Luke 14
1 And it came about that when he went into the house of one of the chief Pharisees on the Sabbath, to have a meal, they were watching him.
୧ମୁସିଙ୍ଗ୍ ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ୟୀଶୁ ଫାରୁଶୀକଆଃ ମିଆଁଦ୍ ଆଗୁଆଇରାଃ ଅଡ଼ାଃରେ ହଲଙ୍ଗ୍ ଜଜମ୍ନାଙ୍ଗ୍ ସେନଃୟାନାଏ ଆଡଃ ଇନିଃକେ ଲଡଇତାନ୍କ ତାଇକେନା ।
2 And a certain man was there who had a disease.
୨ନେଲେପେ, ମିଆଁଦ୍ କାଟା ତିଃଇ ମଁଃ'ତାନ୍ ହଡ଼ ଇନିୟାଃ ଆୟାର୍ତେ ହିଜୁଃୟାନାଏ ।
3 And Jesus, answering, said to the scribes and Pharisees, Is it right to make people well on the Sabbath or not?
୩ୟୀଶୁ “ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ବୁଗି ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ ଚି କା” ମେନ୍ତେ ଆଇନ୍ ଇତୁକ ଆଡଃ ଫାରୁଶୀକକେ କୁଲିକେଦ୍କଆଏ । ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ହାପାୟାନାକ ।
4 But they said nothing. And he made him well and sent him away.
୪ଆଡଃ ୟୀଶୁ ଏନ୍ ହଡ଼କେ ସାବ୍ତାନ୍ଲଃ ବୁଗିକିୟାଏ ଆଡଃ କୁଲ୍କିୟାଏ ।
5 And he said to them, Which of you, whose ox or ass has got into a water-hole, will not straight away get him out on the Sabbath?
୫ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ କାଜିରୁହାଡ଼ାଦ୍କଆ, “ଆପେକଏତେ ଜେତାଏରାଃ ହନ୍କଡ଼ା ଚାଏ ଉରିଃକ୍ କୁଆଁରେ ଉୟୁଃକରେ ଚିୟାଃ ଇନିଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଗି ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ କାଏ ଅଡଙ୍ଗ୍ଇଁୟା?”
6 And they had no answer to that question.
୬ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ନେ ସବେନ୍ କାଜିନାଙ୍ଗ୍ ଇନିଃକେ କାକ କାଜିରୁହାଡ଼୍ ଦାଡ଼ିୟାନା ।
7 And he gave teaching in the form of a story to the guests who came to the feast, when he saw how they took the best seats; saying to them,
୭ୟୀଶୁ କେଡ଼ାକାନ୍ ହଡ଼କକେ ଚେତାନ୍ଠାୟାଦ୍ ସାଲାତାନ୍ ନେଲ୍କେଦ୍ତେ, ନେ ଜନ୍କା କାଜି ଇନ୍କୁକେ କାଜିକେଦ୍କଆ,
8 When you get a request to come to a feast, do not take the best seat, for a more important man than you may be coming,
୮“ଜେତାଏ ହଡ଼ ଆଣ୍ଦି ଜମେୟାଁଃରେ କେଡ଼ାମେରେଦ ଚେତାନ୍ ଠାୟାଦ୍ରେ ଆଲ୍ମେ ଦୁବାଃ, ଇଦୁ ଇନିଃ ଆମାଃଏତେ ଆଦ୍କା ମାଇନାନ୍ ହଡ଼କେ କେଡ଼ାକାଇୟାଏ ।
9 And then the giver of the feast will come to you and say, Give your place to this man; and you, with shame, will have to take the lowest seat.
୯ଆମ୍ ଆଡଃ ଇନିଃକେ କେଡ଼ାକେଦ୍ମେନିଃ ହିଜୁଃଲେନ୍ତେ, ‘ମାର୍ ନେ ଠାୟାଦ୍ରେ ନେ ହଡ଼କେ ଦୁବ୍ଇଚିମେଁ’ ମେତାମେଁୟାଏ, ଏନ୍ତେ ଆମ୍ ଗିହୁଃୟାନ୍ତେ ସବେନ୍ଏତେ ଲାତାର୍ ଠାୟାଦ୍ରେମ୍ ଦୁବାଃ ।
10 But when you come, go and take the lowest seat, so that when the giver of the feast comes, he may say to you, Friend, come up higher; and then you will have honour in the eyes of all the others who are there.
