Proverbs 6
1 [My] son, if thou become surety for thy friend, thou shalt deliver thine hand to an enemy.
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 For a man's own lips become a strong snare to him, and he is caught with the lips of his own mouth.
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 [My] son, do what I command thee, and deliver thyself; for on thy friend's account thou art come into the power of evil [men]: faint not, but stir up even thy friend for whom thou art become surety.
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber with thine eyelids;
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 that thou mayest deliver thyself as a doe out of the toils, and as a bird out of a snare.
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 Go to the ant, O sluggard; and see, and emulate his ways, and become wiser than he.
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 For whereas he has no husbandry, nor any one to compel him, and is under no master,
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 he prepares food for himself in the summer, and lays by abundant store in harvest. Or go to the bee, and learn how diligent she is, and how earnestly she is engaged in her work; whose labours kings and private men use for health, and she is desired and respected by all: though weak in body, she is advanced by honouring wisdom.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 How long wilt thou lie, O sluggard? and when wilt thou awake out of sleep?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 Thou sleepest a little, and thou restest a little, and thou slumberest a short [time], and thou foldest thine arms over thy breast a little.
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 Then poverty comes upon thee as an evil traveller, and want as a swift courier: but if thou be diligent, thine harvest shall arrive as a fountain, and poverty shall flee away as a bad courier.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 A foolish man and a transgressor goes in ways that are not good.
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 And the same winks with the eye, and makes a sign with his foot, and teaches with the beckonings of his fingers.
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 [His] perverse heart devises evils: at all times such a one causes troubles to a city.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 Therefore his destruction shall come suddenly; overthrow and irretrievable ruin.
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 For he rejoices in all things which God hates, and he is ruined by reason of impurity of soul.
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 The eye of the haughty, a tongue unjust, hands shedding the blood of the just;
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 and a heart devising evil thoughts, and feet hastening to do evil, —[are hateful to God].
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 An unjust witness kindles falsehoods, and brings on quarrels between brethren.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 [My] son, keep the laws of thy father, and reject not the ordinances of thy mother:
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 but bind them upon thy soul continually, and hang them as a chain about thy neck.
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 Whensoever thou walkest, lead this along and let it be with thee; that it may talk with thee when thou wakest.
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 For the commandment of the law is a lamp and a light; a way of life; reproof also and correction:
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 to keep thee continually from a married woman, and from the calumny of a strange tongue.
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 Let not the desire of beauty overcome thee, neither be thou caught by thine eyes, neither be captivated with her eyelids.
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 For the value of a harlot is as much as of one loaf; and a woman hunts for the precious souls of men.
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Shall any one bind fire in his bosom, and not burn his garments?
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 or will any one walk on coals of fire, and not burn his feet?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 So is he that goes in to a married woman; he shall not be held guiltless, neither any one that touches her.
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 It is not to be wondered at if one should be taken stealing, for he steals that when hungry he may satisfy his soul:
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 but if he should be taken, he shall repay sevenfold, and shall deliver himself by giving all his goods.
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 But the adulterer through want of sense procures destruction to his soul.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 He endures both pain and disgrace, and his reproach shall never be wiped off.
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 For the soul of her husband is full of jealousy: he will not spare in the day of vengeance.
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 He will not forego [his] enmity for any ransom: neither will he be reconciled for many gifts.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
