< Daniel 11 >
1 “And so, from the first year of Darius the Mede, I stood firm, so that he might be reinforced and strengthened.
Mən Midiyalı Daranın padşahlığının birinci ilində ona dayaq olmaq və onu qorumaq üçün yanında qaldım.
2 And now I will announce to you the truth. Behold, up to a certain point, three kings will stand in Persia, and the fourth will be exceedingly enriched in power above them all. And when he has grown strong by his resources, he will stir up all against the kingdom of Greece.
İndi həqiqəti sənə bildirirəm: Fars ölkəsində daha üç padşah olacaq. Dördüncüsünün isə hamısından çox var-dövləti olacaq və bunun hesabına qüvvətlənəndə hamını Yunan padşahlığına qarşı qaldıracaq.
3 But there will rise up a strong king, and he will rule with great power, and he will do what he pleases.
Sonra igid bir padşah gələcək, çox qüdrətli hökmdar olacaq və öz istədiyini edəcək.
4 And when he has been firmly established, his kingdom will be shattered and will be divided towards the four winds of the heaven, but not to his posterity, nor according to his power with which he ruled. For his kingdom will be torn to pieces, even for the outsiders who have been expelled from these.
Ancaq onun gəldiyi vaxt padşahlığı dağılıb göylərin dörd küləyinin səmtinə bölünəcək, onun nəslinə keçməyəcək və hökmranlığı kimi güclü olmayacaq. Çünki onun padşahlığı dağılacaq və nəslindən olmayan adamlara qalacaq.
5 And the king of the South will be reinforced, yet one of his leaders will prevail over him, and he will rule with riches, for great is his domain.
Cənub padşahı güclənəcək, ancaq sərkərdələrindən biri ondan daha güclü olacaq, hökmranlıq edəcək və qüdrətli hökmdar olacaq.
6 And after the end of years, they will form a federation, and the daughter of the king of the South will come to the king of the North to make friendship, but she will not obtain the strength of arms, neither will her offspring stand firm, and she will be handed over, along with those who brought her, her young men, and those who comforted her in these times.
Ancaq bir neçə ildən sonra onlar razılığa gələcək. Cənub padşahının qızı şimal padşahının yanına gedəcək ki, sülh sazişi bağlasın. Amma bu qadın öz mövqeyini saxlaya bilməyəcək. Şimal padşahının ömrü də, hakimiyyəti də uzun sürməyəcək. Qadın, onu müşayiət edənlər, atası və o vaxt ona dayaq duranlar təslim ediləcək.
7 And a transplant from the germination of her roots will stand up, and he will come with an army, and will enter into the province of the king of the North, and he will abuse them, and will hold it fast.
Lakin o qadının nəslindən biri cənub padşahının yerinə keçəcək. O, şimal padşahının ordusuna hücum edib onun qalasına girəcək. Onlarla vuruşub üstün gələcək.
8 And, in addition, he will carry away captive into Egypt their gods, and their graven images, and likewise their precious vessels of gold and silver. He will prevail against the king of the North.
Hətta onların allahlarını, tökmə bütlərini qiymətli qızıl və gümüş qabları ilə birlikdə Misirə çəkib aparacaq. Bir neçə il ərzində şimal padşahını rahat buraxacaq.
9 And the king of the South will enter into the kingdom, and will return to his own land.
Hərçənd o da cənub padşahının ölkəsinə hücum edəcək, ancaq öz torpağına qayıdacaq.
10 But his sons will be challenged, and they will assemble a multitude of very many forces. And he will arrive rushing and overflowing. And he will be turned back, and he will be enraged, and he will join the battle in his redness.
Sonra şimal padşahının oğulları silahlanıb çoxlu qoşun toplayacaq. Qoşun sel kimi gəlib keçəcək və irəliləyərək cənub padşahının qalasına hücum edəcək.
11 And the king of the South, having being challenged, will go forth and will fight against the king of the North, and he will prepare an exceedingly great multitude, and a multitude will be given into his hand.
