Ruth 1
1 In the days when the judges ruled, there was a famine in the land. And a certain man from Bethlehem in Judah, with his wife and two sons, went to reside in the land of Moab.
Калась, ды вряма сундисарэн, ды пхув Иудея авиля бокх, тай екх мануш Вифлеемостар екхтханэ ромняґа тай донца чявэнца пэрэлагля ды пхув Моаво.
2 The man’s name was Elimelech, his wife’s name was Naomi, and the names of his two sons were Mahlon and Chilion. They were Ephrathites from Bethlehem in Judah, and they entered the land of Moab and settled there.
Кадылэ манушэ акхарэнас Элимелехо, лэхкиря джювля — Нооми, а дон лэхкирэн чявэн — Махлоно тай Килионо. Вонэ джювэнас ды Эфрато пашэ ды Вифлеемо, со ды Иудея. Вонэ авиле ды пхув Моаво тай ачилепэ котэ.
3 Then Naomi’s husband Elimelech died, and she was left with her two sons,
Элимелехо, мурш Нооми, муля, тай вой ачиляпэ донца чявэнца.
4 who took Moabite women as their wives, one named Orpah and the other named Ruth. And after they had lived in Moab about ten years,
Вонэ лиле пэсти джювлен моавитянкен; екха акхарэнас Орпа, авря — Руфь. Вонэ проджюдэ котэ паша дэш бэрш,
5 both Mahlon and Chilion also died, and Naomi was left without her two sons and without her husband.
тай тунчи Махлоно тай Килионо кади ж муле. Нооми пэрэджюда дон чявэн тай пэхкэрэ муршэ.
6 When Naomi heard in Moab that the LORD had attended to His people by providing them with food, she and her daughters-in-law prepared to leave the land of Moab.
Кала Нооми уджянгля ды Моаво, со РАЙ срапирда пала пэхкирэн манушэн тай дыня лэнди хамо, вой закамля тэ рисявэ пхуятар Моаво ды пэхкири пхув, тай лаґа скамле тэ джя дуй латирэ боря.
7 Accompanied by her two daughters-in-law, she left the place where she had been living and set out on the road leading back to the land of Judah.
Нооми ачявда тхан, тев джюда, тай лакирэ боря джиле лаґа. Вонэ джиле ды дром павпалэ ды пхув Иудея.
8 Then Naomi said to her two daughters-in-law, “Go back, each of you to your mother’s home. May the LORD show you loving devotion, as you have shown to your dead and to me.
Нооми пхэнда пэхкирэнди дуенди боренди: — Рисявэн цэрэ, дэ тумарэн чяче їрен! Мэк РАЙ дэл тумэнди лачимо, сар и тумэ дэнас лачимо пэхкирэ мулэнди муршэнди тай манди.
9 May the LORD enable each of you to find rest in the home of your new husband.” And she kissed them as they wept aloud
Тэ дэл РАЙ тумэнди тэ аракхэн бахт ды цэр нэвэ муршэґа. Вой чюминдэня лэн, нэ вонэ фартэ подлиле гвалто тай заровине.
10 and said, “Surely we will return with you to your people.”
Тай пхэндэ: — Амэ джяґа туґа, тирэ манушэндэ.
11 But Naomi replied, “Return home, my daughters. Why would you go with me? Are there still sons in my womb to become your husbands?
Нооми пхэнда: — Чея, рисявэн павпалэ. Пэ со тумэнди тэ джя манца? Чи авэна мандэ инте чявэ, соб тэ авэн тумэнди муршэнца?
12 Return home, my daughters. Go on, for I am too old to have another husband. Even if I thought there was hope for me to have a husband tonight and to bear sons,
Рисявэн, чея мурэ, мэ фартэ пурани, соб тэ выджя пала ром. Тэ думисаравас бы мэ кади: «Мандэ исин надежда!», тэ пэрэрятяравас бы мэ кадыя рят ромэґа тай тэ быяндёнпэ бы чявэ,
13 would you wait for them to grow up? Would you refrain from having husbands? No, my daughters, it grieves me very much for your sakes that the hand of the LORD has gone out against me.”
со калэстар? Тумэнди тэ дожутярэ, кала вонэ выбарёна? Со калэстар, тэ ачепэ тумэнди на пала ром?! На трэбуни, чея. Мурэ джювимо фартэ кырко, мэ фартэ пала тумэн пэрэджював. РАЙ счюта пы ман пэхкири холи.
14 Again they wept aloud, and Orpah kissed her mother-in-law goodbye, but Ruth clung to her.
Вонэ упалэ подлиле гвалто тай заровине. Орпа чюминдэня пэхкиря сасуя тай джиля, а Руфь отпхэндапэ тэ уджя.
15 “Look,” said Naomi, “your sister-in-law has gone back to her people and her gods; follow her back home.”
Нооми пхэнда: — Дыкх, тири ятровка рисявэл пэхкирэ манушэндэ тай пэхкирэ дэвлэндэ. Джя и ту лаґа.
16 But Ruth replied: “Do not urge me to leave you or to turn from following you. For wherever you go, I will go, and wherever you live, I will live; your people will be my people, and your God will be my God.
Нэ Руфь пхэнда: — На манг ман тэ ачявав тут тай тэ рисяв. Мэ джява пордэ, тев ту джях, тай ачявапэ котэ, тев ту ачехпэ; тирэ мануша авэна мурэ манушэнца, тиро Дэвэл — муро Дэвэл.
17 Where you die, I will die, and there I will be buried. May the LORD punish me, and ever so severely, if anything but death separates you and me.”
Тев мэрэґа ту, котэ и мэ мэрава, тай котэ мэк ман гаравэна. Тэ помарэл ман РАЙ, кацик мэримо розачявэла амэн!
18 When Naomi saw that Ruth was determined to go with her, she stopped trying to persuade her.
Нооми полиля, со Руфь всаекх джяла лаґа тай пэрэачиля тэ мангэ ла тэ уджял.
19 So Naomi and Ruth traveled until they came to Bethlehem. When they entered Bethlehem, the whole city was stirred because of them, and the women of the city exclaimed, “Can this be Naomi?”
Вонэ джиле дуйджинэ ды Вифлеемо. Кала вонэ авиле, ды форо подлиляпэ баро гвалто: — Када со, Нооми?! — типисявэнас джювля.
20 “Do not call me Naomi,” she replied. “Call me Mara, because the Almighty has dealt quite bitterly with me.
Нооми пхэнэлас лэнди: — На акхарэн ман будэр Нооми, ай акхарэн Мара, колэсти со Всазорако бичялда манди бида!
21 I went away full, but the LORD has brought me back empty. Why call me Naomi? After all, the LORD has testified against me, and the Almighty has afflicted me.”
Кала мэ уджявас, мандэ сля вса, нэ РАЙ рисарда ман павпалэ нисоґа. Пэ со тумэ акхарэн ман Нооми? РАЇ сундисарда ман, Всазорако бичялда манди бибахталимо.
22 So Naomi returned from the land of Moab with her daughter-in-law Ruth the Moabitess. And they arrived in Bethlehem at the beginning of the barley harvest.
Кади рисардапэ пхуятар Моаво Нооми тай лаґа латири бори моавитянка Руфь. Кала вонэ авиле ды Вифлеемо, ачиле тэ стидэ ячменё.
