Proverbs 31
1 My words have been spoken by God—the oracular answer of a king, whom his mother instructed.
Te są słowa Lemuela króla, i zebranie mów, któremi go ćwiczyła matka jego.
2 What wilt thou keep, my son, what? the words of God. My firstborn son, I speak to thee: what? son of my womb? what? son of my vows?
Cóż rzekę, synu mój? cóż rzekę, synu żywota mego? i cóż rzekę, synu ślubów moich?
3 Give not thy wealth to women, nor thy mind and living to remorse. Do all things with counsel: drink wine with counsel.
Nie dawaj niewiastom siły twojej, ani dróg twoich tym, którzy do zginienia królów przywodzą.
4 Princes are prone to anger: let them then not drink wine:
Nie królom, o Lemuelu! nie królom należy pić wino, a nie panom bawić się napojem mocnym;
5 lest they drink, and forget wisdom, and be not able to judge the poor rightly.
By snać pijąc nie zapomniał na ustawy, a nie odmienił spraw wszystkich ludzi uciśnionych.
6 Give strong drink to those that are in sorrow, and the wine to drink to those in pain:
Dajcie napój mocny ginącemu, a wino tym, którzy są ducha sfrasowanego.
7 that they may forget their poverty, and may not remember their troubles any more.
Niech się napije, a zapomni ubóstwa swego, a na utrapienie swoje niech więcej nie wspomni.
8 Open thy mouth with the word of God, and judge all fairly.
Otwórz usta swe za niemym w sprawie wszystkich osądzonych na śmierć.
9 Open thy mouth and judge justly, and plead the cause of the poor and weak.
Otwórz usta swe, sądź sprawiedliwie, a podejmij się sprawy ubogiego i nędznego.
10 Who shall find a virtuous woman? for such a one is more valuable than precious stones.
Któż znajdzie niewiastę stateczną, gdyż nad perły daleko większa jest cena jej?
11 The heart of her husband trusts in her: such a one shall stand in no need of fine spoils.
Serce męża jej ufa jej, a na korzyściach schodzić mu nie będzie.
12 For she employs all her living for her husband's good.
Dobrze mu czyni, a nie źle, po wszystkie dni żywota swego.
13 Gathering wool and flax, she makes it serviceable with her hands.
Szuka wełny i lnu, a pracuje ochotnie rękami swemi.
14 She is like a ship trading from a distance: so she procures her livelihood.
Podobna jest okrętom kupieckim; z daleka przywodzi żywność swoję.
15 And she rises by night, and gives food to her household, and [appointed] tasks to her maidens.
I wstaje bardzo rano, a daje pokarm czeladzi swej, a obrok słuszny dziewkom swym.
16 She views a farm, and buys it: and with the fruit of her hands she plants and a possession.
Obmyśla rolę, i ujmuje ją; z zarobku rąk swoich szczepi winnice.
17 She strongly girds her loins, and strengthens her arms for work.
Przepasuje mocą biodra swe, a posila ramiona swoje.
18 And she finds by experience that working is good; and her candle goes not out all night.
Doświadcza, że jest dobra skrzętność jej, a nie gaśnie w nocy pochodnia jej.
19 She reaches forth her arms to needful [works], and applies her hands to the spindle.
Ręce swoje obraca do kądzieli, a palcami swemi trzyma wrzeciono.
20 And she opens her hands to the needy, and reaches out fruit to the poor.
Rękę swą otwiera ubogiemu, a ręce swoje wyciąga ku nędznemu.
21 Her husband is not anxious about those at home when he tarries anywhere abroad: for all her household are clothed.
Nie boi się o czeladź swoję czasu śniegu; albowiem wszystka czeladź jej obłoczy się w szatę dwoistą.
22 She makes for her husband clothes of double texture, and garments for herself of fine linen and scarlet.
Kobierce sobie robi; płótno subtelne i szarłat jest odzieniem jej.
23 And her husband becomes a distinguished [person] in the gates, when he sits in council with the old inhabitants of the land.
Znaczny jest w bramach mąż jej, gdy siedzi między starszymi ziemi.
24 She makes fine linens, and sells girdles to the Chananites: she opens her mouth heedfully and with propriety, and controls her tongue.
Płótno robi, i sprzedaje, także pasy sprzedaje kupcowi.
25 She puts on strength and honour; and rejoices in the last days.
Moc i przystojność jest odzieniem jej; nie frasuje się o czasy przyszłe.
26 But she opens her mouth wisely, and according to law.
Mądrze otwiera usta swe, a nauka miłosierdzia jest na języku jej.
27 The ways of her household are careful, and she eats not the bread of idleness.
Dogląda rządu w domu swym, a chleba próżnując nie je.
28 And [her] kindness to them sets up her children for them, and they grow rich, and her husband praises her.
Powstawszy synowie jej błogosławią jej; także i mąż jej chwali ją,
29 Many daughters have obtained wealth, many have wrought valiantly; but thou hast exceeded, thou hast surpassed all.
Mówiąc: Wiele niewiast grzecznie sobie poczynały; ale je ty przechodzisz wszystkie.
30 Charms are false, and woman's beauty is vain: for it is a wise woman that is blessed, and let her praise the fear the Lord.
Omylna jest wdzięczność, i marna piękność; ale niewiasta, która się Pana boi, ta pochwały godna.
31 Give her of the fruit of her lips; and let her husband be praised in the gates.
Dajcie jej z owocu ręku jej, a niechaj ją chwalą w bramach uczynki jej.