Cənub padşahı qəzəblənib çıxacaq və onunla – şimal padşahı ilə vuruşacaq. O da böyük bir qoşun çıxaracaq, lakin bu qoşun cənub padşahına təslim ediləcək.
12 And he will seize a multitude, and his heart will be exalted, and he will cast down many thousands, but he will not prevail.
Qoşun məğlub olanda cənub padşahı ürəyi qürrələnərək on minlərlə adamı həlak edəcək, ancaq qələbəsi uzun sürməyəcək.
13 For the king of the North will change strategy and will prepare a multitude much greater than before, and at the end of times and years, he will rush forward with a great army and exceedingly great resources.
Çünki şimal padşahı qayıdıb əvvəlkindən daha böyük qoşun çıxaracaq və bir neçə ildən sonra tam silahlanmış böyük bir ordu ilə gələcək.
14 And in those times, many will rise up against the king of the South. And likewise the sons of the deceivers among your people will extol themselves, so as to fulfill the vision, and they will collapse.
O zaman bir çoxu cənub padşahına qarşı çıxacaq. Görüntü yerinə yetsin deyə sənin xalqından qoluzorlular da ayağa qalxacaq, ancaq uğur qazanmayacaq.
15 And the king of the North will arrive and will transport siege works, and he will seize the most fortified cities. And the arms of the South will not withstand him, and his elect will rise up to resist, but the strength will not.
Şimal padşahı gəlib hasarlara torpaq yığaraq istehkamlı şəhəri alacaq. Cənubun qüvvələri onun qarşısında tab gətirməyəcək, seçmə qoşunu da müqavimət göstərə bilməyəcək.
16 And when he arrives, he will do just as he pleases, and there will be none who stand against his face. And he will stand in the illustrious land, and it will be consumed by his hand.
İstilaçı şimal padşahı istədiyini edəcək və heç kəs onun qarşısında dura bilməyəcək. Gözəl ölkədə bir müddət qalacaq və oranı viran etməyə qadir olacaq.
17 And he will set his face to strive to hold his entire kingdom, and he will make fair conditions with him. And he will give him a daughter among women, so as to overthrow it. But she will not stand, neither will she be for him.
Şimal padşahı ölkəsinin bütün qüvvələri ilə birgə gəlməyi qərara alacaq. Sülh sazişinin şərtlərini təklif edib yerinə yetirəcək və cənub padşahlığını məhv etmək üçün ona gənc bir arvad verəcək, ancaq hiyləsi baş tutmayacaq və ona kömək olmayacaq.
18 And he will turn his face towards the islands, and he will seize many. And he will cause the leader of his reproach to cease, and his reproach will be turned around for him.
Sonra nəzərini sahil ölkələrinə çevirəcək və onların çoxunu alacaq. Ancaq bir sərkərdə onun etdiyi təhqirə son qoyacaq, hətta təhqirini öz başına gətirəcək.
19 And he will turn his face to the empire of his own land, and he will strike, and will overthrow, but he will not succeed.
Sonra nəzərini öz ölkəsinin qalalarına tərəf çevirəcək. Ancaq büdrəyib yıxılacaq və ondan bir əsər qalmayacaq.
20 And there will stand up in his place one who is most worthless and unworthy of kingly honor. And in a short time, he will be worn out, but not in fury, nor in battle.
Onun yerinə keçən padşah padşahlıq izzəti üçün öz vergiyığanını göndərəcək, ancaq az müddət sonra o da həlak olacaq. Amma bu, üsyan yaxud müharibə zamanı olmayacaq.
21 And there will stand up in his place the despicable one, and he will not be assigned the honor of a king. And he will arrive in secret, and he will obtain the kingdom by deceitfulness.
Onun yerinə padşahlıq izzətinə layiq olmayan namərd bir adam keçəcək. O gözlənilmədən gəlib yaltaqlıqla hakimiyyəti qəsb edəcək.
22 And the arms of the fighting will be assaulted before his face and will be shattered, and, in addition, the leader of the federation.
