Proverbs 26

1 As dew in harvest, and as rain in summer, so honour is not [seemly] for a fool.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 As birds and sparrows fly, so a curse shall not come upon any one without a cause.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 As a whip for a horse, and a goad for an ass, so [is] a rod for a simple nation.

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 Answer not a fool according to his folly, lest you become like him.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 Yet answer a fool according to his folly, lest he seem wise in his own conceit.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 He that sends a message by a foolish messenger procures for himself a reproach from his own ways.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 [As well] take away the motion of the legs, as transgression from the mouth of fools.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 He that binds up a stone in a sling, is like one that gives glory to a fool.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 Thorns grow in the hand of a drunkard, and servitude in the hand of fools.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 All the flesh of fools endures much hardship; for their fury is brought to nothing.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 As when a dog goes to his own vomit, and becomes abominable, so is fool who returns in his wickedness to his own sin. [There is a shame that brings sin: and there is a shame [that is] glory and grace.]

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 I have seen a man who seemed to himself to be wise; but a fool had more hope than he.

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 A sluggard when sent on a journey says, [There is] a lion in the ways, and [there are] murderers in the streets.

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 As a door turns on the hinge, so does a sluggard on his bed.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 A sluggard having hid his hand in his bosom, will not be able to bring it up to his mouth.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 A sluggard seems to himself wiser than one who most satisfactorily brings back a message.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 As he that lays hold of a dog's tail, so is he that makes himself the champion of another's cause.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 As those who need correction put forth [fair] words to men, and he that first falls in with the proposal will be overthrown;

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 so are all that lay wait for their own friends, and when they are discovered, say, I did it in jest.

20 With much wood fire increases; but where there is not a double-minded man, strife ceases.

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 A hearth for coals, and wood for fire; and railing man for the tumult of strife.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 The words of cunning knaves are soft; but they strike [even] to the inmost parts of the bowels.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 Silver dishonestly given is to be considered as a potsherd: smooth lips cover a grievous heart.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 A weeping enemy promises all things with his lips, but in his heart he contrives deceit.

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 Though [your] enemy entreat you with a loud voice, consent not: for there are seven abominations in his heart.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 He that hides enmity frames deceit: but being easily discerned, exposes his own sins in the public assemblies.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 He that digs a pit for his neighbour shall fall into it: and he that rolls a stone, rolls it upon himself.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 A lying tongue hates the truth; and an unguarded mouth causes tumults.

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.