< Deuteronomy 19 >
1 “When the Lord your God will have destroyed the nations, whose land he will deliver to you, and when you possess it and live in its cities and buildings,
Kapag hiniwalay ni Yahweh na inyong Diyos ang mga bansa, iyong mga lupain na ibinibigay sa inyo ni Yahweh na inyong Diyos, at kapag kayo ay dumating kasunod nila at nanirahan sa kanilang mga lungsod at mga bahay,
2 you shall separate for yourselves three cities in the midst of the land, which the Lord will give to you as a possession,
dapat kayong pumili ng tatlong lungsod para sa inyong sarili sa gitna ng inyong lupain na ibibigay ni Yahweh sa inyo para angkinin.
3 paving the road carefully. And you shall divide the entire province of your land equally into three parts, so that he who is forced to flee because of manslaughter may have a place nearby to which he may be able to escape.
Dapat kayong gumawa ng isang daanan at hatiin ang mga hangganan ng inyong lupain sa tatlong bahagi, ang lupain na gagawin ni Yahweh na inyong Diyos na inyong manahin, para ang bawat isang nakapatay ng ibang tao ay maaaring tumakas doon.
4 This shall be the law of the killer who flees, whose life is to be saved. Whoever strikes down his neighbor unwillingly, and who has been proven to have had no hatred against him yesterday and the day before,
Ito ang batas para sa isang nakapatay ng kapwa at siyang tumakas doon para mabuhay: sinumang nakapatay ng kaniyang kapitbahay ng hindi sinasadya, na hindi niya dating kinamuhian—
5 such that he had gone with him into the forest simply to cut wood, and in cutting down the tree, the axe slipped from his hand, or the iron slipped from the handle, and it struck his friend and killed him: he shall flee to one of the cities stated above, and he shall live.
gaya nang isang taong pumunta sa kagubatan kasama ang kaniyang kapitbahay para pumutol ng kahoy, at ipapalo ang kaniyang kamay gamit ang palakol para pumutol ng isang puno, at nadulas ang ulo mula sa hawakan at tinamaan ang kaniyang kapitbahay kung kaya't namatay siya— kaya dapat na tumakas ang taong iyon sa isa sa mga lungsod na iyon at mabuhay.
6 Otherwise, perhaps the near relative of him whose blood was shed, impelled by his grief, might pursue and apprehend him, unless the way is too long, and he might strike down the life of him who is not guilty unto death, since he had demonstrated that he had no prior hatred against him who was slain.
Kung hindi maaaring habulin ng tagapaghiganti sa dugo kung sino ang kumitil sa buhay, at sa matinding galit maabutan siya dahil isang mahabang paglalakbay ito. At hinampas niya siya at pinatay, kahit na hindi karapat-dapat na mamatay ang taong iyon; at kaya't hindi siya karapat-dapat sa parusang kamatayan dahil hindi niya kinamuhian ang kaniyang kapit-bahay bago pa ito nangyari.
7 For this reason, I instruct you to separate three cities at equal distance from one another.
Kaya inuutos ko sa inyo na pumili ng tatlong lungosod para sa inyong sarili.
8 And when the Lord your God will have enlarged your borders, just as he swore to your fathers, and when he will have given to you all the land that he has promised to them,
Kapag pinalawak ni Yahweh na inyong Diyos ang inyong mga hangganan, gaya ng kaniyang ipinangakong gagawin sa inyong mga ninuno, at ibibigay sa inyo ang lahat ng lupain na ipinangako niyang ibibigay sa inyong mga ninuno;
9 (but this is only so if you will keep his commandments and do the things which I instruct to you this day, so that you love the Lord your God, and walk in his ways at all times) you shall add for yourselves three other cities, and so you shall double the number of the three cities stated above.
kung pananatilihin ninyo ang lahat ng mga utos na ito para gawin ang mga ito, na inuutos ko sa inyo ngayon—mga utos na ibigin si Yahweh na inyong Diyos at lumakad palagi sa kaniyang mga kaparaanan, sa gayon dapat kayong magdagdag ng tatlo pang lungsod para sa inyong sarili, bukod sa tatlong ito.
