Job 28
1 For there is a place for the silver, whence it comes, and a place for the gold, whence it is refined.
| زیو کانی هەیە و بۆ زێڕیش شوێنێک هەیە بۆ پاڵاوتنی. |
2 For iron comes out of the earth, and brass is hewn out like stone.
| ئاسن لە خۆڵ دەردەهێنرێت، مسیش لە توانەوەی بەرد. |
3 He has set a bound to darkness, and he searches out every limit: a stone [is] darkness, and the shadow of death.
| مرۆڤ کۆتایی بە تاریکی دەهێنێت؛ لەناو تاریکی سێبەری مەرگ بۆ بەردی کانزایی دوورترین کون و کەلەبەرەکان دەپشکنن. |
4 There is a cutting off the torrent by reason of dust: so they that forget the right way are weakened; they are removed from [amongst] men.
| کانێکی لێدا دوور لە خەڵکی، لە شوێنێکی لەبیرکراو لەلایەن ڕێبوارانەوە؛ شۆڕ کرانەوە و دوور لە خەڵکی جۆلانەیان پێکرا. |
5 [As for] the earth, out of it shall come bread: under it has been turned up as it were fire.
| زەوی ئەوەی کە نانی لێوە دەردەهێنرێت، لە ژێرەوە دەگۆڕدرێت بە چەشنی ئاگر؛ |
6 Her stones are the place of the sapphire: and [her] dust [supplies] man with gold.
| بەردەکانی یاقووتی شینی تێدایە و لە خۆڵەکەیدا زێڕ هەیە. |
7 [There is] a path, the fowl has not known it, neither has the eye of the vulture seen it:
| ڕێگایەک کە مەلە گۆشتخۆرەکان پێی نازانن و چاوی هەڵۆ نایبینێت. |
8 neither have the sons of the proud trodden it, a lion has not passed upon it.
| ئاژەڵە دڕندەکان پێیدا نەڕۆیشتوون، شێر پێیدا تێنەپەڕیوە. |
9 He has stretched forth his hand on the sharp [rock], and turned up mountains by the roots:
| مرۆڤ دەستدرێژی دەکاتە سەر بەرد، بنکەی چیاکان دەردەخات. |
10 and he has interrupted the whirlpools of rivers, and mine eye has seen every precious thing.
| لە تاشەبەردەکان تونێل دەکات؛ چاوەکانی هەموو شتێکی گرانبەها دەبینێت. |
11 And he has laid bare the depths of rivers, and has brought his power to light.
| ئاودزی ڕووبارەکان دەپشکنێت و ئەوەی شاراوەیە دەیخاتە بەر ڕووناکی. |
12 But whence has wisdom been discovered? and what is the place of knowledge?
| بەڵام دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟ |
13 A mortal has not known its way, neither indeed has it been discovered amongst men.
| مرۆڤ نرخەکەی نازانێت و لە خاکی زیندوواندا نادۆزرێتەوە. |
14 The depth said, It is not in me: and the sea said, It is not with me.
| قووڵایی ژێر زەوی دەڵێت: «لەناو مندا نییە،» دەریا دەڵێت: «لەلای من نییە.» |
15 One shall not give fine gold instead of it, neither shall silver be weighed in exchange for it.
| دانایی نە زێڕی بێگەرد لە جیاتی دەدرێت و نە بە زیویش نرخەکەی دەکێشرێت. |
16 Neither shall it be compared with gold of Sophir, with the precious onyx and sapphire.
| نە بە زێڕی ئۆفیر و نە بە بەردی عاشقبەندی گرانبەها و نە بە یاقووتی شین دەکێشرێت. |
17 Gold and crystal shall not be equalled to it, neither shall vessels of gold be its exchange.
| نە زێڕ و نە بلور هاوتایەتی، نە بە دەفرێکی زێڕی بێگەرد دەگۆڕدرێتەوە. |
18 Coral and fine pearl shall not be mentioned: but do you esteem wisdom above the most precious things.
| لە پاڵ ئەودا نە مەرجان و نە یەشب باسیان ناکرێت و نرخی دانایی لە یاقووت بەهادارترە. |
19 The topaz of Ethiopia shall not be equalled to it; it shall not be compared with pure gold.
| یاقووتی زەردی کوش هاوتای نابێت و بە زێڕی بێگەرد ناکێشرێت. |
20 Whence then is wisdom found? and of what kind is the place of understanding?
| ئیتر دانایی لەکوێ دەدۆزرێتەوە و تێگەیشتن لەکوێ نیشتەجێیە؟ |
21 It has escaped the notice of every man, and has been hidden from the birds of the sky.
| لەبەرچاوی هەموو زیندووێک شاراوەیە و لەبەرچاوی باڵندەکانی ئاسمان داپۆشراوە. |
22 Destruction and Death said, We have heard the report of it.
| لەناوچوون و مردن دەڵێن: «بە گوێی خۆمان هەواڵی ئەومان بیست.» |
23 God has well ordered the way of it, and he knows the place of it.
| خودا ڕێگاکەی تێدەگات و ئەو شوێنەکەی پێ دەزانێت. |
24 For he surveys the whole [earth] under heaven, knowing the things in the earth:
| لەبەر ئەوەی ئەو تەماشای ئەوپەڕی زەوی دەکات و هەموو ژێر ئاسمان دەبینێت. |
25 all that he has made; the weight of the winds, the measures of the water.
| کاتێک کێشی بۆ با دروستکرد و ئاوەکانی بە پێوانە پێوا، |
26 When he made [them], thus he saw and numbered them, and made a way for the pealing of the thunder.
| کاتێک بۆ باران یاسای دانا و بۆ دەنگی هەورەتریشقەش ڕێگا، |
27 Then he saw it, and declared it: he prepared it [and] traced it out.
| ئەو کاتە دانایی بینی و باسی کرد، ئامادەی کرد و هەروەها تاقی کردەوە. |
28 And he said to man, Behold, godliness is wisdom: and to abstain from evil is understanding.
| بە مرۆڤی فەرموو: «بێگومان دانایی لە لەخواترسییەوەیە و لە خراپە لادانیش لە تێگەیشتنەوەیە.» |