Sel kimi istilaçı qoşunlar onun önündən silinib-süpürüləcək, onlar da, əhdin başçısı da məhv olacaq.
23 And, after making friends, he will trick him, and he will go up and will overcome with a small people.
Onunla ittifaq bağlandıqdan sonra o hiylə işlədəcək və gəlib kiçik bir millətlə güc qazanacaq.
24 And he will enter into rich and resourceful cities, and he will do what his fathers never did, nor his fathers’ fathers. He will scatter their spoils, and their prey, and their riches, and will form a plan against the most steadfast, and this until a time.
O gözlənilmədən ən münbit torpaqları istila edəcək, atalarının və babalarının görmədiyi işləri görəcək. Talan və qarət olunmuş mal-dövləti adamlarına paylayacaq və qalalara hücum etmək niyyətində olacaq, amma bu uzun sürməyəcək.
25 And his strength and his heart will be enraged against the king of the South with a great army. And the king of the South will be provoked into going to war by having many allies and exceedingly good circumstances, and yet these will not stand, for they will form plans against him.
Sonra güc və cəsarət toplayıb böyük bir qoşunla cənub padşahına qarşı çıxacaq. Cənub padşahı da böyük və çox güclü bir ordu ilə döyüşə girəcək, ancaq müqavimət göstərə bilməyəcək, çünki ona qarşı qəsd quracaqlar.
26 And those who eat bread with him will crush him, and his army will be suppressed, and very many will die, having been executed.
Onunla bir süfrədə oturanlar onu məhv edəcək. Ordusu silinib-süpürüləcək və çoxlu tələfat olacaq.
27 And the heart of two kings will be similar, to do harm, and they will speak lies at one table, but they will not succeed, because as yet the end is for another time.
Bu padşahların hər ikisinin ürəyində pislik olacaq və bir süfrə arxasında yalan danışacaqlar. Ancaq heç bir şey baş tutmayacaq, çünki onların sonu müəyyən vaxtda olacaq.
28 And he will return to his land with many resources. And his heart will be against the holy testament, and he will act, and he will return to his own land.
Şimal padşahı böyük sərvətlə öz ölkəsinə qayıdacaq. Onun müqəddəs əhdə qarşı pis niyyəti olacaq və hərəkətə gəlib öz ölkəsinə dönəcək.
29 At the appointed time, he will return, and he will approach the South, but the latter time will not be like the former.
Müəyyən bir vaxt yenə cənubu istila edəcək, ancaq nəticə əvvəlki kimi olmayacaq.
30 And the Greek warships and the Romans will come upon him, and he will be pierced, and will retreat, and will have scorn against the testament of the sanctuary, and he will act. And he will return and will consult their adversaries, who have forsaken the covenant of the sanctuary.
Kittim gəmiləri ona qarşı gələcək və o, ruhdan düşüb geri dönəcək. Qəzəblənib müqəddəs əhdə qarşı çıxacaq və yenə müqəddəs əhdə xəyanət edənlərlə yaxşı davranacaq.
31 And arms will take his side, and they will pollute the sanctuary of the strength, and they will take away the continual sacrifice and will replace it with the abomination of desolation.
Onun göndərdiyi qoşunlar qalxıb qalanı – Müqəddəs məkanı murdarlayacaq, daimi yandırma qurbanını dayandıracaq və viranəlik gətirən iyrənc şeyi orada qoyacaqlar.
32 And the impious within the testament will imitate deceitfully, but the people, knowing their God, will persevere and will act.
O, əhdə xəyanət edənləri yaltaqlıqla yoldan azdıracaq, lakin öz Allahını tanıyan xalq qüvvətlənib hərəkətə gələcək.
33 And the teachers among the people will teach many, but they will be ruined by the sword, and by fire, and by captivity, and by assaults for many days.
Xalqın ağıllı adamları çoxunu öyrədəcək, ancaq bir müddət qılıncla öldürüləcək, yandırılacaq, əsir düşəcək və qarət ediləcəklər.
34 And when they have fallen, they will be supported with a little help, but many will apply to them deceitfully.
Onlar məğlub olanda bir qədər kömək alacaqlar, ancaq çox adam riyakarcasına onlara qoşulacaq.
