Proverbs 17
1 Better a bit of dry bread in peace, than a house full of feasting and violent behaviour.
Maigi ang isang tuyong subo at may katahimikan, kay sa bahay na may laging pistahan na may kaalitan.
2 A servant who does wisely will have rule over a son causing shame, and will have his part in the heritage among brothers.
Ang lingkod na gumagawang may kapantasan ay nagpupuno sa anak na nakahihiya, at siya'y makakabahagi sa mana ng magkakapatid.
3 The heating-pot is for silver and the oven-fire for gold, but the Lord is the tester of hearts.
Ang dalisayan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto: nguni't sinusubok ng Panginoon ang mga puso.
4 A wrongdoer gives attention to evil lips, and a man of deceit gives ear to a damaging tongue.
Ang manggagawa ng kasamaan ay nakikinig sa masasamang labi; at ang sinungaling ay nakikinig sa masamang dila.
5 Whoever makes sport of the poor puts shame on his Maker; and he who is glad because of trouble will not go free from punishment.
Sinomang tumutuya sa dukha ay dumudusta sa Maylalang sa kaniya: at ang natutuwa sa kasakunaan ay walang pagsalang parurusahan.
6 Children's children are the crown of old men, and the glory of children is their fathers.
Ang mga anak ng mga anak ay putong ng mga matatandang tao; at ang kaluwalhatian ng mga anak ay ang kanilang mga magulang.
7 Fair words are not to be looked for from a foolish man, much less are false lips in a ruler.
Ang marilag na pananalita ay hindi nagiging mabuti sa mangmang: lalo na ang magdarayang mga labi, sa isang pangulo.
8 An offering of money is like a stone of great price in the eyes of him who has it: wherever he goes, he does well.
Ang suhol ay parang mahalagang bato sa mga mata ng nagtatamo: saan man pumihit ay gumiginhawa.
9 He who keeps a sin covered is looking for love; but he who keeps on talking of a thing makes division between friends.
Ang nagtatakip ng pagsalangsang ay humahanap ng pagibig: nguni't ang nagdadadaldal tungkol sa anoman ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
10 A word of protest goes deeper into one who has sense than a hundred blows into a foolish man.
Ang saway ay nanasok na taimtim sa isang naguunawa, kay sa isang daang hampas sa mangmang.
11 An uncontrolled man is only looking for trouble, so a cruel servant will be sent against him.
Ang hinahanap lamang ng masamang tao ay panghihimagsik; kaya't isang mabagsik na sugo ay susuguin laban sa kaniya.
12 It is better to come face to face with a bear whose young ones have been taken away than with a foolish man acting foolishly.
Masalubong ang tao ng oso na nanakawan ng kaniyang mga anak, maigi kay sa mangmang sa kaniyang kamangmangan.
13 If anyone gives back evil for good, evil will never go away from his house.
Sinomang gumaganti ng kasamaan sa mabuti, kasamaan ay hindi hihiwalay sa kaniyang bahay.
14 The start of fighting is like the letting out of water: so give up before it comes to blows.
Ang pasimula ng pagkakaalit ay gaya ng pagbuga ng tubig: kaya't iwan ninyo ang pagtatalo, bago maginit sa pagkakaalit.
15 He who gives a decision for the evil-doer and he who gives a decision against the upright, are equally disgusting to the Lord.
Siya na umaaring ganap sa masama, at siya na nagpaparusa sa matuwid, kapuwa sila kasuklamsuklam sa Panginoon.
16 How will money in the hand of the foolish get him wisdom, seeing that he has no sense?
Bakit may halaga sa kamay ng mangmang upang ibili ng karunungan, gayong wala siyang pagkaunawa?
17 A friend is loving at all times, and becomes a brother in times of trouble.
Ang kaibigan ay umiibig sa lahat ng panahon, at ang kapatid ay ipinanganak na ukol sa kasakunaan.
18 A man without sense gives his hand in an agreement, and makes himself responsible before his neighbour.
Ang taong walang unawa ay nakikikamay, at nagiging mananagot sa harapan ng kaniyang kapuwa.
19 The lover of fighting is a lover of sin: he who makes high his doorway is looking for destruction.
Ang umiibig sa pagsalangsang ay umiibig sa pagkakaalit: ang nagtataas ng kaniyang pintuan ay humahanap ng kapahamakan.
20 Nothing good comes to him whose heart is fixed on evil purposes: and he who has an evil tongue will come to trouble.
Siyang may magdarayang puso ay hindi nakakasumpong ng mabuti: at siyang may suwail na dila ay nahuhulog sa karalitaan.
21 He who has an unwise son gets sorrow for himself, and the father of a foolish son has no joy.
Ang nanganganak ng mangmang ay sa kaniyang kapanglawan: at ang ama ng mangmang ay walang kagalakan.
22 A glad heart makes a healthy body, but a crushed spirit makes the bones dry.
Ang masayang puso ay mabuting kagamutan: nguni't ang bagbag na diwa ay tumutuyo ng mga buto.
23 A sinner takes an offering out of his robe, to get a decision for himself in a cause.
Ang masama ay tumatanggap ng suhol mula sa sinapupunan, upang ipahamak ang daan ng kahatulan.
24 Wisdom is before the face of him who has sense; but the eyes of the foolish are on the ends of the earth.
Karunungan ay nasa harap ng mukha ng naguunawa: nguni't ang mga mata ng mangmang ay nasa mga wakas ng lupa.
25 A foolish son is a grief to his father, and bitter pain to her who gave him birth.
Ang mangmang na anak ay hirap sa kaniyang ama, at kapaitan sa nanganak sa kaniya.
26 To give punishment to the upright is not good, or to give blows to the noble for their righteousness.
Parusahan naman ang matuwid ay hindi mabuti, ni saktan man ang mahal na tao dahil sa kanilang katuwiran.
27 He who has knowledge says little: and he who has a calm spirit is a man of good sense.
Siyang nagtitipid ng kaniyang mga salita ay may kaalaman: at siyang may diwang malamig ay taong naguunawa.
28 Even the foolish man, when he keeps quiet, is taken to be wise: when his lips are shut he is credited with good sense.
Ang mangmang man, pagka siya'y tumatahimik, ay nabibilang na pantas: pagka kaniyang tinitikom ang kaniyang mga labi, ay inaari siyang mabait.
