Job 28
1 For there is a place for the silver, whence it comes, and a place for the gold, whence it is refined.
Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan.
2 For iron comes out of the earth, and brass is hewn out like stone.
Ginakuha ang puthaw gikan sa yuta; Pulpogon nila ang bato ug tunawon aron mogawas ang tumbaga gikan sa bato.
3 He has set a bound to darkness, and he searches out every limit: a stone [is] darkness, and the shadow of death.
Ang tawo modala ug suga sa ngitngit nga dapit ug magapangita, sa kinalayoan nga kinutoban, ang mga bato sa hilit ug baga nga kangitngit.
4 There is a cutting off the torrent by reason of dust: so they that forget the right way are weakened; they are removed from [amongst] men.
Giablihan niya ang sigpit nga lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, dapit nga wala matultoli ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.
5 [As for] the earth, out of it shall come bread: under it has been turned up as it were fire.
Alang sa yuta, gikan niini ang tinapay, apan ingon nga gibaliktad kini pinaagi sa kalayo.
6 Her stones are the place of the sapphire: and [her] dust [supplies] man with gold.
Sa mga bato niini ang dapit kung asa makita ang safiro, ug ang abog niini adunay bulawan.
7 [There is] a path, the fowl has not known it, neither has the eye of the vulture seen it:
Walay dumadagit nga langgam ang nasayod niini nga dalan, ni wala kini nakita sa mata sa banog.
8 neither have the sons of the proud trodden it, a lion has not passed upon it.
Ang magarbohon nga mga mananap wala nilakaw niini nga dalan, ni ang bangis nga liyon wala nakaagi didto.
9 He has stretched forth his hand on the sharp [rock], and turned up mountains by the roots:
Gigunitan sa tawo ang gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid hangtod sa mga gamot.
10 and he has interrupted the whirlpools of rivers, and mine eye has seen every precious thing.
Nagkalot siyag kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa mga bililhong mga butang didto.
11 And he has laid bare the depths of rivers, and has brought his power to light.
Sampongan niya ang mga tubod aron nga dili kini makaagas; kung unsa ang nakatago didto dalahon niya sa kahayag.
12 But whence has wisdom been discovered? and what is the place of knowledge?
Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
13 A mortal has not known its way, neither indeed has it been discovered amongst men.
Wala nasayod ang tawo sa kantidad niini; ni makita kini sa yuta sa mga buhi.
14 The depth said, It is not in me: and the sea said, It is not with me.
Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'
15 One shall not give fine gold instead of it, neither shall silver be weighed in exchange for it.
Dili kini makuha pinaagi sa bulawan; ni ang plata timbangon aron mahimong makatupong sa kantidad niini.
16 Neither shall it be compared with gold of Sophir, with the precious onyx and sapphire.
Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro.
17 Gold and crystal shall not be equalled to it, neither shall vessels of gold be its exchange.
Ang bulawan ug kristal dili makatupong sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga hinimo sa lunsay nga bulawan.
18 Coral and fine pearl shall not be mentioned: but do you esteem wisdom above the most precious things.
Wala pa naingon ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi.
19 The topaz of Ethiopia shall not be equalled to it; it shall not be compared with pure gold.
Ang topaz sa Ethiopia wala nakatandi niini; ni kini mahimong sama ka bililhon sa lunsay nga bulawan.
20 Whence then is wisdom found? and of what kind is the place of understanding?
Asa man gikan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
21 It has escaped the notice of every man, and has been hidden from the birds of the sky.
Ang kaalam dili makita sa mga mata sa tanang buhing butang ug dili makita sa mga langgam sa kalangitan.
22 Destruction and Death said, We have heard the report of it.
Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'
23 God has well ordered the way of it, and he knows the place of it.
Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nakakita siya niini nga dapit.
24 For he surveys the whole [earth] under heaven, knowing the things in the earth:
Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita ang tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan.
25 all that he has made; the weight of the winds, the measures of the water.
Kaniadto, gihimo niya ang hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.
26 When he made [them], thus he saw and numbered them, and made a way for the pealing of the thunder.
Naghimo siya ug balaod sa mga ulan ug agianan sa kilat ug dalugdog.
27 Then he saw it, and declared it: he prepared it [and] traced it out.
Unya nakita niya ang kaalam ug nagpasayod niini; gipahiluna niya kini, tinuod, ug gisuta niya kini.
28 And he said to man, Behold, godliness is wisdom: and to abstain from evil is understanding.
Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot.”
