< Proverbs 27 >
1 Boast not of to-morrow; for thou knowest not what the next day shall bring forth.
Ne fanfaronu pri la morgaŭa tago; Ĉar vi ne scias, kion naskos la tago.
2 Let thy neighbour, and not thine own mouth, praise thee; a stranger, and not thine own lips.
Alia vin laŭdu, sed ne via buŝo; Fremdulo, sed ne viaj lipoj.
3 A stone is heavy, and sand cumbersome; but a fool's wrath is heavier than both.
Peza estas ŝtono, kaj sablo estas ŝarĝo; Sed kolero de malsaĝulo estas pli peza ol ambaŭ.
4 Wrath is merciless, and anger sharp: but envy can bear nothing.
Kolero estas kruelaĵo, kaj furiozo estas superakvego; Sed kiu sin tenos kontraŭ envio?
5 Open reproofs are better than secret love.
Pli bona estas riproĉo nekaŝita, Ol amo kaŝita.
6 The wounds of a friend are more to be trusted than the spontaneous kisses of an enemy.
Fidelkoraj estas la batoj de amanto; Sed tro multaj estas la kisoj de malamanto.
7 A full soul scorns honeycombs; but to a hungry soul even bitter things appear sweet.
Sata animo malŝatas mieltavolon, Sed por malsata animo ĉio maldolĉa estas dolĉa.
8 As when a bird flies down from its own nest, so a man is brought into bondage whenever he estranges himself from his own place.
Kiel birdo, kiu forlasis sian neston, Tiel estas homo, kiu forlasis sian lokon.
9 The heart delights in ointments and wines and perfumes: but the soul is broken by calamities.
Oleo kaj odorfumaĵo ĝojigas la koron, Kaj la konsilo de amiko estas dolĉaĵo por la animo.
10 Thine own friend, and thy father's friend, forsake not; and when thou art in distress go not into thy brother's house: better is a friend [that is] near than a brother living far off.
Ne forlasu vian amikon kaj la amikon de via patro, Kaj en la domon de via frato ne iru en la tago de via mizero; Pli bona estas najbaro proksima, ol frato malproksima.
11 Son, be wise, that thy heart may rejoice; and remove thou from thyself reproachful words.
Estu saĝa, mia filo, kaj ĝojigu mian koron; Kaj mi havos kion respondi al mia insultanto.
12 A wise man, when evils are approaching, hides himself; but fools pass on, and will be punished.
Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
13 Take away the man's garment, (for a scorner has passed by) whoever lays waste another's goods.
Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.
14 Whosoever shall bless a friend in the morning with a loud voice, shall seem to differ nothing from one who curses [him].
Kiu frue matene benas sian proksimulon per laŭta voĉo, Tiu estos opiniata malbenanto.
15 On a stormy day drops [of rain] drive a man out of his house; so also does a railing woman [drive a man] out of his own house.
Defluilo en pluva tago Kaj malpacema edzino estas egalaj.
16 The north wind is sharp, but it is called by name propitious.
Kiu ŝin retenas, tiu retenas venton Kaj volas kapti oleon per sia dekstra mano.
17 Iron sharpens iron; and a man sharpens his friend's countenance.
Fero akriĝas per fero, Kaj homon akrigas la rigardo de lia proksimulo.
18 He that plants a fig-tree shall eat the fruits of it: so he that waits on his own master shall be honoured.
Kiu gardas figarbon, tiu manĝos ĝiajn fruktojn; Kaj kiu gardas sian sinjoron, tiu estos honorata.
19 As faces are not like [other] faces, so neither are the thoughts of men.
Kiel en la akvo vizaĝo speguliĝas al vizaĝo, Tiel la koro de homo estas kontraŭ alia koro.
20 Hell and destruction are not filled; so also are the eyes of men insatiable. [He that fixes his eye is an abomination to the Lord; and the uninstructed do not restrain their tongue.] (Sheol )
Ŝeol kaj la abismo neniam satiĝas; Kaj ankaŭ la okuloj de homo neniam satiĝas. (Sheol )
21 Fire is the trial for silver and gold; and a man is tried by the mouth of them that praise him. The heart of the transgressor seeks after mischiefs; but an upright heart seeks knowledge.
Kiel fandujo por arĝento kaj forno por oro, Tiel estas por homo la buŝo de lia laŭdanto.
22 Though thou scourge a fool, disgracing him in the midst of the council, thou wilt [still] in no wise remove his folly from him.
Se vi pistos malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, Lia malsaĝeco de li ne apartiĝos.
23 Do thou thoroughly know the number of thy flock, and pay attention to thine herds.
Bone konu viajn ŝafojn, Atentu viajn brutarojn.
24 For a man [has] not strength and power for ever; neither does he transmit it from generation to generation.
Ĉar riĉeco ne daŭras eterne, Kaj krono ne restas por ĉiuj generacioj.
25 Take care of the herbage in the field, and thou shalt cut grass, and gather the mountain hay;
Aperas herbo, montriĝas verdaĵo, Kaj kolektiĝas kreskaĵoj de la montoj.
26 that thou mayest have [wool of] sheep for clothing: pay attention to the land, that thou mayest have lambs.
Ŝafidoj estas, por vesti vin, Kaj kaproj, por doni al vi la eblon aĉeti kampon.
27 [My] son, thou hast from me words very useful for thy life, and for the life of thy servants.
Estas sufiĉe da kaprina lakto, por nutri vin, por nutri vian domon, Kaj por subteni la vivon de viaj servantinoj.