< Proverbs 15 >
1 By a soft answer wrath is turned away, but a bitter word is a cause of angry feelings.
Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
2 Knowledge is dropping from the tongue of the wise; but from the mouth of the foolish comes a stream of foolish words.
Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
3 The eyes of the Lord are in every place, keeping watch on the evil and the good.
Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
4 A comforting tongue is a tree of life, but a twisted tongue is a crushing of the spirit.
Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
5 A foolish man puts no value on his father's training; but he who has respect for teaching has good sense.
Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
6 In the house of the upright man there is a great store of wealth; but in the profits of the sinner there is trouble.
Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
7 The lips of the wise keep knowledge, but the heart of the foolish man is not right.
Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
8 The offering of the evil-doer is disgusting to the Lord, but the prayer of the upright man is his delight.
Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
9 The way of the evil-doer is disgusting to the Lord, but he who goes after righteousness is dear to him.
Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
10 There is bitter punishment for him who is turned from the way; and death will be the fate of the hater of teaching.
Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
11 Before the Lord are the underworld and destruction: how much more, then, the hearts of the children of men! (Sheol )
Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol )
12 The hater of authority has no love for teaching: he will not go to the wise.
Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
13 A glad heart makes a shining face, but by the sorrow of the heart the spirit is broken.
Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
14 The heart of the man of good sense goes in search of knowledge, but foolish things are the food of the unwise.
Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
15 All the days of the troubled are evil; but he whose heart is glad has an unending feast.
Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
16 Better is a little with the fear of the Lord, than great wealth together with trouble.
Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
17 Better is a simple meal where love is, than a fat ox and hate with it.
Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
18 An angry man makes men come to blows, but he who is slow to get angry puts an end to fighting.
Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
19 Thorns are round the way of the hater of work; but the road of the hard worker becomes a highway.
Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
20 A wise son makes a glad father, but a foolish man has no respect for his mother.
Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
21 Foolish behaviour is joy to the unwise; but a man of good sense makes his way straight.
Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
22 Where there are no wise suggestions, purposes come to nothing; but by a number of wise guides they are made certain.
Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
23 A man has joy in the answer of his mouth: and a word at the right time, how good it is!
Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
24 Acting wisely is the way of life, guiding a man away from the underworld. (Sheol )
Һаятлиқ йоли әқиллиқ кишини жуқуриға башлайдуки, Уни чоңқур тәһтисарадин қутқузар. (Sheol )
25 The house of the man of pride will be uprooted by the Lord, but he will make safe the heritage of the widow.
Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
26 Evil designs are disgusting to the Lord, but the words of the clean-hearted are pleasing.
Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
27 He whose desires are fixed on profit is a cause of trouble to his family; but he who has no desire for offerings will have life.
Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
28 The heart of the upright gives thought to his answer; but from the mouth of the evil-doer comes a stream of evil things.
Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
29 The Lord is far from sinners, but his ear is open to the prayer of the upright.
Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
30 The light of the eyes is a joy to the heart, and good news makes the bones fat.
Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
31 The man whose ear is open to the teaching of life will have his place among the wise.
Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
32 He who will not be controlled by training has no respect for his soul, but he who gives ear to teaching will get wisdom.
Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
33 The fear of the Lord is the teaching of wisdom; and a low opinion of oneself goes before honour.
Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.