< Proverbs 19 >
1 The folly of a man spoils his ways: and he blames God in his heart.
Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu estas malicbuŝulo kaj malsaĝulo.
Vivo sen prudento ne estas bona; Kaj kiu tro rapidas, tiu maltrafas la vojon.
Malsaĝeco de homo erarigas lian vojon, Kaj lia koro koleras la Eternulon.
4 Wealth acquires many friends; but the poor is deserted even of the friend he has.
Riĉeco donas multon da amikoj; Sed malriĉulo estas forlasata de sia amiko.
5 A false witness shall not be unpunished, and he that accuses unjustly shall not escape.
Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu ne saviĝos.
6 Many court the favour of kings; but every bad man becomes a reproach to [another] man.
Multaj serĉas favoron de malavarulo; Kaj ĉiu estas amiko de homo, kiu donas donacojn.
7 Every one who hates [his] poor brother shall also be far from friendship. Good understanding will draw near to them that know it, and a sensible man will find it. He that does much harm perfects mischief; and he that used provoking words shall not escape.
Ĉiuj fratoj de malriĉulo lin malamas; Tiom pli malproksimiĝas de li liaj amikoj! Li havas esperon pri vortoj, kiuj ne estos plenumitaj.
8 He that procures wisdom loves himself; and he that keeps wisdom shall find good.
Kiu akiras prudenton, tiu amas sian animon; Kiu gardas saĝon, tiu trovas bonon.
9 A false witness shall not be unpunished; and whosoever shall kindle mischief shall perish by it.
Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu pereos.
10 Delight does not suit a fool, nor [is it seemly] if a servant should begin to rule with haughtiness.
Al malsaĝulo ne konvenas agrablaĵo; Ankoraŭ malpli konvenas al sklavo regi super princoj.
11 A merciful man is long-suffering; and his triumph overtakes transgressors.
Saĝo de homo faras lin pacienca; Kaj gloro por li estas pardoni pekon.
12 The threatening of a king is like the roaring of a lion; but as dew on the grass, so is his favour.
Kiel kriego de leono estas la kolero de reĝo; Kaj lia favoro estas kiel roso sur herbo.
13 A foolish son is a disgrace to his father: vows [paid out] of the hire of a harlot are not pure.
Pereo por sia patro estas malsaĝa filo; Kaj malpacema edzino estas kiel konstanta gutado.
14 Fathers divide house and substance to [their] children: but a wife is suited to a man by the Lord.
Domo kaj havo estas heredataj post gepatroj; Sed saĝa edzino estas de la Eternulo.
15 Cowardice possesses the effeminate [man]; and the soul of the sluggard shall hunger.
Mallaboremeco enigas en profundan dormon, Kaj animo maldiligenta suferos malsaton.
16 He that keeps the commandment keeps his own soul; but he that despises his ways shall perish.
Kiu konservas moralordonon, tiu konservas sian animon; Sed kiu ne atentas Lian vojon, tiu mortos.
17 He that has pity on the poor lends to the Lord; and he will recompense to him according to his gift.
Kiu kompatas malriĉulon, tiu pruntedonas al la Eternulo, Kaj Tiu redonos al li por lia bonfaro.
18 Chasten thy son, for so he shall be hopeful; and be not exalted in thy soul to haughtiness.
Punu vian filon, dum ekzistas espero, Sed via koro ne deziru lian pereon.
19 A malicious man shall be severely punished, and if he commit injury, he shall also lose his life.
Koleranto devas esti punata; Ĉar se vi lin indulgos, li fariĝos ankoraŭ pli kolerema.
20 Hear, son, the instruction of thy father, that thou mayest be wise at thy latter end.
Aŭskultu konsilon kaj akceptu admonon, Por ke vi poste estu saĝa.
21 [There are] many thoughts in a man's heart; but the counsel of the Lord abides for ever.
Multaj estas la intencoj en la koro de homo, Sed la decido de la Eternulo restas fortike.
22 Mercy is a fruit to a man: and a poor man is better than a rich liar.
Ornamo estas por la homo lia bonfaro; Kaj pli bona estas malriĉulo, ol homo mensogema.
23 The fear of the Lord is life to a man: and he shall lodge without fear in places where knowledge is not seen.
Timo antaŭ la Eternulo kondukas al vivo, Al sateco, kaj al evito de malbono.
24 He that unjustly hides his hands in his bosom, will not even [bring] them up to his mouth.
Mallaboremulo metas sian manon en la poton, Kaj eĉ al sia buŝo li ĝin ne relevas.
25 When a pestilent character is scourged, a simple man is made wiser: and if thou reprove a wise man, he will understand discretion.
Se vi batos blasfemanton, sensciulo fariĝos atenta; Se oni punas saĝulon, li komprenas la instruon.
26 He that dishonours his father, and drives away his mother, shall be disgraced and shall be exposed to reproach.
Kiu ruinigas patron kaj forpelas patrinon, Tiu estas filo hontinda kaj malbeninda.
27 A son who ceases to attend to the instruction of a father will cherish evil designs.
Ĉesu, mia filo, aŭskulti admonon Kaj tamen dekliniĝi de la vortoj de la instruo.
28 He that becomes surety for a foolish child will despise the ordinance: and the mouth of ungodly men shall drink down judgment.
Fripona atestanto mokas juĝon; Kaj la buŝo de malvirtuloj englutas maljustaĵon.
29 Scourges are preparing for the intemperate, and punishments likewise for fools.
La blasfemantojn atendas punoj, Kaj batoj la dorson de malsaĝuloj.