Proverbs 15
1 Anger slays even wise men; yet a submissive answer turns away wrath: but a grievous word stirs up anger.
Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận, trả lời xẳng xớm như lửa thêm dầu.
2 The tongue of the wise knows what is good: but the mouth of the foolish tells out evil things.
Lưỡi người khôn truyền thông tri thức, miệng người dại tuôn chảy điên rồ.
3 The eyes of the Lord behold both the evil and the good in every place.
Mắt Chúa Hằng Hữu ở khắp mọi nơi, xét xem người ác lẫn người thiện lành.
4 The wholesome tongue is a tree of life, and he that keeps it shall be filled with understanding.
Lưỡi hiền lành là cây sự sống; lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
5 A fool scorns his father's instruction; but he that keeps his commandments is more prudent. In abounding righteousness is great strength: but the ungodly shall utterly perish from the earth.
Con cãi lời cha là con ngu dại; con nghe sửa dạy mới là con ngoan.
6 In the houses of the righteous is much strength: but the fruits of the ungodly shall perish.
Nhà người công chính là kho tàng quý giá, lợi tức người gian tà đem lại đủ thứ rối ren.
7 The lips of the wise are bound by discretion: but the hearts of the foolish are not safe.
Môi người khôn truyền rao tri thức; lòng người dại thì chẳng được gì.
8 The sacrifices of the ungodly are an abomination to the Lord; but the prayers of them that walk honestly are acceptable with him.
Tế lễ người ác là vật Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng lời người ngay cầu nguyện được Chúa hài lòng.
9 The ways of an ungodly [man] are an abomination to the Lord; but he loves those that follow after righteousness.
Đường người ác bị Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng người theo đường công chính được Chúa yêu thương.
10 The instruction of the simple is known by them that pass by; but they that hate reproofs die disgracefully.
Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn, ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
11 Hell and destruction are manifest to the Lord; how shall not also be the hearts of men? (Sheol h7585)
Âm Phủ và Hỏa Ngục, Chúa Hằng Hữu còn thấy suốt. Huống hồ chi lòng dạ loài người! (Sheol h7585)
12 An uninstructed person will not love those that reprove him; neither will he associate with the wise.
Người nhạo báng không đến gần người khôn, vì sợ phải nghe lời quở trách.
13 When the heart rejoices the countenance is cheerful; but when it is in sorrow, [the countenance] is sad.
Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ; dạ ưu phiền làm héo hắt tâm linh.
14 An upright heart seeks discretion; but the mouth of the uninstructed will experience evils.
Lòng thông sáng đi tìm tri thức, miệng người ngu ăn nói điên rồ.
15 The eyes of the wicked are always looking for evil things; but the good are always quiet.
Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn; lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc liên miên.
16 Better is a small portion with the fear of the Lord, than great treasures without the fear [of the Lord].
Thà ít của mà kính sợ Chúa Hằng Hữu, hơn là có nhiều tài sản mà bối rối cặp theo.
17 Better is an entertainment of herbs with friendliness and kindness, than a feast of calves, with enmity.
Thà một bát rau mà yêu thương nhau, hơn là ăn thịt bò với lòng ganh ghét.
18 A passionate man stirs up strife; but [he that is] slow to anger appeases even a rising one. A man slow to anger will extinguish quarrels; but an ungodly man rather stirs [them] up.
Người nóng tính thường gây xung đột; người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
19 The ways of sluggards are strewn with thorns; but those of the diligent are made smooth.
Đường người biếng nhác như có rào gai ngăn chặn, đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
20 A wise son gladdens [his] father; but a foolish son sneers at his mother.
Con khôn vui lòng cha; con ngu khinh dể mẹ.
21 The ways of a foolish man are void of sense; but a wise man proceeds on his way aright.
Người dại dột cho u mê là hay; nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
22 They that honour not councils put off deliberation; but counsel abides in the hearts of counsellors.
Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế; kế hoạch thành công, nhờ có mưu sĩ tài cao.
23 A bad man will by no means attend to counsel; neither will he say anything seasonable, or good for the common [weal].
Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ; lời đúng lúc quý giá biết bao!
24 The thoughts of the wise are ways of life, that he may turn aside and escape from hell. (Sheol h7585)
Đường sống của người khôn dẫn lên cao; lánh xa âm phủ ở dưới thấp. (Sheol h7585)
25 The Lord pulls down the houses of scorners; but he establishes the border of the widow.
Chúa Hằng Hữu phá nhà người kiêu ngạo, nhưng Ngài giữ vững ranh giới người góa bụa.
26 An unrighteous thought is abomination to the Lord; but the sayings of the pure are held in honour.
Chúa Hằng Hữu ghê tởm mưu gian ác, nhưng lời trong sạch được Chúa hài lòng.
27 A receiver of bribes destroys himself; but he that hates the receiving of bribes is safe. [By alms and by faithful dealings sins are purged away; ] but by the fear of the Lord every one departs from evil.
Người tham lợi đem rối rắm vào nhà, người khước từ hối lộ được sống an vui.
28 The hearts of the righteous meditate faithfulness; but the mouth of the ungodly answers evil things. The ways of righteous men are acceptable with the Lord; and through them even enemies become friends.
Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng; người gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
29 God is far from the ungodly; but he hearkens to the prayers of the righteous. Better are small receipts with righteousness, than abundant fruits with unrighteousness. Let the heart of a man think justly, that his steps may be rightly ordered of God. The eye that sees rightly rejoices the heart; and a good report fattens the bones.
Chúa Hằng Hữu lánh xa người mưu ác, nhưng nghe người công chính cầu xin.
Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ; tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
Ai chịu nghe phê bình xây dựng, sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
32 He that rejects instruction hates himself; but he that mind reproofs loves his soul.
Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình; người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
33 The fear of the Lord is instruction and wisdom; and the highest honour will correspond therewith.
Kính sợ Chúa Hằng Hữu thật là khôn ngoan, đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.
