Proverbs 10

1 A wise son makes a glad father, but a foolish son is a sorrow to his mother.

امثال سلیمان: پسر عاقل پدرش را شاد می‌سازد، اما پسر نادان باعث غم مادرش می‌گردد.

2 Wealth which comes from sin is of no profit, but righteousness gives salvation from death.

ثروتی که از راه نادرست به دست آمده باشد نفعی به انسان نمی‌رساند، اما درستکاری به او سعادت دائمی می‌بخشد.

3 The Lord will not let the upright be in need of food, but he puts far from him the desire of the evil-doers.

خداوند نمی‌گذارد مرد درستکار گرسنگی بکشد و یا مرد شریر به آرزوی خود برسد.

4 He who is slow in his work becomes poor, but the hand of the ready worker gets in wealth.

آدمهای تنبل، فقیر می‌شوند، ولی اشخاص کوشا ثروتمند می‌گردند.

5 He who in summer gets together his store is a son who does wisely; but he who takes his rest when the grain is being cut is a son causing shame.

کسی که به موقع محصول خود را برداشت می‌کند عاقل است، اما کسی که موقع برداشت محصول می‌خوابد مایهٔ ننگ است.

6 Blessings are on the head of the upright, but the face of sinners will be covered with sorrow.

بر سر درستکاران برکت‌هاست، اما وجود بدکاران از ظلم و لعنت پوشیده است.

7 The memory of the upright is a blessing, but the name of the evil-doer will be turned to dust.

نیکان خاطرهٔ خوبی از خود باقی می‌گذارند، اما نام بدکاران به فراموشی سپرده می‌شود.

8 The wise-hearted man will let himself be ruled, but the man whose talk is foolish will have a fall.

شخص عاقل پند و اندرز را می‌پذیرد، اما نادان یاوه‌گو هلاک می‌شود.

9 He whose ways are upright will go safely, but he whose ways are twisted will be made low.

قدمهای شخص درستکار ثابت و استوار است، ولی شخص کجرو عاقبت می‌لغزد و می‌افتد.

10 He who makes signs with his eyes is a cause of trouble, but he who makes a man see his errors is a cause of peace.

آن که با نیت بد چشمک می‌زند سبب رنجش می‌شود، اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

11 The mouth of the upright man is a fountain of life, but the mouth of the evil-doer is a bitter cup.

دهان درستکاران چشمهٔ حیات است، اما دهان شخص بدکار پر از نفرین می‌باشد.

12 Hate is a cause of violent acts, but all errors are covered up by love.

کینه و نفرت باعث نزاع می‌شود، اما محبت گناه دیگران را می‌بخشد.

13 In the lips of him who has knowledge wisdom is seen; but a rod is ready for the back of him who is without sense.

اشخاص دانا به خاطر سخنان حکیمانه‌شان مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما اشخاص نادان چوب حماقت خود را می‌خورند.

14 Knowledge is stored up by the wise, but the mouth of the foolish man is a destruction which is near.

در دهان شخص دانا سخنان سنجیده یافت می‌شود، اما آدم نادان نسنجیده سخن می‌گوید و خرابی به بار می‌آورد.

15 The property of the man of wealth is his strong town: the poor man's need is his destruction.

ثروت شخص ثروتمند قلعۀ اوست، اما بینوایی شخص فقیر او را از پای درمی‌آورد.

16 The work of the upright gives life: the increase of the evil-doer is a cause of sin.

درآمد شخص درستکار به زندگی او رونق می‌بخشد، اما شخص بدکار درآمد خود را در راههای گناه‌آلود بر باد می‌دهد.

17 He who takes note of teaching is a way of life, but he who gives up training is a cause of error.

کسی که تأدیب را می‌پذیرد در راه حیات گام برمی‌دارد، اما کسی که نمی‌خواهد اصلاح گردد، به گمراهی کشیده می‌شود.

18 Hate is covered up by the lips of the upright man, but he who lets out evil about another is foolish.

کسی که کینه‌اش را پنهان می‌کند آدم نادرستی است. شخصی که شایعات بی‌اساس را پخش می‌کند نادان است.

19 Where there is much talk there will be no end to sin, but he who keeps his mouth shut does wisely.

پرحرفی، انسان را به سوی گناه می‌کشاند. عاقل کسی است که زبانش را مهار کند.

20 The tongue of the upright man is like tested silver: the heart of the evil-doer is of little value.

سخنان عادلان مانند نقره گرانبهاست، اما سخنان بدکاران هیچ ارزشی ندارد.

21 The lips of the upright man give food to men, but the foolish come to death for need of sense.

سخنان خوب عادلان، دیگران را احیا می‌کند، اما حماقت نادانان باعث مرگ خودشان می‌شود.

22 The blessing of the Lord gives wealth: hard work makes it no greater.

برکت خداوند انسان را ثروتمند می‌سازد بدون اینکه زحمتی برای وی به بار آورد.

23 It is sport to the foolish man to do evil, but the man of good sense takes delight in wisdom.

آدم نادان از عمل بد لذت می‌برد و شخص دانا از حکمت.

24 The thing feared by the evil-doer will come to him, but the upright man will get his desire.

آنچه بدکاران از آن می‌ترسند بر سرشان می‌آید، اما نیکان به آرزوی خود می‌رسند.

25 When the storm-wind is past, the sinner is seen no longer, but the upright man is safe for ever.

بلا و مصیبت چون گردباد از راه می‌رسد و بدکاران را با خود می‌برد، اما شخص درستکار مانند صخره، پا برجا می‌ماند.

26 Like acid drink to the teeth and as smoke to the eyes, so is the hater of work to those who send him.

هرگز از آدم تنبل نخواه برای تو کاری انجام دهد؛ او مثل دودی است که به چشم می‌رود و مانند سرکه‌ای است که دندان را کند می‌کند.

27 The fear of the Lord gives long life, but the years of the evil-doer will be cut short.

خداترسی سالهای عمر انسان را زیاد می‌کند، اما شرارت از عمر او می‌کاهد.

28 The hope of the upright man will give joy, but the waiting of the evil-doer will have its end in sorrow.

امید درستکاران به شادی می‌انجامد، اما امید بدکاران بر باد می‌رود.

29 The way of the Lord is a strong tower for the upright man, but destruction to the workers of evil.

خدا برای نیکان قلعه‌ای محافظ است، اما او بدان را هلاک خواهد کرد.

30 The upright man will never be moved, but evil-doers will not have a safe resting-place in the land.

درستکاران همیشه از امنیت برخوردار خواهند بود، اما بدکاران بر زمین، زنده نخواهند ماند.

31 The mouth of the upright man is budding with wisdom, but the twisted tongue will be cut off.

از دهان درستکاران غنچه‌های حکمت می‌شکفد، اما زبان دروغگویان از ریشه کنده خواهد شد.

32 The lips of the upright man have knowledge of what is pleasing, but twisted are the mouths of evil-doers.

عادلان همیشه سخنان خوشایند بر زبان می‌آورند، اما دهان بدکاران از سخنان نیشدار پر است.