10 So may innocent blood not be shed in the midst of the land which the Lord your God will give you to possess, lest you be guilty of blood.
Gawin ito para hindi dumanak ang walang salang dugo sa gitna ng lupain na ibibigay ni Yahweh na inyong Diyos sa inyo bilang isang pamana, para walang dugo ng pagkakasala ang mapunta sa inyo.
11 But if anyone, having hatred for his neighbor, will have lain in ambush for his life, and, rising up, will have struck him, and he will have died, and if he will have fled to one of the cities stated above,
Pero kung sinuman ang nagagalit sa kaniyang kapit-bahay, inabangan siya, mangibabaw laban sa kaniya, at malubha siyang sinugatan kung kaya't namatay siya, at kung tatakas siya papunta sa isa sa mga lungsod na iyon—
12 the elders of his city shall send, and they shall take him from the place of refuge, and they shall deliver him into the hand of the relative of him whose blood was shed, and he shall die.
dapat magpadala ang mga nakatatanda ng kaniyang lungsod at dalhin siya pabalik mula roon, at ibigay siya sa kamay ng mapagkakatiwalaang kamag-anak, para mamatay siya.
13 You shall not take pity on him, and so shall you take away the blood of the innocent from Israel, so that it may be well with you.
Hindi dapat maawa ang inyong mata sa kaniya; sa halip, dapat ninyong pawiin ang dugo ng pagkakasala mula sa Israel, sa ikakabuti ninyo.
14 You shall not take up or move the landmark of your neighbor, which those before you have placed, in your possession that the Lord your God will give to you, in the land you will receive to possess.
Hindi dapat ninyo alisin ang mga palatandaan sa lupa ng inyong kapitbahay na inilagay nila sa lugar ng mahabang panahon na ang nakalipas, sa inyong pamana na inyong mamanahin, sa lupaing ibibigay sa inyo ni Yahweh na inyong Diyos para angkinin.
15 One witness shall not stand against another, no matter what the sin or outrage may be. For every word shall stand by the mouth of two or three witnesses.
Hindi dapat mangibabaw laban sa isang tao ang isang tanging saksi para sa anumang kasalan, sa anumang bagay siya nagkasala; sa bibig ng dalawang saksi, o sa bibig ng tatlong saksi, dapat mapatunayan ang anumang bagay.
16 If a lying witness will have stood against a man, accusing him of a transgression,
Ipagpalagay na nangibabaw ang hindi matuwid na saksi laban sa sinumang tao para magpatotoo laban sa kaniyang maling gawain.
17 both of those whose case it is shall stand before the Lord in the sight of the priests and the judges who shall be in those days.
Pagkatapos silang dalawa, kung sino sa pagitan nila ang may umiiral na pagtatalo, ay dapat tumayo sa harapan ni Yahweh, sa harapan ng mga pari at ng mga hukom na naglilingkod sa mga araw na iyon.
18 And when, after a very diligent examination, they will have found that the false witness had told a lie against his brother,
Dapat na gumawa ang mga hukom ng masigasig na pagtatanong; tingnan, kung ang saksi ay isang bulaang saksi at nagpahayag ng hindi totoo laban sa kaniyang kapatid,
19 they shall render to him just as he intended to do to his brother. And so shall you take away the evil from your midst.
kung gayon dapat ninyong gawin sa kaniya, ang nais niyang gawin sa kaniyang kapatid; at maaalis ninyo ang kasamaan mula sa inyo.
20 Then the others, upon hearing this, will be afraid, and they will by no means dare to do such things.
Pagkatapos silang mga naiwan ay makakarinig at matatakot, at mula sa panahong iyon hindi na gagawa pa ng anumang kasamaan sa gitna ninyo.
21 You shall not take pity on him. Instead, you shall require a life for a life, an eye for an eye, a tooth for a tooth, a hand for a hand, a foot for a foot.”
Hindi dapat maawa ang inyong mga mata; buhay ang ibabayad para sa buhay, mata para sa mata, ngipin para sa ngipin, kamay para sa kamay, paa para sa paa.