୧୦ମେନ୍ଦ ଆମ୍ କେଡ଼ାଅଃରେ କେଡ଼ାକାଦ୍ମେନିଃ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ, ‘ଏ ଗାତି ଚେତାନ୍ରେ ଦୁବ୍ମେଁ’ ମେତାମେଁକାଏ ମେନ୍ତେ ସବେନାଃଏତେ ଲାତାର୍ ଠାୟାଦ୍ରେ ସେନ୍କେଦ୍ତେ ଦୁବ୍ମେଁ, ଏନ୍ତେ ଆମାଃଲଃ ଜଜମ୍ ଦୁବାକାନ୍କଆଃ ଆୟାର୍ରେମ୍ ମାଇନଃଆ ।
11 For every man who gives himself a high place will be put down, but he who takes a low place will be lifted up.
୧୧ଜେତାଏ ମାରାଙ୍ଗ୍ୟେଁନ୍ନିଃଦ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଁଃଆଏ ଆଡଃ ଜେତାଏ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଃଁନିଃଦ ମାରାଙ୍ଗ୍ଆଁଃଏ ।”
12 And he said to the master of the house, When you give a feast, do not send for your friends and your brothers and your family or your neighbours who have wealth, for they may give a feast for you, and so you will get a reward.
୧୨ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କେଡ଼ାକେନ୍ନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, “ଆମ୍ ସିଙ୍ଗିରେୟା ଚାଏ ଆୟୁବ୍ରେୟାଃ ଜମେୟାଃ ବାଇରେଦ, ଆମାଃ ଗାତିକକେ ଚି ହାଗାକକେ ଚି କୁପୁଲ୍କକେ ଚି ହପର୍ଜାପାଃରେନ୍ କିସାଁଣ୍କକେ ଆଲମ୍ କେଡ଼ାକଆ, କା'ରେଦ ଇନ୍କୁ କେଡ଼ାରୁହାଡ଼୍ମେଁୟାକ ଆଡଃ ନେଆଁଁଗି ଆମାଃ ଜ ନାମଃଆ ।
13 But when you give a feast, send for the poor and the blind and those who are broken in body:
୧୩ମେନ୍ଦ ଆମ୍ ମାରାଙ୍ଗ୍ ଜମେୟାଁଃମ୍ ବାଇରେଦ, ରେଙ୍ଗେଃକକେ, ଟୁଣ୍ଟାକକେ, କେପାକକେ ଆଡଃ କାଣାଁକାନ୍କକେ କେଡ଼ାକମେ,
14 And you will have a blessing, because they will not be able to give you any payment, and you will get your reward when the upright come back from the dead.
୧୪ଆଡଃ ଆମ୍ ଧାଇନଃଆମ୍, ଇନ୍କୁଦ କାକ ଏମ୍ରୁହାଡ଼୍ ଦାଡ଼ିୟାମେଁୟା ମେନ୍ଦ ଧାର୍ମାନ୍କଆଃ ଜୀଉବିନିରିଦ୍ରେ ଜ ନାମେୟାମ୍ ।”
15 And, hearing these words, one of those who were at table with him said to him, Happy is the man who will be a guest in the kingdom of God.
୧୫ୟୀଶୁଲଃ ଦୁବାକାନ୍କଏତେ ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ ନେ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦା, ଇନିଃ ୟୀଶୁକେ କାଜିକିୟାଏ, “ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ଜମେନିଃ ସୁକୁତାନ୍ଗିୟାଏ ।”
16 And he said to them, A certain man gave a great feast, and sent word of it to a number of people.
୧୬ୟୀଶୁ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, “ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ ମାରାଙ୍ଗ୍ ଜମେୟାଃଁ ବାଇକେଦାଏ ଆଡଃ ପୁରାଃଗି ହଡ଼କକେ କେଡ଼ାକେଦ୍କଆଏ ।
17 And when the time had come, he sent his servants to say to them, Come, for all things are now ready.
୧୭ଜଜମ୍ ନେଡାରେ ଇନିଃ, ମାର୍ ହିଜୁଃପେ, ସବେନାଃ ସେକାଡ଼ାକାନା ମେତାକୁମ୍ ମେନ୍ତେ ଆୟାଃ ଦାସିକେ କେଡ଼ାକାନ୍କତାଃ କୁଲ୍କିୟାଏ ।
18 And they all gave reasons why they were not able to come. The first said to him, I have got a new field, and it is necessary for me to go and see it: I am full of regret that I am unable to come.
୧୮ମେନ୍ଦ କେଡ଼ାକାନ୍କ ମିଆଁଦ୍ ମନ୍ୟାନ୍ତେ ଛାମା ଆସିକ ଏଟେଦ୍କେଦା । ସିଦାନିଃ, ‘ଅତେଇଙ୍ଗ୍ କିରିଙ୍ଗ୍ଆଃକାଦା ଆଡଃ ସେନ୍କେଦ୍ତେ ଏନାକେ ନେନେଲ୍ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଛାମା ଆସିମେ’ ମେନ୍ତେ ବିନ୍ତିମେତାନାଇଙ୍ଗ୍ ମେନ୍କିୟାଏ ।
19 And another said, I have got some cattle, and I am going to make a test of them: I am full of regret that I am unable to come.
