Proverbs 18
1 A man who wishes to separate from friends seeks excuses; but at all times he will be liable to reproach.
Człowiek swej myśli, szuka tego, co mu się podoba, a w każdą rzecz wtrąca się.
2 A senseless man feels no need of wisdom, for he is rather led by folly.
Nie kocha się głupi w roztropności, ale w tem, co mu objawia serce jego.
3 When an ungodly man comes into a depth of evils, he despises [them]; but dishonour and reproach come upon him.
Gdy przychodzi niezbożny, przychodzi też wzgarda, a z mężem lekkomyślnym urąganie.
4 A word in the heart of a man is a deep water, and a river and fountain of life spring forth.
Słowa ust męża mądrego są jako wody głębokie, a źródło mądrości jako potok wylewający.
5 [It is] not good to accept the person of the ungodly, nor [is it] holy to pervert justice in judgement.
Nie dobra to, mieć wzgląd na osobę niezbożnego, aby był podwrócony sprawiedliwy w sądzie.
6 The lips of a fool bring [him] into troubles, and his bold mouth calls for death.
Wargi głupiego zmierzają do swaru, a usta jego do bitwy wyzywają.
7 A fool's mouth is ruin to him, and his lips are a snare to his soul.
Usta głupiego są upadkiem jego, a wargi jego sidłem duszy jego.
8 Fear casts down the slothful; and the souls of the effeminate shall hunger.
Słowa obmówcy są jako słowa zranionych, a wszakże przenikają do wnętrzności żywota.
9 A man who helps not himself by his labour is brother of him that ruins himself.
Kto niedbały w sprawach swoich, bratem jest utratnika.
10 The name of the Lord is of great strength; and the righteous running to it are exalted.
Imię Pańskie jest mocną wieżą; sprawiedliwy się do niej uciecze, a wywyższony będzie.
11 The wealth of a rich man is a strong city; and its glory casts a broad shadow.
Majętność bogatego jest miastem jego mocnem, a jako mur wysoki w myśli jego.
12 Before ruin a man's heart is exalted, and before honour it is humble.
Przed upadkiem podnosi się serce człowiecze, a sławę uprzedza poniżenie.
13 Whoso answers a word before he hears [a cause], it is folly and reproach to him.
Kto odpowiada, pierwej niż wysłucha, głupstwo to jego i zelżywość.
14 A wise servant calms a man's anger; but who can endure a faint-hearted man?
Duch męża znosi niemoc swoję; ale ducha utrapionego któż zniesie?
15 The heart of the sensible [man] purchases discretion; and the ears of the wise seek understanding.
Serce rozumne nabywa umiejętności, a ucho mądrych szuka jej.
16 A man's gift enlarges him, and seats him amongst princes.
Dar człowieczy plac mu czyni, i przed wielmożnych przywodzi go.
17 A righteous man accuses himself at the beginning of his speech, but when he has entered upon the attack, the adversary is reproved.
Sprawiedliwym zda się ten, kto pierwszy w sprawie swojej; ale gdy przychodzi bliźni jego, dochodzi go.
18 A silent [man] quells strifes, and determines between great powers.
Los uśmierza zwady, i między możnymi rozsądek czyni.
19 A brother helped by a brother is as a strong and high city; and is [as] strong as a [well]-founded palace.
Brat krzywdą urażony trudniejszy nad miasto niedobyte, a swary są jako zawory u pałacu.
20 A man fills his belly with the fruits of his mouth; and he shall be satisfied with the fruits of his lips.
Z owocu ust każdego nasycon bywa żywot jego; urodzajem warg swych będzie nasycony.
21 Life and death are in the power of the tongue; and they that rule it shall eat the fruits thereof.
Śmierć i żywot jest w mocy języka, a kto go miłuje, będzie jadł owoce jego.
22 He that has found a good wife has found favours, and has received gladness from God. [He that puts away a good wife, puts away a good thing, and he that keeps an adulteress is foolish and ungodly.]
Kto znalazł żonę, znalazł rzecz dobrą, i dostąpił łaski od Pana.
Ubogi pokornie mówi; ale bogaty odpowiada surowie.
Człowiek, który ma przyjaciół, ma się obchodzić po przyjacielsku, ponieważ przyjaciel bywa przychylniejszy nad brata.