35 And some of the learned will be ruined, that they may be kindled and chosen and purified, up to the predetermined time, because there will be still another time.
Ağıllı adamlardan bəzisi həlak olacaq ki, qalanları axır zamana qədər paklanıb təmizlənsin və ləkəsiz olsun. Çünki axır zaman yenə də müəyyən vaxtda olacaq.
36 And the king will act according to his will, and he will be lifted up and will be extolled against every god. And he will speak great things against the God of gods, and he will control, until the passion is completed. Once accomplished, the limit is reached with certainty.
Bu padşah istədiyini edəcək, qürurlanaraq özünü bütün allahlardan üstün sayacaq, allahlar Allahına qarşı eşidilməmiş küfr söyləyəcək və Allahın qəzəbi icra olunana qədər uğur qazanacaq, çünki müəyyən edilən şey yerinə yetməlidir.
37 And he will give no thought to the God of his fathers, and he will be in the desire of women, and he will not attend to any gods, because he will rise up against all things.
Heç bir allaha – nə öz atalarının allahlarına, nə də qadınların sevdiyi ilahəyə ehtiram göstərməyəcək, çünki özünü bütün allahlardan üstün sayacaq.
38 But he will do homage to the god Maozim in his place, and, a god whom his fathers did not know, he will worship with gold, and silver, and precious stones, and costly things.
Ancaq onun əvəzinə qalalar allahını izzətləndirəcək, atalarının tanımadığı bir allahı qızıl, gümüş, qiymətli daşlar və gözəl əşyalarla izzətləndirəcək.
39 And he will act to reinforce Maozim with an alien god, of whom he has become aware, and he will increase their glory, and will give them power over many, and he will distribute land for free.
O, yad allaha ümid etməklə ən güclü qalalara hücum edəcək. Onu qəbul edənləri həddindən artıq izzətləndirəcək, çoxlu adama başçı qoyacaq və mükafat olaraq torpağı bölüşdürəcək.
40 And, at the predetermined time, the king of the South will fight against him, and the king of the North will come against him like a tempest, with chariots, and with horsemen, and with a great fleet, and he will enter into the lands, and will crush and pass through.
Axır zamanda isə cənub padşahı onunla vuruşacaq. Şimal padşahı öz döyüş arabaları, atlıları və çoxlu gəmiləri ilə qasırğa kimi onun üstünə hücum çəkəcək, müxtəlif ölkələri istila edəcək və onlardan sel kimi keçəcək.
41 And he will enter into the glorious land, and many will fall. But only these will be saved from his hand: Edom, and Moab, and the first part of the sons of Ammon.
Gözəl ölkəyə də girəcək. Çoxlu ölkə işğal olunacaq, ancaq Edom, Moav və Ammonluların başçıları onun əlindən qurtaracaq.
42 And he will cast his hand upon the lands, and the land of Egypt will not escape.
O, müxtəlif ölkələrə zərbə vuracaq, Misir ölkəsi də xilas ola bilməyəcək.
43 And he will rule over the treasure chests of gold, and silver, and all the precious things of Egypt, and likewise he will pass through Libya and Ethiopia.
Misirin qızıl-gümüş xəzinələrini və bütün sərvətlərini ələ keçirəcək. Liviyalılar və Kuşlular da ona tabe olacaq.
44 And rumors from the East and from the North will trouble him. And he will arrive with a great multitude to destroy and to execute many.
Ancaq şərqdən və şimaldan gələn xəbərlər onu narahat edəcək. Bir çoxlarını öldürüb məhv etmək üçün böyük qızğınlıqla yola düşəcək.
45 And he will fasten his tabernacle, Apadno, between the seas, upon an illustrious and holy mountain, and he will come even to its summit, and no one will help him.”
Öz padşah çadırlarını dənizlə gözəl müqəddəs dağın arasında quracaq. Ancaq onun aqibəti çatacaq və heç kəs ona kömək edə bilməyəcək.