Proverbs 31
1 My words have been spoken by God—the oracular answer of a king, whom his mother instructed.
Ang mga salita ng haring Lemuel; ang sanggunian na itinuro sa kaniya ng kaniyang ina.
2 What will you keep, my son, what? the words of God. My firstborn son, I speak to you: what? son of my womb? what? son of my vows?
Ano anak ko? at ano, Oh anak ng aking bahay-bata? At ano, Oh anak ng aking mga panata?
3 Give not your wealth to women, nor your mind and living to remorse. Do all things with counsel: drink wine with counsel.
Huwag mong ibigay ang iyong kalakasan sa mga babae, o ang iyo mang mga lakad sa lumilipol ng mga hari.
4 Princes are prone to anger: let them then not drink wine:
Hindi sa mga hari, Oh Lemuel, hindi sa mga hari ang paginom ng alak; ni sa mga pangulo man, na magsabi, saan nandoon ang matapang na alak?
5 lest they drink, and forget wisdom, and be not able to judge the poor rightly.
Baka sila'y uminom, at makalimotan ang kautusan, at humamak ng kahatulan sa sinomang nagdadalamhati.
6 Give strong drink to those that are in sorrow, and the wine to drink to those in pain:
Bigyan mo ng matapang na inumin siya na handang manaw, at ng alak ang mapanglaw na loob.
7 that they may forget their poverty, and may not remember their troubles any more.
Uminom siya at limutin niya ang kaniyang kahirapan, at huwag nang alalahanin pa ang kaniyang karalitaan.
8 Open your mouth with the word of God, and judge all fairly.
Bukhin mo ang iyong bibig sa pipi, sa bagay ng lahat ng naiwang walang kandili.
9 Open your mouth and judge justly, and plead the cause of the poor and weak.
Bukhin mo ang iyong bibig, humatol ka ng katuwiran, at mangasiwa ka ng kahatulan sa dukha at mapagkailangan.
10 Who shall find a virtuous woman? for such a one is more valuable than precious stones.
Isang mabait na babae sinong makakasumpong? Sapagka't ang kaniyang halaga ay higit na makapupo kay sa mga rubi.
11 The heart of her husband trusts in her: such a one shall stand in no need of fine spoils.
Ang puso ng kaniyang asawa ay tumitiwala sa kaniya, at siya'y hindi kukulangin ng pakinabang.
12 For she employs all her living for her husband's good.
Gumagawa siya ng mabuti sa kaniya at hindi kasamaan lahat ng mga kaarawan ng kaniyang buhay.
13 Gathering wool and flax, she makes it serviceable with her hands.
Siya'y humahanap ng balahibo ng tupa at lino, at gumagawang kusa ng kaniyang mga kamay.
14 She is like a ship trading from a distance: so she procures her livelihood.
Siya'y parang mga sasakyang dagat ng kalakal; nagdadala siya ng kaniyang pagkain mula sa malayo.
15 And she rises by night, and gives food to her household, and [appointed] tasks to her maidens.
Siya'y bumabangon naman samantalang gabi pa, at nagbibigay ng pagkain sa kaniyang sangbahayan, at ng kanilang gawain sa kaniyang alilang babae.
16 She views a farm, and buys it: and with the fruit of her hands she plants and a possession.
Kaniyang minamasdan ang bukid at binibili: sa pamamagitan ng kaniyang kamay ay nagtatanim siya ng ubasan.
17 She strongly girds her loins, and strengthens her arms for work.
Binibigkisan niya ang kaniyang mga balakang ng kalakasan, at nagpapalakas ng kaniyang mga bisig.
18 And she finds by experience that working is good; and her candle goes not out all night.
Kaniyang namamalas na ang kaniyang kalakal ay makikinabang: ang kaniyang ilaw ay hindi namamatay sa gabi.
19 She reaches forth her arms to needful [works], and applies her hands to the spindle.
Kaniyang itinangan ang kaniyang mga kamay sa panulid, at ang kaniyang mga kamay ay humahawak ng panghabi.
20 And she opens her hands to the needy, and reaches out fruit to the poor.
Iginagawad niya ang kaniyang kamay sa dukha: Oo, iniaabot niya ang kaniyang mga kamay sa mapagkailangan.
21 Her husband is not anxious about those at home when he tarries anywhere abroad: for all her household are clothed.
Hindi niya ikinatatakot ang kaniyang sangbahayan sa niebe; sapagka't ang boo niyang sangbahayan ay nakapanamit ng mapulang mapula.
22 She makes for her husband clothes of double texture, and garments for herself of fine linen and scarlet.
Gumagawa siya sa ganang kaniya ng mga unang may burda; ang kaniyang pananamit ay mainam na kayong lino at ng kayong kulay ube.
23 And her husband becomes a distinguished [person] in the gates, when he sits in council with the old inhabitants of the land.
Ang kaniyang asawa ay kilala sa mga pintuang-bayan, pagka siya'y nauupo sa kasamahan ng mga matanda ng lupain.
24 She makes fine linens, and sells girdles to the Chananites: she opens her mouth heedfully and with propriety, and controls her tongue.
Gumagawa siya ng mga kasuutang kayong lino at ipinagbibili; at nagbibigay ng mga pamigkis sa mga mangangalakal.
25 She puts on strength and honour; and rejoices in the last days.
Kalakasan at kamahalan ay siyang kaniyang suot. At kaniyang tinatawanan ang panahong darating.
26 But she opens her mouth wisely, and according to law.
Binubuka niya ang kaniyang bibig na may karunungan; at ang kautusan ng kagandahang-loob ay nasa kaniyang dila.
27 The ways of her household are careful, and she eats not the bread of idleness.
Kaniyang tinitignang mabuti ang mga lakad ng kaniyang sangbahayan, at hindi kumakain ng tinapay ng katamaran.
28 And [her] kindness to them sets up her children for them, and they grow rich, and her husband praises her.
Nagsisibangon ang kaniyang mga anak, at tinatawag siyang mapalad; gayon din ang kaniyang asawa, at pinupuri siya niya, na sinasabi:
29 Many daughters have obtained wealth, many have wrought valiantly; but you have exceeded, you have surpassed all.
Maraming anak na babae ay nagsisigawang may kabaitan, nguni't ikaw, ay humihigit sa kanilang lahat.
30 Charms are false, and woman's beauty is vain: for it is a wise woman that is blessed, and let her praise the fear the Lord.
Ang lingap ay magdaraya, at ang kagandahan ay walang kabuluhan: nguni't ang babae na natatakot sa Panginoon, ay siya'y pupurihin.
31 Give her of the fruit of her lips; and let her husband be praised in the gates.
Bigyan ninyo siya ng bunga ng kaniyang mga kamay; at purihin siya ng kaniyang mga gawa sa mga pintuang-bayan.