୧୯ଆଡଃ ଏଟାଃନିଃ, ପାଞ୍ଚ୍ ଆଡ଼୍ନା ଉରିଃକ୍କଇଙ୍ଗ୍ କିରିଙ୍ଗ୍କାଦ୍କଆ ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ଆଟ୍କାର୍ଉରୁମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ସେନଃତାନାଇଙ୍ଗ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ନାଙ୍ଗ୍ ଛାମା ଆସିମେ ମେନ୍ତେ ବିନ୍ତିମେଁ ତାନାଇଙ୍ଗ୍ ମେନ୍କିୟାଏ ।
20 And another said, I have been married, and so I am not able to come.
୨୦ଏଟାଃନିଃ, ‘ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆଣ୍ଦିୟାକାନାଇଙ୍ଗ୍, ଏନାନାଗେନ୍ତେ କାଇଙ୍ଗ୍ ସେନ୍ଦାଡ଼ିୟାଃ’ ମେନ୍କିୟାଏ ।
21 And the servant came back and gave his master an account of these things. Then the master of the house was angry and said to the servant, Go out quickly into the streets of the town and get the poor, the blind, and those who are broken in body.
୨୧“ଏନ୍ ଦାସି ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ଗମ୍କେ ତାୟାଃକେ ନେ ସବେନ୍ ଉଦୁବ୍କିୟାଏ । ଏନ୍ତେ ଅଡ଼ାଃ ଗମ୍କେ ଖିସ୍କେଦ୍ତେ ‘ହାତୁରେୟାଃ ଚାକାର୍ ଆଡଃ ରେସେଦ୍ ହରାକତେ ସେନଃମେ ଆଡଃ ରେଙ୍ଗେଁଃତାନ୍କକେ ଆଡଃ ଟୁଣ୍ଟାକାନ୍କକେ ଆଡଃ କେପାକକେ ଆଡଃ କାଣାଁକାନ୍କକେ ନେତାଃ ଆଉକୁମ୍’ ମେନ୍ତେ ଏନ୍ ଦାସିକେ କାଜିକିୟାଏ ।
22 And the servant said, Lord, your orders have been done, and still there is room.
୨୨ଆଡଃ ଏନ୍ ଦାସି କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଗମ୍କେ, ଆମ୍ ଆଚୁଆକାଦ୍ଲେକା ବାଇୟାନା ମେନ୍ଦ ନାହାଁଃହଁ ଠାୟାଦ୍ ମେନାଃ ।’
23 And the lord said to the servant, Go out into the roads and the fields, and make them come in, so that my house may be full.
୨୩ଏନ୍ତେ ଅଡ଼ାଃ ଗୁସିୟାଁ ଆୟାଃ ଦାସିକେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଜୁ ସେନଃମେ, ଆଡଃ ନାଗାର୍ରେୟାଃ ହରା ଗେନାକଏତେ, କଚାକଏତେ ହଡ଼କକେ କେଡ଼ା ଆଉକମେ, ଆଡଃ ଆଇଁୟାଃ ଅଡ଼ାଃକେ ହଡ଼ତେ ପେରେଜ୍କମେ ।
24 For I say to you that not one of those who were requested to come will have a taste of my feast.
୨୪ଆଇଙ୍ଗ୍ଦଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା, ଏନ୍ କେଡ଼ାକାନ୍କଏତେ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ଜମେୟାଃଁ କାକ ଚାଖାଅୟାଃ ।’”
25 Now a great number of people went with him.
୨୫ମିସା ପୁରାଃ ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ୟୀଶୁଲଃ ସେନଃତାନ୍କ ତାଇକେନା, ଆଡଃ ଇନିଃ ହେତାରୁହାଡ଼୍କେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ,
26 And turning round, he said to them, If any man comes to me, and has not hate for his father and mother and wife and children and brothers and sisters, and even for his life, he may not be my disciple.
୨୬ଜେତାଏ ହଡ଼ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃତେ ହିଜୁଃରେଦ ଆୟାଃ ଆପୁ ଆଡଃ ଏଙ୍ଗା, କୁଡ଼ି ଆଡଃ ହନ୍କ, ହାଗାକ ଆଡଃ ମିଶିକ, ହେଗି ଆୟାଃ ଜୀଉକେହ ଆଇଙ୍ଗ୍ଏତେ ଆଦ୍କା ଦୁଲାଡ଼୍ରେଦ ଇନିଃ ଆଇଁୟାଃ ଚେଲା କାଏ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।
27 Whoever does not take up his cross and come after me may not be my disciple.
୨୭ଆଡଃ ଜେତାଏ ଆୟାଃ କ୍ରୁଶ୍ ଗଅଃକେଦ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ କାଏ ଅତଙ୍ଗ୍ଇଙ୍ଗ୍ରେଦ, ଇନିଃ ଆଇଁୟାଃ ଚେଲା କାଏ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।
28 For which of you, desiring to put up a tower, does not first give much thought to the price, if he will have enough to make it complete?
