Proverbs 15
1 Anger slays even wise men; yet a submissive answer turns away wrath: but a grievous word stirs up anger.
Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.
2 The tongue of the wise knows what is good: but the mouth of the foolish tells out evil things.
Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.
3 The eyes of the Lord behold both the evil and the good in every place.
Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.
4 The wholesome tongue is a tree of life, and he that keeps it shall be filled with understanding.
Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.
5 A fool scorns his father's instruction; but he that keeps his commandments is more prudent. In abounding righteousness is great strength: but the ungodly shall utterly perish from the earth.
Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.
6 In the houses of the righteous is much strength: but the fruits of the ungodly shall perish.
W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.
7 The lips of the wise are bound by discretion: but the hearts of the foolish are not safe.
Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.
8 The sacrifices of the ungodly are an abomination to the Lord; but the prayers of them that walk honestly are acceptable with him.
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.
9 The ways of an ungodly [man] are an abomination to the Lord; but he loves those that follow after righteousness.
Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.
10 The instruction of the simple is known by them that pass by; but they that hate reproofs die disgracefully.
Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.
11 Hell and destruction are manifest to the Lord; how shall not also be the hearts of men? (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 An uninstructed person will not love those that reprove him; neither will he associate with the wise.
Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.
13 When the heart rejoices the countenance is cheerful; but when it is in sorrow, [the countenance] is sad.
Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.
14 An upright heart seeks discretion; but the mouth of the uninstructed will experience evils.
Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem
15 The eyes of the wicked are always looking for evil things; but the good are always quiet.
Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.
16 Better is a small portion with the fear of the Lord, than great treasures without the fear [of the Lord].
Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.
17 Better is an entertainment of herbs with friendliness and kindness, than a feast of calves, with enmity.
Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.
18 A passionate man stirs up strife; but [he that is] slow to anger appeases even a rising one. A man slow to anger will extinguish quarrels; but an ungodly man rather stirs [them] up.
Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.
19 The ways of sluggards are strewn with thorns; but those of the diligent are made smooth.
Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.
20 A wise son gladdens [his] father; but a foolish son sneers at his mother.
Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.
21 The ways of a foolish man are void of sense; but a wise man proceeds on his way aright.
Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.
22 They that honour not councils put off deliberation; but counsel abides in the hearts of counsellors.
Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.
23 A bad man will by no means attend to counsel; neither will he say anything seasonable, or good for the common [weal].
Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!
24 The thoughts of the wise are ways of life, that he may turn aside and escape from hell. (Sheol h7585)
Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)
25 The Lord pulls down the houses of scorners; but he establishes the border of the widow.
Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.
26 An unrighteous thought is abomination to the Lord; but the sayings of the pure are held in honour.
Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.
27 A receiver of bribes destroys himself; but he that hates the receiving of bribes is safe. [By alms and by faithful dealings sins are purged away; ] but by the fear of the Lord every one departs from evil.
Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.
28 The hearts of the righteous meditate faithfulness; but the mouth of the ungodly answers evil things. The ways of righteous men are acceptable with the Lord; and through them even enemies become friends.
Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.
29 God is far from the ungodly; but he hearkens to the prayers of the righteous. Better are small receipts with righteousness, than abundant fruits with unrighteousness. Let the heart of a man think justly, that his steps may be rightly ordered of God. The eye that sees rightly rejoices the heart; and a good report fattens the bones.
Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.
Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.
Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.
32 He that rejects instruction hates himself; but he that mind reproofs loves his soul.
Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.
33 The fear of the Lord is instruction and wisdom; and the highest honour will correspond therewith.
Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.
