Proverbs 29
1 A reprover is better than a stiff-necked man: for when the latter is suddenly set on fire, there shall be no remedy.
Człowiek, który na częste karanie zatwardza kark swój, nagle zniszczeje, i nie wskóra.
2 When the righteous are praised, the people will rejoice: but when the ungodly rule, men mourn.
Gdy się rozmnażają sprawiedliwi, weseli się lud; ale gdy panuje bezbożnik, wzdycha lud.
3 When a man loves wisdom, his father rejoices: but he that keeps harlots will waste wealth.
Mąż, który miłuje mądrość, uwesela ojca swego; ale kto chowa nierządnicę, traci majętność.
4 A righteous king establishes a country: but a transgressor destroys [it].
Król sądem ziemię utwierdza; ale mąż, który dary bierze, podwraca ją.
5 He that prepares a net in the way of his own friend, entangles his own feet in it.
Człowiek, który pochlebia przyjacielowi swemu, rozciąga sieć przed nogami jego.
6 A great snare [is spread] for a sinner: but the righteous shall be in joy and gladness.
Występek złego jest mu sidłem; ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
7 A righteous man knows how to judge for the poor: but the ungodly understands not knowledge; and the poor man has not an understanding mind.
Sprawiedliwy wyrozumiewa sprawę nędznych; ale niezbożnik nie ma na to rozumu i umiejętności.
8 Lawless men burn down a city: but wise men turn away wrath.
Mężowie naśmiewcy zawodzą miasto; ale mądrzy odwracają gniew.
9 A wise man shall judge nations: but a worthless man being angry laughs and fears not.
Mąż mądry, wiedzieli spór z mężem głupim, choćby się gniewał, choćby się też śmiał, nie będzie miał pokoju.
10 Bloody men hate a holy [person], but the upright will seek his soul.
Mężowie krwawi nienawidzą uprzejmego; ale uprzejmi staranie wiodą o duszę jego.
11 A fool utters all is mind: but the wise reserves his in part.
Wszystkiego ducha swego wywiera głupi, ale mądry na dalszy czas go zawściąga.
12 When a king hearkens to unjust language, all his subjects are transgressors.
Pana, który rad słucha słów kłamliwych, wszyscy słudzy jego są niepobożni.
13 When the creditor and debtor meet together, the Lord oversees them both.
Ubogi i zdzierca spotkali się; a wszakże obydwóch oczy Pan oświeca.
14 When a king judges the poor in truth, his throne shall be established for a testimony.
Króla, który sądzi uciśnionych według prawdy, stolica jego na wieki utwierdzona będzie.
15 Stripes and reproofs give wisdom: but an erring child disgraces his parents.
Rózga i karność mądrość daje; ale dziecię swawolne zawstydza matkę swoję.
16 When the ungodly abound, sins abound: but when they fall, the righteous are warned.
Gdy się rozmnażają niezbożni, rozmnaża się i przestępstwo; ale sprawiedliwi upadek ich oglądają.
17 Chasten thy son, and he shall give thee rest; and he shall give honour to thy soul.
Karz syna twego, a sprawić odpocznienie, i sposobi rozkosz duszy twojej.
18 There shall be no interpreter to a sinful nation: but he that observes the law is blessed.
Gdy proroctwo ustaje, lud bywa rozproszony; ale kto strzeże zakonu, błogosławiony jest.
19 A stubborn servant will not be reproved by words: for even if he understands, still he will not obey.
Sługa nie bywa słowami naprawiony; bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
20 If thou see a man hasty in [his] words, know that the fool has hope rather than he.
Ujrzysz człowieka skwapliwego w sprawach swoich; ale lepsza jest nadzieja o głupim, niż o nim.
21 He that lives wantonly from a child, shall be a servant, and in the end shall grieve over himself.
Kto w rozkoszy chowa z dzieciństwa sługę swego, na ostatek będzie chciał być za syna.
22 A furious man stirs up strife, and a passionate man digs up sin.
Człowiek gniewliwy wszczyna zwadę, a pierzchliwy wiele grzeszy.
23 Pride brings a man low, but the Lord upholds the humble-minded with honour.
Pycha człowiecza poniża go; ale pokorny w duchu sławy dostępuje.
24 He that shares with a thief, hates his own soul: and if any having heard an oath uttered tell not of it,
Kto spółkuje ze złodziejem, ma w nienawiści duszę swoję; także też kto przeklęstwa słyszy, a nie objawia go.
25 [they] fearing and reverencing men [unreasonably] have been overthrown, but he that trusts in the Lord shall rejoice. Ungodliness causes a man to stumble: but he that trusts in his master shall be safe.
Strach człowieczy stawia sobie sidło; ale kto ma nadzieję w Panu, wywyższony będzie.
26 Many wait on the favour of rulers; but justice comes to a man from the Lord.
Wiele tych, co szukają twarzy panów; aleć od Pana jest sąd każdego.
27 A righteous man is an abomination to an unrighteous man, and the direct way is an abomination to the sinner.
Sprawiedliwym jest mąż niezbożny obrzydliwością; a zasię kto w uprzejmości chodzi, jest niezbożnym obrzydliwością.