୨୮“ଆପେକଏତେ ଗୁମ୍ମାଟ୍ ବାବାଇ ସାନାଙ୍ଗ୍ନିଃ ଚି ସିଦାରେ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ ଏନାକେ ବାଇଟୁଣ୍ଡୁ ନାଗେନ୍ତେ ଇଦୁ ଆଇଁୟାଃତାଃରେ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ ପାଏସା ମେନାଃ ଚି କା ମେନ୍ତେ କାଏ ଲେକାୟା?
29 For fear that if he makes a start and is not able to go on with it to the end, all who see it will be laughing at him,
୨୯କା'ରେଦ ଇନିଃ ନିହିଁଗାଡ଼ାକେ ପାଟାଅକେଦ୍ତେ ଟୁଣ୍ଡୁକାଏ ଦାଡ଼ିରେଦ ସବେନ୍ ନେନେଲ୍ ହଡ଼କ ଇନିଃକେ ଲାନ୍ଦାଇୟାକ ।
30 And saying, This man made a start at building and is not able to make it complete.
୩୦ନେ ହଡ଼ ବାବାଇ ଏଟେଦ୍କେଦାଏ ମେନ୍ଦ ଟୁଣ୍ଡୁ କାଏ ଦାଡ଼ିକେନା ମେନ୍ତେକ ମେନେୟା ।
31 Or what king, going to war with another king, will not first take thought if he will be strong enough, with ten thousand men, to keep off him who comes against him with twenty thousand?
୩୧“ଆଡଃ ଜେତା ରାଜା ଗେଲ୍ ହାଜାର୍ ପାଲ୍ଟାନ୍କକେ ସାବ୍କେଦ୍ତେ ଅକଏୟାଃଚି କୋଡ଼ିଏ ହାଜାର୍ ପାଲ୍ଟାନ୍ ମେନାକଆଃ ଏନ୍ ରାଜାଲଃ ମାପାଃତୁପୁଇଙ୍ଗ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଅଡଙ୍ଗ୍ଅଃ ସିଦାରେ ଏନ୍ ରାଜାଏତେ ପୁରାଃ କେଟେଦ୍ ମେନାଇୟାଃଚି କାହା ମେନ୍ତେ ଇନିଃ ଚିନାଃ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ କାଏଚି ଉଡ଼ୁଃଇୟା?
32 Or while the other is still a great distance away, he sends representatives requesting conditions of peace.
୩୨କାଏ ଦାଡ଼ିରେଦ, ଏଟାଃ ରାଜା ସାଙ୍ଗିନ୍ରେ ତାଇନ୍ ଇମ୍ତାଗି ଇନିଃ କାଜିଇଦିନିଃକେ କୁଲ୍କେଦ୍ତେ ସୁକୁଜୀଉରେ ତାଇନଃ ନାଙ୍ଗ୍ ବିନ୍ତିୟାଏ ।
33 And so whoever is not ready to give up all he has may not be my disciple.
୩୩ନେ ଲେକାତେ ଆପେକଏତେ ଜେତାଏ ଆକଆଃ ସବେନ୍ ମେନାଃତେୟାଃ କାକ ବାଗିରେଦ ଆଇଁୟାଃ ଚେଲା କାକ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।”
34 For salt is good, but if the taste goes from it, of what use is it?
୩୪“ବୁଲୁଙ୍ଗ୍ ବୁଗିନାଃ, ମେନ୍ଦ ବୁଲୁଙ୍ଗ୍ ସାବାଗଃରେଦ ଏନା ଚିଲ୍କାତେ ଆଡଃମିସା ସିବିଲ୍ରୁହାଡ଼ଃଆ ।
35 It is no good for the land or for the place of waste; no one has a use for it. He who has ears, let him give ear.
୩୫ଏନା ଅତେନାଙ୍ଗ୍ ଚାଏ ସାରାଗାଡା ନାଗେନ୍ତେୟ କାମିରେ କା ହିଜୁଃଆ; ହଡ଼କ ଏନାକେ ଏଣ୍ଡାଃୟାକ । ଆୟୁମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଲୁତୁର୍ ମେନାଃନିଃ ଆୟୁମେକାଏ ।”
