवण ठेवून ते पाळावे. मी परमेश्वर आहे!”
