Proverbs 8
1 You shall proclaim wisdom, that understanding may be obedient to you.
Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
2 For she is on lofty eminences, and stands in the midst of the ways.
Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
3 For she sits by the gates of princes, and sings in the entrances, [saying],
U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
4 You, O men, I exhort; and utter my voice to the sons of men.
Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
5 O you simple, understand subtlety, and you that are untaught, imbibe knowledge.
Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
6 Listen to me; for I will speak solemn [truths]; and will produce right [sayings] from my lips.
Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
7 For my throat shall meditate truth; and false lips are an abomination before me.
Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
8 All the words of my mouth are in righteousness; there is nothing in them wrong or perverse.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
9 They are all evident to those that understand, and right to those that find knowledge.
Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
10 Receive instruction, and not silver; and knowledge rather than tried gold.
Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
11 For wisdom is better than precious stones; and no valuable substance is of equal worth with it.
Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
12 I wisdom have lived [with] counsel and knowledge, and I have called upon understanding.
Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
13 The fear of the Lord hates unrighteousness, and insolence, and pride, and the ways of wicked men; and I hate the perverse ways of bad men.
Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
14 Counsel and safety are mine; prudence is mine, and strength is mine.
Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
15 By me kings reign, and princes decree justice.
Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
16 By me nobles become great, and monarchs by me rule over the earth.
Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
17 I love those that love me; and they that seek me shall find [me].
Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
18 Wealth and glory belong to me; yes, abundant possessions and righteousness.
Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
19 [It is] better to have my fruit than [to have] gold and precious stones; and my produce is better than choice silver.
Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
20 I walk in ways of righteousness, and [am] conversant with the paths of judgement;
Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
21 that I may divide substance to them that love me, and may fill their treasures with good things. If I declare to you the things that daily happen, I will remember [also] to recount the things of old.
Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
22 The Lord made me the beginning of his ways for his works.
Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
23 He established me before time [was] in the beginning, before he made the earth:
Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
24 even before he made the depths; before the fountains of water came forth:
Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
25 before the mountains were settled, and before all hills, he begets me.
Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
26 The Lord made countries and uninhabited [tracks], and the highest inhabited parts of the world.
Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
27 When he prepared the heaven, I was present with him; and when he prepared his throne upon the winds:
Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
28 and when he strengthened the clouds above; and when he secured the fountains of the earth:
Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
29 decree. and when he strengthened the foundations of the earth:
Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
30 I was by him, suiting [myself to him], I was that wherein he took delight; and daily I rejoiced in his presence continually.
Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
31 For he rejoiced when he had completed the world, and rejoiced amongst the children of men.
Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
32 Now then, [my] son, hear me: blessed is the man who shall listen to me, and the mortal who shall keep my ways;
Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
33 [Hear wisdom and be wise, and be not strangers to it. ]
Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
34 watching daily at my doors, waiting at the posts of my entrances.
Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
35 For my outgoings are the outgoings of life, and [in them] is prepared favour from the Lord.
Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
36 But they that sin against me act wickedly against their own souls: and they that hate me love death.
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
