Proverbs 17
1 Better a bit of dry bread in peace, than a house full of feasting and violent behaviour.
Қурбанлиқ гөшлиригә толған җедәллик өйдин, Бир чишләм қуруқ нан йәп, көңүл течлиқта болған әвзәл.
2 A servant who does wisely will have rule over a son causing shame, and will have his part in the heritage among brothers.
Хизмәткар чевәр болса, ғоҗисиниң номуста қойғучи оғлини башқурар; Кәлгүсидә у ғоҗиниң оғли қатарида туруп униң мирасни тәқсим қилар.
3 The heating-pot is for silver and the oven-fire for gold, but the Lord is the tester of hearts.
Сапал қазан күмүчни тавлар, чанақ алтунни тавлар, Бирақ адәмниң қәлбини Пәрвәрдигар синар.
4 A wrongdoer gives attention to evil lips, and a man of deceit gives ear to a damaging tongue.
Қәбиһ киши яман сөзләргә ишинәр; Ялғанчи питничиләрниң сөзигә қулақ салар.
5 Whoever makes sport of the poor puts shame on his Maker; and he who is glad because of trouble will not go free from punishment.
Мискинләрни мәсқирә қилғучи, өзини Яратқучини һақарәтлигүчидур; Башқиларниң бәхитсизлигидин хошал болған киши җазасиз қалмас.
6 Children's children are the crown of old men, and the glory of children is their fathers.
Қериларниң нәврилири уларниң таҗидур; Пәрзәнтләрниң пәхри уларниң атилиридур.
7 Fair words are not to be looked for from a foolish man, much less are false lips in a ruler.
Ахмақ яришиқ гәп қилса униңға ярашмас; Мөтивәр ялған сөзлисә униңға техиму ярашмас.
8 An offering of money is like a stone of great price in the eyes of him who has it: wherever he goes, he does well.
Пара — уни бәргүчиниң нәзиридә есил бир гөһәрдур; Гоя уни нәгила ишләтсә мувәппәқийәткә еришидиғандәк.
9 He who keeps a sin covered is looking for love; but he who keeps on talking of a thing makes division between friends.
Башқиларниң хаталиқини йопутуп кәчүргән киши меһир-муһәббәтни көзләр; Кона хаманни сориған киши йеқин достларни дүшмән қилар.
10 A word of protest goes deeper into one who has sense than a hundred blows into a foolish man.
Ақиланигә сиңгән бир еғиз тәнбиһ, Ахмаққа урулған йүз дәрридин үнүмлүктур.
11 An uncontrolled man is only looking for trouble, so a cruel servant will be sent against him.
Яманлар пәқәт асийлиқни көзләр; Уни җазалашқа рәһимсиз бир әлчи әвәтиләр.
12 It is better to come face to face with a bear whose young ones have been taken away than with a foolish man acting foolishly.
Әхмиқанә иш қиливатқан надан кишигә учрап қалғандин көрә, Балилиридин айрилған ейиққа йолуғуп қалған яхши.
13 If anyone gives back evil for good, evil will never go away from his house.
Кимки яхшилиққа яманлиқ қилса, Ишигидин балайиқаза нери кәтмәс.
14 The start of fighting is like the letting out of water: so give up before it comes to blows.
Җедәлниң башлиниши тосмини су елип кәткәнгә охшайду; Шуңа җедәл партлаштин авал талаш-тартиштин қол үзгин.
15 He who gives a decision for the evil-doer and he who gives a decision against the upright, are equally disgusting to the Lord.
Яманни ақлиған, Һәққанийға қара чаплиған, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
16 How will money in the hand of the foolish get him wisdom, seeing that he has no sense?
Ахмақниң көңли даналиқни әтиварлимиса, Қандақму униң қолида даналиқни сетивалғидәк пули болсун?
17 A friend is loving at all times, and becomes a brother in times of trouble.
[Һәқиқий] дост һәрдайим саңа муһәббәт көрситәр, [Һәқиқий] қериндаш яман күнүң үчүн ярдәмгә дунияға кәлгәндур.
18 A man without sense gives his hand in an agreement, and makes himself responsible before his neighbour.
Әқилсиз киши қол берип, Йеқини үчүн кепил болиду.
19 The lover of fighting is a lover of sin: he who makes high his doorway is looking for destruction.
Җедәлгә амрақ гунаға амрақтур; Босуғини егиз қилған һалакәтни издәр.
20 Nothing good comes to him whose heart is fixed on evil purposes: and he who has an evil tongue will come to trouble.
Нийити бузулған яхшилиқ көрмәс; Тилида һәқ-наһәқни астин-үстүн қилғучи балаға йолуқар.
21 He who has an unwise son gets sorrow for himself, and the father of a foolish son has no joy.
Бала ахмақ болса, ата ғәм-қайғуға патар; Һамақәтниң атиси хушаллиқ көрмәс.
22 A glad heart makes a healthy body, but a crushed spirit makes the bones dry.
Шат көңүл шипалиқ доридәк тәнгә давадур; Сунуқ роһ-дил адәмниң илигини қурутар.
23 A sinner takes an offering out of his robe, to get a decision for himself in a cause.
Чирик адәм йәң ичидә парини қобул қилар; У адаләтниң йолини бурмилар.
24 Wisdom is before the face of him who has sense; but the eyes of the foolish are on the ends of the earth.
Даналиқ йорутулған кишиниң көз алдида турар; Бирақ әқилсизниң көзи хиялкәшлик қилип қутупта жүрәр.
25 A foolish son is a grief to his father, and bitter pain to her who gave him birth.
Галваң бала атини азапға салар; Уни туққучиниңму дәрди болар.
26 To give punishment to the upright is not good, or to give blows to the noble for their righteousness.
Һәққанийларға җәриманә қоюшқа қәтъий болмас; Әмирләрни адаләтни қоллиғини үчүн думбалашқа болмас.
27 He who has knowledge says little: and he who has a calm spirit is a man of good sense.
Билими бар киши кам сөзлүк болар; Йорутулған адәм қалтис еғир-бесиқ болар.
28 Even the foolish man, when he keeps quiet, is taken to be wise: when his lips are shut he is credited with good sense.
Һәтта ахмақму аз сөзлисә дана һесаплинар; Тилини тизгинлигән киши данишмән санилар.
