Proverbs 27

1 Boast not of to-morrow; for you know not what the next day shall bring forth.

۱ درباره فردا فخر منما، زیرا نمی دانی که روز چه خواهد زایید.

2 Let your neighbour, and not your own mouth, praise you; a stranger, and not your own lips.

۲ دیگری تو را بستاید و نه دهان خودت، غریبی و نه لبهای تو.

3 A stone is heavy, and sand cumbersome; but a fool's wrath is heavier than both.

۳ سنگ سنگین است و ریگ ثقیل، اما خشم احمق از هر دوی آنها سنگینتر است.

4 Wrath is merciless, and anger sharp: but envy can bear nothing.

۴ غضب ستم کیش است و خشم سیل، اماکیست که در برابر حسد تواند ایستاد.

5 Open reproofs are better than secret love.

۵ تنبیه آشکار از محبت پنهان بهتر است.

6 The wounds of a friend are more to be trusted than the spontaneous kisses of an enemy.

۶ جراحات دوست وفادار است، اما بوسه های دشمن افراط است.

7 A full soul scorns honeycombs; but to a hungry soul even bitter things appear sweet.

۷ شکم سیر از‌شان عسل کراهت دارد، امابرای شکم گرسنه هر تلخی شیرین است.

8 As when a bird flies down from its own nest, so a man is brought into bondage whenever he estranges himself from his own place.

۸ کسی‌که از مکان خود آواره بشود، مثل گنجشکی است که از آشیانه‌اش آواره گردد.

9 The heart delights in ointments and wines and perfumes: but the soul is broken by calamities.

۹ روغن و عطر دل را شاد می‌کند، همچنان حلاوت دوست از مشورت دل.

10 Your own friend, and your father's friend, forsake not; and when you are in distress go not into your brother's house: better is a friend [that is] near than a brother living far off.

۱۰ دوست خود و دوست پدرت را ترک منما، و در روز مصیبت خود به خانه برادرت داخل مشو، زیرا که همسایه نزدیک از برادر دور بهتراست.

11 Son, be wise, that your heart may rejoice; and remove you from yourself reproachful words.

۱۱ ‌ای پسر من حکمت بیاموز و دل مرا شادکن، تا ملامت کنندگان خود را مجاب سازم.

12 A wise man, when evils are approaching, hides himself; but fools pass on, and will be punished.

۱۲ مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد، اما جاهلان می‌گذرند و درعقوبت گرفتار می‌شوند.

13 Take away the man's garment, (for a scorner has passed by) whoever lays waste another's goods.

۱۳ جامه آن کس را بگیر که به جهت غریب ضامن است، و او را به رهن بگیر که ضامن بیگانگان است.

14 Whosoever shall bless a friend in the morning with a loud voice, shall seem to differ nothing from one who curses [him].

۱۴ کسی‌که صبح زود برخاسته، دوست خودرا به آواز بلند برکت دهد، از برایش لعنت محسوب می‌شود.

15 On a stormy day drops [of rain] drive a man out of his house; so also does a railing woman [drive a man] out of his own house.

۱۵ چکیدن دائمی آب در روز باران، و زن ستیزه‌جو مشابه‌اند.

16 The north wind is sharp, but it is called by name propitious.

۱۶ هرکه او را باز‌دارد مثل کسی است که باد رانگاه دارد، یا روغن را که در دست راست خودگرفته باشد.

17 Iron sharpens iron; and a man sharpens his friend's countenance.

۱۷ آهن، آهن را تیز می‌کند، همچنین مرد روی دوست خود را تیز می‌سازد.

18 He that plants a fig tree shall eat the fruits of it: so he that waits on his own master shall be honoured.

۱۸ هر‌که درخت انجیر را نگاه دارد میوه‌اش راخواهد خورد، و هر‌که آقای خود را ملازمت نماید محترم خواهد شد،

19 As faces are not like [other] faces, so neither are the thoughts of men.

۱۹ چنانکه در آب صورت به صورت است، همچنان دل انسان به انسان.

20 Hell and destruction are not filled; so also are the eyes of men insatiable. [He that fixes his eye is an abomination to the Lord; and the uninstructed do not restrain their tongue.] (Sheol h7585)

۲۰ هاویه و ابدون سیر نمی شوند، همچنان چشمان انسان سیر نخواهند شد. (Sheol h7585)

21 Fire is the trial for silver and gold; and a man is tried by the mouth of them that praise him. The heart of the transgressor seeks after mischiefs; but an upright heart seeks knowledge.

۲۱ بوته برای نقره و کوره به جهت طلاست، همچنان انسان از دهان ستایش کنندگان خود(آزموده می‌شود).

22 Though you scourge a fool, disgracing him in the midst of the council, you will [still] in no wise remove his folly from him.

۲۲ احمق را میان بلغور در هاون با دسته بکوب، و حماقتش از آن بیرون نخواهد رفت.

23 Do you thoroughly know the number of your flock, and pay attention to your herds.

۲۳ به حالت گله خود نیکو توجه نما، و دل خود را به رمه خود مشغول ساز،

24 For a man [has] not strength and power for ever; neither does he transmit it from generation to generation.

۲۴ زیرا که دولت دائمی نیست، و تاج هم نسلابعد نسل (پایدار) نی.

25 Take care of the herbage in the field, and you shall cut grass, and gather the mountain hay;

۲۵ علف را می‌برند و گیاه سبز می‌روید، وعلوفه کوهها جمع می‌شود،

26 that you may have [wool of] sheep for clothing: pay attention to the land, that you may have lambs.

۲۶ بره‌ها برای لباس تو، و بزها به جهت اجاره زمین به‌کار می‌آیند،

27 [My] son, you have from me words very useful for your life, and for the life of your servants.

۲۷ و شیر بزها برای خوراک تو و خوراک خاندانت، و معیشت کنیزانت کفایت خواهد کرد.